الماتىداعى Jusan Vibe گاللەرەياسىندا تابيعات پەن قۇستاردى سۇيەتىن بارلىق قازاقستاندىق ءۇشىن ماڭىزدى وقيعا ءوتتى. قازاقستان اۋماعىندا مەكەندەيتىن قۇستار تۋرالى دەرەكتەردى قامتيتىن قازاق تىلىندەگى تۇڭعىش تولىققاندى انىقتاعىش «قازاقستان قۇستارى. دالالىق انىقتاعىش» تانىستىرىلدى.
ءىس-شارانى ۇيىمداستىرۋشىلار اسبك («قازاقستانداعى بيوالۋانتۇرلىلىكتى ساقتاۋ اسسوسياسياسى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگى) — قازاقستانداعى جابايى تابيعاتتى 20 جىلدان بەرى عىلىمي تۇردە زەرتتەپ ءارى ساقتاپ كەلە جاتقان تابيعات قورعاۋ ۇيىمى.
بۇل كىتاپ بۇعان دەيىن استانا قالاسىنداعى كاسىپقوي ماماندار مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى وكىلدەرىنە تانىستىرىلعان بولاتىن. ەندى الماتى قالاسىنداعى مامانداردىڭ نازارىنا ۇسىنىلىپ وتىر. اۆتورلار ۇجىمى قازاقستانداعى قۇستاردى بىرنەشە جىلدان بەرى زەرتتەپ جۇرگەن كاسىبي ورنيتولوگتەردىڭ قاتارىنا جاتاتىن اناتوليي كوۆشار، ۆيكتوريا كوۆشار، نيكولاي بەروزوۆيكوۆ. ال ۆاديم كونستانتينوۆيچكە انىقتاعىشتاعى قۇستاردىڭ سۋرەتتەرىنىڭ بارلىعى تيەسىلى. انىقتاعىشتى قازاق تىلىنە اۋدارعاندار — بەلگىلى كاسىبي زوولوگتار، قازاق تىلىندەگى زوولوگيا وقۋلىقتارىنىڭ اۆتورلارى بىرلىكباي ەسجانوۆ پەن قىلىشبەك مۇسابەكوۆ. كىتاپتىڭ قازاق تىلىندەگى باسىلىمى قازاقستان بيوالۋانتۇرلىلىكتى ساقتاۋ اسسوسياسياسى جانىنداعى اسبك باسپاسىندا «شيەۆرون» كومپانياسىمەن سەرىكتەستىكتە جارىققا شىقتى.
«قۇستار الەمىن سۇيەتىندەر ءۇشىن بۇگىن كەرەمەت كۇن. ءبىزدىڭ ەلدىڭ ورنيتولوگتارى باسقا ەلدىڭ ماماندارىنان ەرەكشە. سونىمەن قاتار بۇنداي كاسىبي ماماندار بىرەن-ساران. ال، ءبىزدىڭ الىپ مەملەكەت ءۇشىن ول وتە از. دامىعان مەملەكەتتەردە قۇستارمەن قىزىعاتىنداردىڭ سانى 100 مىڭعا جۋىق بولسا، بىزدە كەرىسىنشە از. مەنىڭشە، بۇل كىتاپ ورنيتولوگتار مەن قۇستاردى سۇيەتىن قاۋىم ءۇشىن تاپتىرماس قۇرال بولماق. سونىمەن قاتار، 2014 جىلعا دەيىن بۇنداي كىتاپ بولعان جوق. اراعا 10 جىل سالىپ قازاق ءتىلىنىڭ وقىرماندارىنا ۇسىنىلىپ وتىر»، – دەدى كىتاپ اۆتورى اناتوليي كوۆشار. بۇل كىتاپ ورنيتولوگتەر مەن قۇس باقىلاۋشىلارىنا ارنالعان دالالىق نۇسقاۋلىق بولىپ تابىلادى، ول تابيعي مەكەن ورتاسىندا قۇستاردى اجىراتىپ انىقتاۋعا ارنالعان. كىتاپ ءاربىر قۇس ءتۇرى بىرنەشە سۋرەتپەن، تارالۋ كارتاسى جانە قۇستى انىقتاۋعا ارنالعان بەلگىلەردىڭ تولىق سيپاتتاماسى بار دەرەكتەرمەن قامتىلعان. اسبك انىقتاعىشتى ەرەكشە قورعالاتىن تابيعي اۋماقتاردا، مەكتەپتەردە جانە باسقا دا جەرلەردە تەگىن تاراتۋدى جوسپارلاپ وتىر. قازاقستان اۋماعىندا 500-دەن استام قۇس ءتۇرى مەكەندەيدى، مۇنداعى قۇستار دالادا دا، شولدە دە، ورماندا دا، تاۋدىڭ بوكتەرى مەن بيىگىندە دە - تابيعي ايماقتاردىڭ بارلىعىندا كەزدەسەدى. ەلىمىزدىڭ تابيعي لاندشافتىلاردىڭ ءار الۋانتۇرلىلىگى – قوقيقاز، جورعا دۋاداق، قارا بوزتورعاي، ءبىرقازان، ءقىلاڭتوس بۇلدىرىق، وراقتۇمسىق، جۇماق شىبىنشى جانە باسقا دا تاڭعاجايىپ قۇستاردىڭ تۇرۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزدى، ال ولاردى تابيعاتتا كەزدەستىرىپ قالۋ – شىنايى قۇس سۇيەر جاننىڭ ارمانى. الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن قۇس باقىلاۋشىلار جىل سايىن سيرەك كەزدەسەتىن قۇستاردى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن ارنايى قازاقستانعا كەلەدى. الايدا، ەلىمىزدە قۇستارعا قىزىعۋشىلىق تانىتاتىن ادامدار ءالى دە از.
رەسمي تۇساۋ كەسەر اياسىندا National Geographic Qazaqstan «قازاقستان قۇستارى» اتتى فوتوكورمەنى كوپشىلىك نازارىنا ۇسىندى. كورمەدە ەلىمىزدىڭ كەڭ بايتاق اۋماعىندا مەكەن ەتەتىن قاناتتىلار، سونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ «قىزىل كىتابىنا» ەنگەن سيرەك قۇس تۇرلەرى بەينەلەنگەن فوتوگرافتاردىڭ ۇزدىك جۇمىستارى كورسەتىلدى. قوناقتار جەرگىلىكتى فاۋنانىڭ سۇلۋلىعى مەن بايلىعىن بەينەلەيتىن كەرەمەت سۋرەتتەردەن ءلاززات الىپ، بيوارتۇرلىلىكتى ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى تانىمدارىن كەڭەيتە الدى.
«قازاقستان قۇستارى. دالالىق انىقتاعىش» اسبك «شيەۆرون» كومپانياسىمەن سەرىكتەستىكتە جۇزەگە اسىراتىن "Students for Nature" جوباسى اياسىندا جارىققا شىعىپ وتىر. Students for Nature ول قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ تابيعاتتى قورعاۋ سالاسىنداعى الەۋەتىن ارتتىرۋعا جانە جاڭا ءبىلىم مەن داعدىلاردى يگەرۋگە باعىتتالعان. سوڭعى ەكى جىل ىشىندە الماتى، استانا، ورال، اتىراۋ جانە قوستاناي قالالارىنىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىندا تابيعاتتى قورعاۋ تاقىرىپتارى بويىنشا دارىستەر مەن پراكتيكالىق ساباقتار ءوتتى. قىزىعۋشىلىق تانىتقان ستۋدەنتتەر ورنيتولوگيالىق ەكسكۋرسيالارعا جانە جابايى جانۋارلارعا مونيتورينگ جۇرگىزۋ ترەنينگتەرىنە بەلسەنە قاتىستى. بۇل شارالار ستۋدەنتتەرگە تابيعاتتى قورعاۋ سالاسىنداعى بىلىمدەرى مەن داعدىلارىن كەڭەيتۋگە، سونداي-اق وزىق ادىستەر مەن زەرتتەۋلەرمەن تانىسۋعا مۇمكىندىك بەردى.