مامىر-ماۋسىم ايلارىندا تابيعات اياسىنا دەمالۋشىلار كوبەيەدى. الايدا، دەمالامىن دەپ ەم الۋعا جۇگىنىپ كەتپەڭىز. سەبەبى بۇل ۋاقىت قىستان شىققان كەنەلەردىڭ قاپتايتىن كەزى. جۇرت اراسىندا بۇل جاندىك تۋرالى تاراعان داقپىرت كوپ: ءبىرى ونى مايمەن تۇنشىقتىرۋ كەرەك دەسە، ەندى ءبىرى ءوزىڭىز-اق سۋىرىپ تاستاساڭىز بولادى دەيدى. ال شىن مانىندە كەنە شاقسا نە ىستەۋ كەرەك؟ وسى ساۋالدارعا اqshamnews.kz ءتىلشىسى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ باس ساراپشىسى اراي زەكەنوۆادان جاۋاپ الدى.
اراي زەكەنوۆا
ق ر دسم سانيتاريالىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ باس ساراپشىسى
كەنە نەسىمەن ءقاۋىپتى؟
كەنە ەنسەفاليتى – كەنە شاققاندا تۋىندايتىن، ءارتۇرلى اعزالار مەن جۇيەلەردى، ءبىرىنشى كەزەكتە ورتالىق جۇيكە جۇيەسىن زاقىمداۋمەن سيپاتتالاتىن ءجىتى ينفەكسيالىق، ءترانسميسسيۆتى، تابيعي-وشاق اۋرۋى. اۋىر تۇردە وتكەن جاعدايدا مۇگەدەكتىككە الىپ كەلەدى جانە پاراليچ پايدا بولۋى مۇمكىن.
اراي زەكەنوۆانىڭ ايتۋىنشا بۇل جۇقپالى اۋرۋدىڭ تابيعي وشاقتارى الماتى قالاسى جانە ونىڭ اينالاسى، جەتىسۋ وبلىسى، شىعىس قازاقستان، الماتى، اباي، اقمولا، سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىندا تىركەلگەن.
"كەنە ەنسەفاليتىنىڭ ەپيدەميولوگيالىق ماۋسىمى ءساۋىر ايىنان باستالىپ، ماۋسىم ايىندا كەنە بەلسەندىلىگى بارىنشا جوعارى بولىپ قىركۇيەككە دەيىن سوزىلادى. سونداي-اق، ەءلىمىزدىڭ شىعىس قازاقستان وڭىرىندە كەنە شاعۋ جاعدايلارى ءجيى كەزدەسەدى" دەيدى باس ساراپشى.
قالاي ساقتانامىز؟
اراي زەكەنوۆا تابيعات اياسىندا دەمالۋدى جوسپارلاپ جۇرگەندەرگە بىرنەشە ساقتىق شارالارىن اتاپ بەردى. ول تابيعاتقا شىققاندا كەنەلەردىڭ كىرۋىنە جول بەرمەيتىن تىعىز كيىم كيۋدى ۇسىندى.
"تابيعاتقا شىققاندا كيىمىڭىزدىڭ جەڭى ۇزىن بولۋى ءتيىس. جەيدەنىڭ ەتەگى شالبارعا، ال شالباردىڭ بالاعى شۇلىققا جانە ەتىككە سالىنۋى قاجەت. باس پەن مويىندى ورامالمەن، بيىك جاعامەن، كاپيۋشونمەن نەمەسە باسقا دا ىڭعايلى كيىمممەن جابۋ كەرەك. تابيعات اياسىندا بولعان ۋاقىت ىشىندە كيىمىڭىز بەن دەنەنى ءجيى تەكسەرىپ وتىرۋ قاجەت" دەيدى ول.
كەنە جابىسسا نە ىستەۋ كەرەك؟
- مۇمكىندىك بولسا، كەنە جابىسقانىن بايقاعان ساتتە دارىگەرگە بارىڭىز.
- دارىگەر جوق بولسا، كەنەنى ءوزىڭىز الىپ تاستاڭىز.
- كەنەنى قىسقىشپەن نەمەسە مىقتى جىپپەن اقىرىن قوزعاي وتىرىپ سۋىرىڭىز.
- تۇمسىعى تەرىدە قالىپ قويسا – ونى شۇڭقىر سياقتى الىپ تاستاڭىز.
- شاققان جەردى زالالسىزداندىرىڭىز: جارانى يودپەن ءسۇرتىڭىز، قولدى مۇقيات جۋىڭىز
- كەنە شاققان سوڭ 72 ساعات ىشىندە دارىگەرگە بارىپ، يممۋنوگلوبۋلين ەكپەسىن الىڭىز.
دارىگەردەن كەڭەس
باس ساراپشى جوعارىدا ايتىلعان كەڭەستەردى كەز كەلگەن ادام قاپەردە ۇستاپ، ۇسىنعان شارالاردى ناقتى قابىلداسا، ەنسەفاليتتىڭ الدىن الۋعا بولاتىنىن ايتتى.
"ساقتىق شارالارىن مۇقيات ورىنداپ، ۆاكسيناسيالاۋ جانە قورعانۋ قۇرالدارىن قولدانۋ ارقىلى كەنە ەنسەفاليتى اۋرۋىنىڭ الدىن الۋعا بولادى. كەنە شاققان ادامدار شۇعىل تۇردە مەديسينالىق كومەككە جۇگىنۋ قاجەت" دەيدى مامان.