كەيدە دارىگەرلەر ناۋقاستىڭ اۋرۋىنىڭ سەبەبىن تاپپاي جاتادى. سول كەزدە پاسيەنتكە انتيدەپرەسانت تاعايىندالىپ، كوپ ۇزاماي ادام اۋرۋىنان ايىعادى. اۋرۋدىڭ ءبارى جۇيكە جۇيەسىنەن دەپ بەكەر ايتپايدى. كوپ اۋرۋلاردىڭ ءتۇبىرى پسيحوسوماتيكادا جاتىر. ادام بويىنداعى اۋرۋ مەن ولاردىڭ سەبەبىنىڭ ءوزارا بايلانىسى نەگاتيۆتى ويلاردان ەكەنىن پسيحولوگتار ەرتەدە زەرتتەپ قويعان. ەموسيونالدى ارتىق كۇش ورگانداردىڭ جاعدايىنا اسەر ەتەدى. ءپوزيتيۆتى تۇرعىدا ويلاۋ ادام ورگانىن ەمدەي الادى، ال نەگاتيۆتى وي كەرى اسەر ەتەدى. ارينە، ويدىڭ كۇشىمەن تاماق اۋرۋىن ەمدەۋ مۇمكىن بولماس، دەگەنمەن ونىڭ الدىن الۋعا ابدەن بولادى.
1. باس جالپى ويعا، ميعا جاۋاپ بەرەدى. ەگەر ادامنىڭ ءومىرى استاڭ-كەستەڭ بولىپ، ويى مەن سەزىمدەرى سايكەسپەسە، ادام وزىنە نە كەرەك ەكەنىن تۇسىنبەسە، بۇل ونىڭ باسىنىڭ اۋىرۋىنا اكەلەدى. ۇشى-قيىرى جوق بىتپەيتىن ىستەردەن دە ادامنىڭ باسى اۋىرادى. وسىلايشا، بارىنە ۇلگەرەم دەپ جۇرگەندە ادامنىڭ شاقشاداي باسى شاراداي بولادى. مىنەكەي، اۋرۋدىڭ سەبەبى دە تابىلدى. ايتىپ جاتقانىڭىزعا قۇلاق ءتۇرىپ كورىڭىز، سول كەزدە ماسەلەنىڭ ءبىر ۇشى قايدان شىعىپ جاتقانىن تۇسىنەسىز. باس اۋرۋىنىڭ قايتالانا بەرمەۋى ءۇشىن ىشكى قالاۋ مەن ارەكەتتەرىمىزدىڭ قابىسۋى ۇيلەسىمدە بولۋىنا قول جەتكىزۋ كەرەك. جۇمىستا نەمەسە ءوزىڭىزدى قورشاعان ادامدار اراسىنداعى بايلانىستا شامادان تىس جاعىمسىز كۇش تۇسكەنىن سەزىنسەڭىز، ءومىرىڭىزدى كۇرت وزگەرتۋ كەرەك – سوندا دەنساۋلىق قالپىنا كەلەدى. باستىڭ اينالۋى ويىڭىزدىڭ شاشىراڭقىلىعىن كورسەتەدى، مۇنداي كەزدە ادام ماڭىزدى نارسەگە نازارىن شوعىرلاندىرا المايدى جانە «ءبارىن ورىن-ورنىنا قويا المايدى». ءبىر ءسات توقتاپ، جاعدايدى ناقتى ويلاستىرىپ الۋ – باستىڭ اينالۋىنان قۇتىلۋدىڭ جولى.
2. ەستە ساقتاۋ. ۇمىتشاقتىق پەن ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ تومەندەۋى – ول ادامنىڭ قانداي دا ءبىر جاعىمسىز جاعدايلاردى ۇمىتقىسى كەلەتىنىن بىلدىرەدى جانە اعزا بەيسانالى تۇردەگى «ءوتىنىشتى» ورىندايدى. وتكەنىنە الاڭدايتىن ادامعا «بۇل تۋرالى ۇمىت، ەشتەڭە بولماعانداي ءومىر ءسۇر» دەپ ءجيى كەڭەس بەرەدى. وسى كەزدە ادامنىڭ جادى ەستەلىكتەردىڭ ءبارىن «وشىرە» باستايدى. ونىڭ ىشىندە جاقسى ەستەلىكتەر دە كەتەدى. وسىلايشا ادامنىڭ ءوزى وتكەن كۇندەردىڭ جاعىمسىز ەلەسىنەن ءوزى قۇتىلا الماعاندا، ونىڭ جادى (ميى) پسيحيكانى قورعاۋعا تىرىسادى. «ەستەن شىعارىپ تاستاۋعا» تىرىسۋ – وتكەن كۇندەردە جاسالعان قاتەلىكتەردى رەتتەۋدىڭ جاقسى ءادىسى ەمەس. ءاربىر جاعداي ادامنىڭ ساباق الۋى ءۇشىن ورىن الادى. ومىردە ءتۇرلى جاعدايلارعا تاپ بولا وتىرىپ جانە ولاردان ساباق الۋ ارقىلى ماسەلەدەن «قاشىپ قۇتىلۋعا» تىرىسۋدىڭ قاجەتى جوق. دۇرىس شەشىم جاساۋ كەرەك – سول كەزدە ءوزىڭىزدىڭ جاقسى ەستە ساقتاۋ قابىلەتىڭىزبەن ماقتانا الاتىنداي جاعدايعا جەتەسىز.
3. كوز. كوز اۋرۋلارى ادامنىڭ ءبىر نارسەنى كورگىسى كەلمەيتىنىن بىلدىرەدى. تاعى دا ءوز سوزدەرىڭىزگە قۇلاق ءتۇرىپ كورىڭىزدەرشى. ءبىز «كوزىم سەنى كورگىسى كەلمەيدى»، «كوزىمنىڭ الدىنان جوعالشى»، «ءتىپتى كوزىم قاراۋىتىپ كەتتى» دەپ قالاي ءجيى ايتاتىنىمدى بايقامايىز كەيدە. پسيحيكا اشۋ ۇستىندە ايتىلعان وسىنداي سوزدەردى ەسىنە ساقتايدى دا، ولاردى «ىسكە اسىرا» باستايدى. الىستان كورمەۋشىلىك بولاشاققا باعدار جاساۋعا قورقاتىن ادامدا پايدا بولادى ەكەن. ادام ونى الدىندا ەشقانداي جاقسىلىق كۇتىپ تۇرعان جوق دەپ ساناپ، كوزدەرى الىستاعىنى كورمەيتىن بولادى. الىستى كورگىشتىك (دالنوزوركوست) كوبىنە قارت ادامداردا كەزدەسەدى. سەبەبى الىستا قالعان وتكەنىنە كوز جۇگىرتۋ نەمەسە كەرىسىنشە، كەلەشەكتى، بالالارى مەن نەمەرەلەرىنىڭ بولاشاعىن بولجاۋ» ۇلكەن كىسىلەرگە ءتان نارسە. الىستان كورگىش ادامدار ءۇشىن وسى ءسات سونشالىقتى قىزىقتى ەمەس. كوزدىڭ ساۋلىعى ءۇشىن پسيحيكالىق تەپە-تەڭدىكتى ساقتاۋ ماڭىزدى. سول ءۇشىن وسى ساتتە، بولاشاقتان قورىقپاي، ءار نارسەگە ءمان بەرىپ، الايدا ولارعا قادالىپ قالماي ءومىر ءسۇرۋ كەرەك.
4. قۇلاق. قۇلاق اۋرۋلارىنىڭ پسيحوسوماتيكاسى ادامنىڭ ءبىر نارسەنى ەستىگىسى نە تىڭداعىسى كەلمەيتىنىن بىلدىرەدى. مىسالى، سىن ەستۋگە قورقاتىن ادامدار. بولماسا، بوس اڭگىمەگە ۋاقىت قۇرتقىسى كەلمەيتىن، كەرەكسىز اڭگىمەگە بولا جۇمىسىنان باس العىسى كەلمەيتىندەر تاپ بولاتىن كورىنەدى. تاۋسىلمايتىن شۋدان شارشاعان ادام پسيحيكاسىنا «ەستىگىم كەلمەيدى» دەگەن «سيگنال» بەرەدى. وسىلايشا اۋرۋ ارقىلى بولسا دا جۇرەك تىنىشتىققا بولەنەدى. بۇل ماسەلەنىڭ شەشىمى – اينالامىزداعى ادامداردى تىڭداۋعا ۇمتىلۋ، بارلىق دىبىستاردى، ونىڭ ىشىندە سىزگە ايتىلعان نەگاتيۆتى سوزدەردى قابىلداۋ. ءتىپتى بولماسا، ءسىزدىڭ پسيحيكاڭىز تىڭداعىسى كەلمەيتىن ادامدارمەن ارالاسۋدى قويۋ كەرەك. سونداي-اق، سوزگە اباي بولعان ءجون. «ەستىگىم كەلمەيدى» دەگەندى پسيحيكا تۋرا سولاي قابىلداپ، ەستۋ قابىلەتىنە اسەر ەتەدى.
5. تاماق. تاماق – ادامداردىڭ ارالاسىپ، قارىم-قاتىناس جاسايتىن ورگانى. قوعامدا ادامدارمەن ارالاسا الاتىن، ءوزى ءۇشىن جاۋاپ بەرە الاتىن ادامنىڭ تاماعىنا قاتىستى ماسەلە تۋىندامايدى. تاماق ءبىز وزىمىزگە كوڭىلىمىز تولماي، ءوزىمىزدى نەمەسە باسقا بىرەۋلەرگە رەنجىپ، ولاردى سىناپ، ۇرىسقان كەزدە اۋىرادى ەكەن. تاماعى انگينا بوپ اۋىرىپ قالعان ادام ۇندەمەيدى. سەبەبى سويلەسە، تاماعى اۋىرادى. وسى ارقىلى اعزا ادامدى نەگاتيۆتى سوزدەردەن «قورعايدى».
6.مۇرىن. مۇرىن – بىرەگەيلىكتىڭ جانە ءوزىن باعالاۋدىڭ (وزىندىك قۇندىلىقتىڭ) سيمۆولى. سوندىقتان دا مەنمەن، تاكاپپار ادامدار «مۇرىندارىن ءشۇيىرىپ» جۇرەدى. ءوزىن قۇنسىزداندىراتىن، ياعني باعالامايتىن ادام مۇرنى ءبىتىپ، قينالىپ جۇرەدى. ءوزىن تومەن باعالاۋ مۇرىنمەن بولاتىن پروبلەماعا اكەلۋى ابدەن مۇمكىن. مۇرنىڭىز ءبىتىپ اۋىرا بەرەتىن بولساڭىز، بۇل بەيسانالى تۇردە جىلاۋىڭىزدان دا بولۋى مۇمكىن. ياعني، ادام جىلاعىسى كەلەدى، ءبىراق ءوزىن باسىپ، كوز جاسىنا ەرىك بەرمەيدى. سودان كوبىنەسە مۇرنىنا قاتىستى قيىندىقتار تۋىندايدى. پسيحولوگتاردىڭ بايقاۋىنشا، اللەرگيالىق مۇرىن ءبىتۋى قاتتى كۇيزەلىس پەن ساتسىزدىكتەردەن كەيىن بولادى ەكەن.
7.مويىن. مويىن – يىلگىشتىكتىڭ سيمۆولى. بىربەتكەي، تىك مىنەزدى، مويىن ۇسىنبايتىن، ماسەلەگە جان-جاقتى قاراعىسى كەلمەيتىن ادامداردىڭ مويىندارى ءجيى اۋىرادى. تەك ءوزىڭىزدى عانا ەمەس، باسقالاردى دا تىڭداپ، ايتقاندارىنا قۇلاق اسىپ ۇيرەنىڭىز. سول كەزدە مويىنعا قاتىستى قيىندىق بولمايدى.