"كۇشىك كۇيەۋ" قايدان شىعادى؟ پسيحولوگ "ايەل بيلەيتىن" ۇيدەگى تاربيە تۋرالى تارقاتىپ بەردى

قازاق قوعامىنداعى ەرلەر ءۇشىن "كۇشىك كۇيەۋ" ۇعىمى - ۇنەمى تريگگەر تاقىرىپ. "كۇشىك كۇيەۋ" قايدان شىعادى؟ ونىڭ قالىپتاسۋىنا ايەل كىنالى مە؟ "كۇيەۋدى كۇشىك" ەتەتىن قانداي ارەكەت؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى وتباسىلىق پسيحولوگ، گەشتالت-تەراپيەۆت ۇلمەكەن ساندىبەكقىزىمەن وسى تاقىرىپتى تالقىلاپ كوردى.

ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى 

وتباسىلىق پسيحولوگ، گەشتالت-تەراپيەۆت

قازاقتا "كۇشىك كۇيەۋ" دەپ كىمدەردى ايتقان؟

ۇلمەكەن حانىم "كۇشىك كۇيەۋ" ۇعىمىنىڭ قازاق قوعامىندا ايتىلۋى تەرەڭ تاريحتان باستالاتىنىن ايتتى. ەرتەدە قازاق "كۇشىك كۇيەۋ" دەپ قايىن جۇرتىنا بارىپ سىڭگەن جەتىم جىگىتتى، قالىڭمالعا شاماسى كەلمەي، ەڭبەگىمەن وتەپ قۇتىلعان كۇيەۋدى ايتاتىن بولعان دەسەدى. سونداي-اق، جات جەردەن كەلىپ، سول اۋىلعا بەيىمدەلگەندى "كىرمە كۇيەۋ" دەپ اتاعان ەكەن.

"ال بۇگىنگى كۇنى بۇل ءسوز كوبىنە ەر ادامنىڭ تاۋەلدىلىگى مەن السىزدىگىن بىلدىرەتىن تۇسىنىككە اينالعان. ءبىراق پسيحولوگيادا ناقتى "كۇشىك كۇيەۋ" دەگەن دياگنوز نەمەسە انىقتاما جوق. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي ەر ادامداردىڭ باستى ماسەلەسى ەر ادامنىڭ جەكە تاڭداۋى، جاۋاپكەرشىلىگى جانە ەرتە جاستان قالىپتاساتىن ىشكى تىرەگىنىڭ بولماۋىندا" ، - دەيدى مامان. 

"ايەلىنىڭ دەگەنىنە ەرەتىن ەركەكتەردىڭ پسيحولوگياسى بالا كەزدەن قالىپتاسادى"

پسيحولوگتىڭ ايتۋىنشا، ەر ادامنىڭ ايەلگە تاۋەلدى نەمەسە ءالسىز بولىپ شىعۋى كوبىنە بالا كەزدەگى قارىم-قاتىناسقا بايلانىستى. ەگەر ۇلدى اناسى شەكتەن تىس قورعاپ، ۇنەمى شەشىم قابىلداۋعا مۇمكىندىك بەرمەسە، ال وتباسىندا اكەسىنىڭ بەدەلى جوق نەمەسە اكەسى بولماسا، بالادا "وزىندىك تىرەك" قالىپتاسپايدى.

"بالاپان ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى الادى" دەگەن ءسوز بار عوي. ادام ءبارىبىر بالالىق شاقتاعى سەنارييدى بەيسانالى تۇردە قايتالايدى. اناسىنىڭ ءرولىن سەزىنگەن ۇل ەرتەڭ وزىنە دە سونداي مىنەزدى ايەلدى تاڭدايدى. قىز بالا دا اكەسىنىڭ بەينەسىن ىزدەيدى"، - دەيدى پسيحولوگ.

سول سەبەپتى ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى اتا-انانىڭ ەڭ باستى مىندەتى  بالانى تاۋەلسىز ەتىپ تاربيەلەپ، وعان جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىندىرۋ جانە ءوز پىكىرىن ايتۋعا مۇمكىندىك بەرۋ ەكەنىن ەسكە سالدى. 

"بالا تاربيەسىندە اكەنىڭ ءرولى وتە ماڭىزدى" 

پسيحولوگ اكەنى تاربيەسى كوپ كورىنبەيتىن جانياۇدا تاربيەلەنگەن ۇل بالالاردىڭ كەلەشەكتە قانداي جاعدايلارعا بوي الدىرۋ مۇمكىن ەكەنىن ايتتى. وتباسىندا شەشىمدى تەك ايەل قابىلداپ ۇيرەنگەن ۇل بالا ەر جەتكەندە ەكى باعىتتىڭ بىرىنە ءتۇسۋى مۇمكىن:

• تاۋەلدى جانە شەشىم شىعارا الماي، ايەلدىڭ سوڭىنان ەرىپ كەتۋ؛

• اگرەسسيۆ جانە باسىپ-جانشۋشى بولۋعا تىرىسۋ.

قىز بالا بولسا، كەرىسىنشە ەر ادامدى ەلەمەۋگە، ءبارىن ءوزى باقىلاۋعا بەيىمدەلەدى. بۇل كەيىن قارىم-قاتىناستا تەپە-تەڭدىك پەن سەنىمدى بۇزادى.

ايەلدىڭ "بار جاۋاپكەرشىلىكتى موينىنا الۋى" - كۇيزەلىسكە اپارار جول

مامان قوعامدا ءجيى كەزدەسەتىن تاعى ءبىر جاعدايدى مىسالعا الدى. كوپ جاعدايدا ەرى ارەكەتسىز قالعان كەزدە ايەل امالسىزدان وتباسىنىڭ تىرەگىنە اينالادى. ول جۇمىس ىستەپ، بالالاردى اسىراپ، بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزى كوتەرەدى. ۋاقىت وتە كەلە شارشايدى، ال ەر ادام بۇرىنعىدان دا السىرەي تۇسەدى. پسيحولوگ بۇل تۇيىق شەڭبەردەن شىعۋ ءۇشىن تومەندەگى كەڭەستەردى ۇسىنادى:

• جاۋاپكەرشىلىكتى بىرتىندەپ ءبولىسۋ؛

• ەرىنە سەنىم ءبىلدىرىپ، شاعىن ىستەردەن باستاۋ؛

• "ءبارىن ءوزىم ىستەيمىن" دەگەن ويدان ارىلۋ؛

• اشىق سويلەسىپ، شەكارا قويۋ.

"كۇشىك كۇيەۋ" دەپ كۇيەۋىن كىنالاماس بۇرىن ايەلدەرگە دە ويلانىپ كورۋ ماڭىزدى: "مەن نەگە ءدال وسىنداي ادامدى تاڭدادىم؟" دەگەن سۇراق قويىڭىز. كءوپ جاعدايدا ادام ءوز بالالىق جاراقاتىنا ۇقساس ادامدى بەيسانالى تۇردە ىزدەيدى. سوندىقتان ۇزاق مەرزىمدى تەراپيادان ءوتىپ، ىشكى سەنارييلەردى ءتۇسىنۋ - ەڭ دۇرىس جول. ەگەر ەر ادام وزگەرگىسى كەلمەسە، ونى كۇشپەن وزگەرتۋ مۇمكىن ەمەس: نە قابىلداۋ، نە ءوز جولىڭدى تاڭداۋ كەرەك" ،- دەدى پسيحولوگ ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى.

ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن داريعا بادىقوۆانىڭ بۇرىنعى كۇيەۋى دارحان مۇسايەۆ سۇحبات بەرىپ، جەلىدە قىزۋ تالقىعا تۇسكەن ەدى.