جاندىك چيكۋنگۋنيا ۆيرۋسى، بەزگەك سياقتى قاتەرلى اۋرۋلاردى تاسىمالدايدى.
ددۇ مالىمەتىنشە، ماسانىڭ شاققانىنان جىلىنا ميلليونداي ادام و دۇنيەلىك بولادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz
وسىنداي زيانىنا قاراماستان، ماسالار تابيعاتتاعى تەپە-تەڭدىكتى، ەكوجۇيەنى ساقتاۋدا وزىندىك ءرول اتقارادى.
ەرەسەك ماسالار قۇستاردىڭ، جارقاناتتاردىڭ، باقالاردىڭ، ورمەكشىلەردىڭ قورەگى. سۋداعى ماسا ليچينكالارىن بالىقتار، باسقا دا ومىرتقاسىزدار جەيدى.
ماسالار باسقا جاندىكتەرمەن، جانۋارلارمەن بىرلەسىپ، ەكوجۇيەنىڭ تۇراقتىلىعىن، كەيبىر پوپۋلياسيانىڭ سانىن رەتتەۋگە قاتىسادى. ماسالار گۇلدەردى دە توزاڭداندىرادى، ارينە ولار بۇل جاعىنان ارالار مەن كوبەلەكتەرگە جەتپەيدى.
ماسانىڭ ليچينكالارى تابيعي سۋ قويمالارىنداعى ورگانيك زاتتاردىڭ شىرۋىنە كومەكتەسەدى.
ماسانىڭ بولۋىنىڭ ءوزى سۋ ەكوسيستەماسىنىڭ احۋالى دۇرىس ەكەندىگىنىڭ بەلگىسى، ەگەر سۋدىڭ ساپاسى بۇزىلىپ، قورشاعان ورتا جاعدايى ناشارلاسا، ونداي جەردە ماسا بولمايدى.
نەگىزى ادامداردى ماسانىڭ ۇرشاعىلارى عانا شاعادى. كەيبىر ادامداردى ماسا شاققىش كەلەتىنى بار، بۇل فيزيولوگيالىق جاعدايىنا، تەرشەڭدىككە جانە باسقا سيپاتتارعا بايلانىستى دەيدى زەرتتەۋشىلەر.
Cell جۋرنالىندا جاريالانعان زەرتتەۋگە سايكەس، تەرىسى كاربون قىشقىلىن كوپ بولەتىن ادامداردى ماسا كوپ شاعادى ەكەن. كاربون قىشقىلى – تابيعي قوسىلىس، ول ەپيدەرميستى ىلعالداندىرىپ، قورعاپ تۇرادى.