ۇكىمەت قازاقستاننىڭ 2024 جىلعى دامۋىن قورىتىندىلاۋدى جالعاستىرۋدا، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
2024 جىل – ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋداعى ماڭىزدى كەزەڭ. مەكتەپكە دەيىنگى دەڭگەيدەن باستاپ تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك دەڭگەيگە دەيىنگى بارلىق دەڭگەيدەگى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان ستراتەگيالىق ماقساتتار ىسكە اسىرۋ ساتىسىندا.
بۇگىنگى تاڭدا 11،6 مىڭ مەكتەپكە دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا 1 ملن-عا جۋىق بالا تاربيەلەنۋدە. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەل وڭىرلەرىندە 75،5 مىڭ ورىندىق 627 مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم اشىلدى. بۇل كەزەكتە تۇرعان 2 جاستان 6 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ 93،1% مەكتەپكە دەيىنگى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردا ورىنداردى ءبولۋدىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن اعىمداعى جىلى پيلوتتىق رەجيمدە قازاقستاننىڭ ءتورت قالاسى – تاراز، شىمكەنت، تۇركىستان، ورال قالالارىندا ۆاۋچەرلىك قارجىلاندىرۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى. بولاشاقتا ونى بۇكىل ەل بويىنشا ماسشتابتاۋ جوسپارلانۋدا.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمداردا مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىمدارعا بارمايتىن بالالاردىڭ اتا-انالارى ءۇشىن 4،2 مىڭنان استام كونسۋلتاسيالىق پۋنكت جۇمىس ىستەيدى. بۇل تارماق بالالاردى تاربيەلەۋ مەن دامىتۋعا ماڭىزدى كومەك كورسەتەدى، ولاردى وقىتۋ مەن مەكتەپكە دايىنداۋدىڭ تەڭ باستاپقى جاعدايلارىن قامتاماسىز ەتەدى. اعىمداعى جىلى 328 مىڭنان استام اتا-انا مەن بالاعا ادىستەمەلىك جانە پەداگوگيكالىق قولداۋ كورسەتىلدى. سونىمەن قاتار اتا-انالاردىڭ وسى توبىن قولداۋ ءۇشىن «بەسكە دەيىن ۇلگەر» ءموبيلدى قوسىمشاسى ازىرلەندى. پيلوتتىق رەجيمدە اباي وڭىرىندە، سونداي-اق اقتوبە، قاراعاندى، قىزىلوردا وبلىستارىندا تەستىلەنىپ، اتا-انالارىنان وڭ پىكىرلەر الدى.
سونداي-اق مەكتەپكە دەيىنگى جانە باستاۋىش ءبىلىم بەرۋدى سينحرونداۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلۋدە، ونىڭ اياسىندا بالانىڭ جەكە دامۋ كارتاسى سيفرلاندىرىلدى.
ۇلتتىق قۇندىلىقتار نەگىزىندە «تاربيە بەسىگى» باعدارلاماسى ازىرلەندى. بالالاردى ەرتە جاستان باستاپ تىلدىك ورتاعا ۇيرەتۋ ءۇشىن قىركۇيەك ايىندا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا الەۋمەتتىك ورتا قۇرۋعا باعىتتالعان «تىلگە بويلاۋ» پيلوتتىق جوباسى ىسكە قوسىلدى. ول حالىقارالىق يننوۆاسيالىق تاجىريبەگە نەگىزدەلگەن. ءادىستىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى - شەكتەۋ قويىلمايدى، كەرىسىنشە بالالاردىڭ شىعارماشىلىعىن دامىتادى. بۇل ولاردىڭ ءبىرتۇتاس سويلەۋ جانە اۋىزشا-لوگيكالىق دامۋ دەڭگەيىنە وڭ اسەر ەتەدى. بۇگىنگى تاڭدا جوبا ەلىمىزدىڭ بەس وڭىرىندە جۇزەگە اسىرىلۋدا.
سونداي-اق مينيسترلىك بولاشاق ءبىرىنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان «بالاقايلار مەكتەبى» دايارلاۋ باعدارلاماسىن ازىرلەدى. ول بالاباقشالار مەن باستاۋىش مەكتەپ اراسىنداعى ساباقتاستىقتى قامتاماسىز ەتەدى، پەداگوگتار مەن اتا-انالارعا بالالاردى بارلىق باعىت بويىنشا ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنە دايىنداۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. باعدارلاما مەملەكەتتىك جالپىعا مىندەتتى ستاندارتتىڭ تالاپتارىنا سايكەس ازىرلەندى. بيىل باعدارلامانى 115 مىڭ بالا يگەردى.
ورتا ءبىلىم
بۇگىنگى تاڭدا ورتا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە 7964 مەكتەپ جۇمىس ىستەيدى، وندا 3،9 ملن-نان استام بالا وقيدى جانە 406 مىڭ پەداگوگ ەڭبەك ەتەدى.
بيىلعى جىلدىڭ ەڭ ۇلكەن جەتىستىكتەرىنىڭ ءبىرى - حالىقارالىق وليمپيادانىڭ ءاربىر ەكىنشى قاتىسۋشىسى ەلىمىزدەن جۇلدەلى ورىندارمەن ورالدى. IChO حيميا بويىنشا ەڭ بەدەلدى حالىقارالىق وليمپيادادا جانە «First Global Challenge» روبوتوتەحنيكا بويىنشا الەم چەمپيوناتىندا قازاقستاندىق وقۋشىلار 190 ەلدىڭ وكىلدەرىن باسىپ وزىپ، ەكى وليمپيادادا ءۇش دۇركىن الەم چەمپيونى اتاندى. ەلىمىزدىڭ قۇراما قورجىنى بارلىعى 563 مەدالمەن تولىقتىرىلدى، ونىڭ ىشىندە 77 التىن، 201 كۇمىس جانە 285 قولا. ۇزدىك 7 بەدەلدى وليمپيادادا جۇلدەلى ورىندارعا يە بولعان 26 قازاقستاندىق وقۋشى اقشالاي سىيلىقتارمەن ماراپاتتالدى: التىن مەدال يگەرىنە - 1500 اەك، كۇمىس مەدال يگەرىنە – 1000 اەك جانە قولا مەدال يگەرىنە - 500 اەك بەرىلدى.
وسى جىلدىڭ شىلدە ايىندا قازاقستاندا بيولوگيا بويىنشا ەڭ بەدەلدى IBO-2024 حالىقارالىق وليمپياداسىن وتكىزۋ تاعى ءبىر ماڭىزدى وقيعالاردىڭ ءبىرى. وعان 81 ەلدەن 305 جاس بيولوگ جانە 275 عالىم قاتىستى. ەلىمىزدىڭ قۇراماسى قازاقستاندىق ءبىلىم بەرۋدىڭ جوعارى حالىقارالىق ءيميدجىن تاعى دا راستاپ، 100% مەدالدىق ەسەپتى كورسەتتى.
ەكى جىل قاتارىنان اۋىل مەكتەپتەرىنىڭ وقۋشىلارىنا ارنالعان رەسپۋبليكالىق پاندىك وليمپيادا وتكىزىلەدى. ونىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جۇلدەلى ورىندارعا يە بولعان اۋىل وقۋشىلارىنىڭ سانى 10 ەسەگە ارتتى، بۇل مىڭداعان بالالارعا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشتى.
ەل تاريحىندا تۇڭعىش رەت بىردەن ەكى پەداگوگ «قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى» اتاعىنا يە بولىپ، ەرەكشە قۇرمەت بەلگىسى – التىن جۇلدىز جانە «وتان» وردەنى تابىستالدى. بۇل ەلىمىزدىڭ پەداگوگتارىنىڭ ەڭبەگىنە پرەزيدەنت كورسەتكەن جوعارى باعا، قۇرمەت پەن سەنىم. سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسىنىڭ قولىنان 27 پەداگوگ «قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇستازى» اتاعىنا يە بولدى. رەسپۋبليكالىق بايقاۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تاعى 64 پەداگوگ «ۇزدىك پەداگوگ» مارتەبەسىنە يە بولدى. بارلىق 93 پەداگوگقا 1000 اەك (3،9 ملن تەڭگە) مولشەرىندە مەملەكەتتىك سىيلىق كوزدەلگەن.
ءمۇعالىم بولعىسى كەلەتىن جاستار سانى ەداۋىر ءوستى. ەگەر وتكەن جىلى «التىن بەلگىنىڭ» 1500 يەگەرى پەداگوگ جولىن تاڭداسا، 2024 جىلى ولاردىڭ سانى 1800-گە دەيىن ءوستى. بيىلعى جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىنە 8 مىڭنان استام پەداگوگ ەڭبەك ەتۋگە كەلدى.
ساپالى ءبىلىم بەرۋ جانە ماقساتتى تاربيە ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى باسشىلارىنىڭ كاسىبي الەۋەتىمەن تىعىز بايلانىستى. ولاردى مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن «ءبىلىم بەرۋدەگى وزگەرىستەردىڭ 1000 كوشباسشىسى» جوباسى اياسىندا دايىندايدى. سونىمەن قاتار بيىل مەكتەپكە دەيىنگى، ورتا، تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋدىڭ 376 پەداگوگى سەرتيفيكاتتالدى. بۇدان باسقا، 80 مىڭنان استام ءمۇعالىم «ورلەۋ» باۇو اق ۇيىمداستىرعان بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتتى. ونىڭ ىشىندە اۋىل پەداگوگتارى 57،8% قۇرادى.
بۇگىندە مەكتەپتەردىڭ 67% اۋىلداردا ورنالاسقان. قالا مەن اۋىلداعى ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ءبىلىم ساپاسىنىڭ ايىرماشىلىعىن تەڭەستىرۋ ماقساتىندا «اۋىل مەكتەبى – ساپا الاڭى» جوباسى ازىرلەندى. ول اقتوبە وبلىسىندا «سيفرلىق تەحنولوگيالاردى پايدالانا وتىرىپ، شاعىن جيناقتالعان اۋىلدىق مەكتەپتەردىڭ الەۋەتىن دامىتۋ»، الماتى وبلىسىندا «جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىتتاعى پاندەر بويىنشا ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ» جانە ماڭعىستاۋ وبلىسىندا «وتپان» تىرەك مەكتەپتەرىنىڭ جەلىسىن دامىتۋ»، ۇلىتاۋ وڭىرىندە «Ustaz Ulytau» سياقتى باسقا دا وڭىرلىك باستامالار شەڭبەرىندە ىسكە اسىرىلۋدا. جالپى، جوبا ناتيجەلەرى 2023 جىلمەن سالىستىرعاندا شاعىن جيناقتالعان اۋىلدىق مەكتەپتەردەگى ءبىلىم ساپاسى ورتا ەسەپپەن 7-9%-عا ارتقانىن كورسەتتى.
الەۋمەتتىك وسال وتباسىلاردىڭ بالالارىنا الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن ءبىلىم الۋشىلاردى ءبىتىرۋ ەمتيحاندارىنا دايىنداۋدا 2024 جىلعى قىركۇيەكتە ەلىمىزدىڭ 3180 مەكتەبىندە «سيفرلىق ءمۇعالىم» اتتى جاڭا جوبا ىسكە قوسىلدى. وقۋشىلارعا ەلەكتروندىق پلاتفورمالار مەن سيفرلىق ءبىلىم بەرۋ رەسۋرستارىنا قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتىلگەن. نەگىزگى پاندەر بويىنشا قوسىمشا ساباقتارمەن 21114 ءبىلىم الۋشى قامتىلدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ق ر وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى ق ر ءسدياوم، Astana نub حالىقارالىق تەحنوپاركىمەن جانە «ورلەۋ» باۇو اق-مەن بىرلەسىپ وقۋشىلار مەن پەداگوگتارعا ارنالعان باعدارلامالاۋ نەگىزدەرىن وقىتۋ بويىنشا ءونلاين-بىلىم بەرۋ پلاتفورماسىنىڭ پيلوتتىق جوباسىن ىسكە قوستى. 300-دەن استام مۇعالىمدەر مەن جاتتىقتىرۋشىلار «جاساندى ينتەللەكت» جانە Game Development سياقتى ەكى باعىت بويىنشا بىلىكتىلىكتەرىن ارتتىرادى. سونىمەن قاتار 27 مىڭنان استام وقۋشى باعدارلامالاۋ داعدىلارىن ۇيرەنەدى.
تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ
بۇگىندە ەلىمىزدە 772 تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى جۇمىس ىستەيدى، وندا 565 مىڭ ستۋدەنت وقيدى، ونىڭ 177 مىڭى بيىل قابىلداندى.
قوسارلى وقىتۋ جۇيەسىمەن 94 مىڭ ستۋدەنت قامتىلدى. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلىمىزدىڭ كوللەدجدەرىندە مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسىنىڭ كولەمى 143 مىڭ ورىنعا ۇلعايدى، بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 10 مىڭعا ارتىق. ستۋدەنتتەردى سۇرانىسقا يە ماماندىقتار بويىنشا تەگىن تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك بىلىممەن قامتۋ 90% قۇرادى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا مەملەكەتتىك تاپسىرىستىڭ 65% ماشينا جاساۋ، كولىك، ەنەرگەتيكا، IT، قۇرىلىس جانە ينجەنەريانى قوسا العاندا، تەحنيكالىق ماماندىقتارعا باعىتتالعان. قازاقستاندا كوللەدج تۇلەكتەرىن جۇمىسقا ورنالاستىرۋ كورسەتكىشى 79% قۇرايدى.
كوللەدج ستۋدەنتتەرىن قولداۋ ماقساتىندا ستيپەنديالىق تولەمدەردىڭ مولشەرى ەكى ەسەگە ۇلعايدى: 2023 ج. – 50%، 2024 ج. – 50%، 300 مىڭنان استام ستۋدەنت قامتىلدى. جاتاقحاناعا مۇقتاج ستۋدەنتتەردىڭ 87%-دان استامى جاتاقحانالاردا ورىندارمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. بيىل 1،2 مىڭ ورىندىق 4 جاتاقحانا پايدالانۋعا بەرىلدى.
ەل تاريحىندا تۇڭعىش رەت ۇلتتىق قۇراما فرانسيانىڭ ليون قالاسىندا وتكەن 47ء-شى WorldSkills حالىقارالىق چەمپيوناتىندا 6 ۇزدىك مەدالون مەن «ۇلتتىڭ ۇزدىگى» نوميناسياسىن جەڭىپ الىپ، ەداۋىر ناتيجەگە قول جەتكىزدى.
كوللەدجدەردە كادرلار دايارلاۋ وڭىرلىك ەكونوميكانى ەسكەرە وتىرىپ جۇزەگە اسىرىلادى. بۇگىنگى تاڭدا 195 كوللەدجدى بەيىندەۋ جانە ۇلكەيتۋ جۇمىستارى باستالدى.
كوللەدجدەردە 160 ستارتاپ-جوبا ىسكە قوسىلدى، 104 كوللەدجدىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاڭارتىلدى. كاسىبي ستاندارتتاردىڭ، جوعارى ءبىلىمنىڭ مەملەكەتتىك جالپىعا مىندەتتى ستاندارتى جانە WorldSkills ستاندارتتارىنىڭ تالاپتارىن ەسكەرە وتىرىپ، 8 مىڭعا جۋىق ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى ازىرلەندى. وقىتۋدا ءتيىمدى وزىق ادىستەمەلەر مەن تاسىلدەردى تاراتۋ ماقساتىندا لوكوموتيۆ-كوللەدجدەر ايقىندالدى، قازىرگى زامانعى كوللەدجدەر بازاسىندا 3 IT-ورتالىق قۇرىلدى.
ينكليۋزيۆتى ورتا
بۇگىندە ەلىمىزدەگى مەكتەپتەردىڭ 90% ينكليۋزيۆتى ءبىلىم الۋعا جاعداي جاسالعان، ال بالالاردى ارنايى پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋمەن قامتۋ 85% - عا جەتتى.
بيىل پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق قولداۋدىڭ ءۇش دەڭگەيلى مودەلى ەنگىزىلدى، ەرەكشە قاجەتتىلىكتەرى بار بالالارمەن جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن قولداۋ كابينەتتەرى مەن جەكە باعدارلامالارعا جاڭا تالاپتار ازىرلەندى.
مەكتەپتەردە «پەداگوگ-اسسيستەنت» لاۋازىمى ەنگىزىلدى، بۇل ماماندار سانىن جىلىنا 1 مىڭنان 2،5 مىڭعا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. I، II توپتاعى مۇگەدەكتەرگە، بالا كەزىنەن مۇگەدەكتەرگە، مۇگەدەك بالالارعا ارنالعان تەحنيكالىق جانە كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنا وقۋعا ءتۇسۋ كەزىندە قابىلداۋ كۆوتاسى 10%-عا ۇلعايتىلدى.
ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالاردى قولداۋدىڭ 96 كابينەتى اشىلدى. 600-دەن استام ارنايى وقۋ باعدارلامالارى ازىرلەندى.
بالالار قۇقىعىن قورعاۋ
بالالار قۇقىعى بۇزىلعان جاعدايدا جەدەل دەن قويۋ ءۇشىن باقىلاۋ سۋبەكتىلەرىنىڭ ەسكەرتۋىنسىز جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەر ەنگىزىلدى. وسى جىلدان باستاپ بالالار قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ باقىلاۋعا جاتاتىن وبەكتىلەر تىزبەسىن ۇلعايتۋ بولىگىندەگى فۋنكسيالارى، سونداي-اق اكىمشىلىك جاۋاپتىلىققا تارتۋ جونىندەگى وكىلەتتىكتەر كەڭەيتىلدى. بالا قۇقىعى جونىندەگى وڭىرلىك ۋاكىلدىڭ مارتەبەسى مەن وكىلەتتىگى زاڭ جۇزىندە بەكىتىلگەن.
ق ر ايەلدەرىنىڭ قۇقىعى مەن بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى قابىلدانعان زاڭىنىڭ شەڭبەرىندە وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا بالالارعا قاتىستى كەز كەلگەن زورلىق-زومبىلىق كورىنىستەرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى قاتاڭداتاتىن نورمالار ەنگىزىلدى. «111» بايلانىس ورتالىعىنىڭ فۋنكسياسى زاڭنامالىق تۇردە بەكىتىلدى.
ەلدە 330-دان استام ادام جەتىم بالالارعا تالىمگەر بولدى. 692 بىرلىككە دەيىن قورعانشىلىق جانە قامقورشىلىق ورگاندارى ماماندارىنىڭ شتات سانى ۇلعايتىلدى. جەتىم بالالارعا ارنالعان 36 ۇيىم بالالاردى قولداۋ ورتالىقتارىنا اينالدى.
مەملەكەت كيىم مەن مەكتەپ كەرەك-جاراقتارىن ساتىپ الۋ ءۇشىن 22،2 ملرد تەڭگەدەن استام سوماعا «جالپىعا بىردەي وقىتۋ» قورىنان الەۋمەتتىك وسال وتباسىلاردان شىققان 510 مىڭنان استام بالاعا قولداۋ كورسەتتى. كومەك كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن تابىسى بار اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك الاتىن وتباسىلاردان شىققان مەكتەپ وقۋشىلارىنا، جەتىم بالالارعا جانە اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالارعا، سونداي-اق توتەنشە جاعدايلار ناتيجەسىندە شۇعىل كومەك تالاپ ەتەتىن وتباسىلاردان شىققان مەكتەپ وقۋشىلارىنا جولدانادى.
ەلىمىزدىڭ 20 وڭىرىندە پسيحولوگيالىق قولداۋ ورتالىقتارى اشىلدى. بىرنەشە ايدىڭ ىشىندە ورتالىقتاردا 240 مىڭعا جۋىق ازاماتقا كومەك كورسەتىلدى.
ءقاۋىپسىز جانە قولداۋشى ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن قۇرۋعا «قازاقستاننىڭ مەدياتيۆتى مەكتەپتەرى» جوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. باستاما اياسىندا ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە مەكتەپ مەدياسياسى قىزمەتى جۇمىس ىستەي باستايدى. ولاردىڭ قۇرامىنا جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى، پەداگوگتار، پسيحولوگتار، الەۋمەتتىك پەداگوگتار، اتا-انالار، سونداي-اق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ، قامقورشىلىق كەڭەستەردىڭ جانە اعا بۋىننىڭ وكىلدەرى كىرەدى.
تاربيە جۇمىسى. قوسىمشا ءبىلىم
وتكەن جىلعى قىركۇيەك ايىندا العاش رەت مينيسترلىك «ءبىرتۇتاس تاربيە» باعدارلاماسىن ازىرلەپ، قابىلدادى. بيىلعى جىلى باعدارلاما مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ادال ادام – ادال ەڭبەك – ادال تابىس» ۇلتتىق قۇرىلتايىنىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا التى قۇندىلىق توبى جانە 77 قادامدىق ءىس-قيمىل بويىنشا ايتقان جالپىۇلتتىق قۇندىلىقتارعا سايكەس جاڭارتىلدى.
باعدارلاما اياسىندا ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە اتا-انالارعا پەداگوگيكالىق قولداۋ كورسەتۋ ورتالىقتارى جۇمىس ىستەۋدە. ولاردىڭ باستى باعىتى بالالاردى وقىتۋ مەن تاربيەلەۋدە وتباسى مەن مەكتەپتىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىعىن ارتتىرۋ، ءپوزيتيۆتى اتا-انا مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ بولىپ تابىلادى. باعدارلامانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋىنىڭ ارقاسىندا اتا-انالاردىڭ بالالارىنىڭ مەكتەپتەگى ومىرىنە قاتىسۋى 40%-دان 60%-عا دەيىن ءوستى. مۇعالىمدەر اراسىندا جۇرگىزىلگەن ساۋالناما ناتيجەسى بويىنشا رەسپوندەنتتەردىڭ 82%-ى باعدارلامانىڭ سىنىپ جەتەكشىلەرىنىڭ كاسىبي دامۋىنا وڭ اسەرىن، 84%-ى «ءبىرتۇتاس تاربيەنىڭ» وقۋشى بەلسەندىلىگىنىڭ وسۋىنە وڭ اسەرىن، ال 71%-ى مەكتەپ پەن وتباسىنىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىعىنىڭ ارتقانىن اتاپ ءوتتى.
«وقۋعا قۇشتار ۇلت» جوباسىنا قوسىلعان وقۋشىلار سانى 30%-دان استى، مەكتەپ كىتاپحانالارىنىڭ قورى بيىلعى جىلى 1،3 ملن كىتاپقا ارتىپ، جالپى سانى 4،8 ملن دانانى قۇرادى. 1717 كوۆوركينگ-ورتالىقتارىن قۇرۋ ارقىلى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى كىتاپحانالارىنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسى جاقسارتىلدى.
پرەزيدەنت بالالاردىڭ شىعارماشىلىق پەن قولونەردىڭ قىر-سىرىن مەڭگەرۋى ءۇشىن بالالار ۇيىرمەلەرىنىڭ جۇمىسىن قالپىنا كەلتىرۋ مىندەتىن قويدى. بيىلعى جىلى بالالاردى قوسىمشا بىلىممەن قامتۋ 86،3%-عا دەيىن ءوستى – بۇل 3،3 ملن بالا، ال قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ جەلىسى 1625-تەن 1713-كە دەيىن ارتتى. جالپى، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ءۇش باعىتتا جۇزەگە اسىرىلادى: مەكتەپتەن تىس ۇيىمدار، مەكتەپ ۇيىرمەلەرى مەن سپورت سەكسيالارى. ەلىمىزدە بارلىعى 1625 مەكتەپتەن تىس ۇيىم بار جانە ءارتۇرلى باعىتتاعى 380 ۇيىرمە ءتۇرى ۇسىنىلادى.
سونىمەن قاتار قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ قۇرىلىسى دا قارقىندى جۇرۋدە. بيىلدىڭ وزىندە 8 قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى، 3 بالالار ساۋىقتىرۋ ورتالىعى (لاگەرلەر)، اۋىلدىق مەكتەپتەردە 779 كوميۋنيتي-ورتالىقتار اشىلدى، 190 قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى جاڭارتىلدى.
بالالاردىڭ ساۋىقتىرۋ دەمالىسىن، جۇمىسپەن قامتىلۋىن جانە بوس ۋاقىتىن ءتيىمدى پايدالانۋدى ۇيىمداستىرۋ 2024 جىلدىڭ جازىندا باستى ماسەلەلەردىڭ بىرىنە اينالدى. بيىل العاش رەت لاگەرلەر ءۇشىن ءبىرىڭعاي تالاپتار ازىرلەنىپ، ونىڭ جۇمىسىنا ۆولونتەرلەر مەن قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ مۇعالىمدەرى تارتىلدى. سونداي-اق لاگەرگە قابىلداۋ مەن نۇسقاۋلىق وتكىزۋدىڭ رەسپۋبليكالىق مونيتورينگى قۇرىلدى. ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگاندار بەكىتكەن بالالاردى ساۋىقتىرۋ ورتالىقتارىنىڭ ءتىزىلىمى جاسالدى. بالالار مەن ولاردىڭ اتا-انالارىنا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن «بالالارعا بازارلىق» جانە «ءقاۋىپسىز جاز» اقپاراتتىق پاكەتى ازىرلەندى. بالالاردىڭ جازعى دەمالىس مادەنيەتىن دامىتۋ جانە ولاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگى «سەنىڭ قۋانىشقا تولى دەمالىسىڭ» Guidebookء-ىن ازىرلەدى. 120 مىڭ پەداگوگ-ۇيىمداستىرۋشى ارنايى وقۋدان ءوتتى. وڭىرلەردە «ۇلى دالا كەرەمەتى»، «جاس عالىم»، «گاسترو تۋريزم»، «ءبىر كۇن قالادا»، «قوناقجاي وتباسى» اتتى جازعى دەمالىستى ۇيىمداستىرۋ بويىنشا بىرەگەي جوبالار جۇزەگە اسىرىلدى. 2024 جىلدىڭ جازىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 11287 بالالار ساۋىقتىرۋ ورتالىقتارىندا 3،1 ملن وقۋشى نەمەسە بالالاردىڭ 93،4%-ى، ونىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك جاعىنان وسال وتباسىلاردان 600 مىڭنان استام بالا جانە سۋ تاسقىنىنان زارداپ شەككەن وڭىرلەردەن 5 مىڭنان استامى دەمالىسپەن جانە ساۋىقتىرۋمەن قامتىلدى.
ينفراقۇرىلىم، قاۋىپسىزدىك، سيفرلاندىرۋ
ەلىمىزدە 375 مىڭ وقۋشى ورنىنا ارنالعان 254 مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى اياقتالدى. ونىڭ ىشىندە ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن قولداۋ قورى ەسەبىنەن 23 نىسان بار. رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتى، سونداي-اق ينۆەستيسيالار تارتۋ ەسەبىنەن - 126 مەكتەپ.
بۇگىنگى تاڭدا «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا 105 مەكتەپ قۇرىلىسى اياقتالدى.
بۇرىن-سوڭدى بولماعان مەكتەپ سالۋ شارالارى ءۇش اۋىسىممەن بايلانىستى پروبلەمالاردى ايتارلىقتاي قىسقارتتى. بۇگىندە ەلىمىزدە 3 مىڭعا جۋىق مەكتەپ ءبىر اۋىسىمدا جۇمىس ىستەيدى. سونىمەن قاتار 254 ورتا وقۋ ورنى كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتتى، 967 مەكتەپ ءۇشىن 1621 زاماناۋي پاندىك كابينەت (روبوتوتەحنيكا، حيميا، بيولوگيا، فيزيكا، STEM) ساتىپ الىندى. 1 مىڭ اۋىلدىق مەكتەپ جاڭعىرتىلدى. 10 مىڭنان استام ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىمەن تەحنيكالىق جاراقتاندىرىلۋى ارتتىرىلدى.
اعىمداعى جىلدىڭ قىركۇيەك ايىنان باستاپ مەكتەپتەردىڭ 1،7 ملن وقۋشىسى ءۇشىن الەۋمەتتىك وسال وتباسىلاردان شىققان 97 مىڭ بالاباقشا تاربيەلەنۋشىلەرى تەگىن تاماقتاندىرىلدى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءبىلىم بەرۋدى سيفرلاندىرۋ پروسەسىن جەدەلدەتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىس جۇرگىزىلدى. 2024 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ينتەرنەت جىلدامدىعى مەكتەپتەردىڭ 19% -دان 90% -عا دەيىن ۇلعايدى. قازاقستاندىق مەكتەپتەردە ساپالى ينتەرنەت كورسەتكىشى 3 ەسەگە ارتتى. بۇل رەتتە مەكتەپ وقۋلىقتارىنىڭ 100%-ى سيفرلىق فورماتقا اۋىستىرىلدى جانە 11 پلاتفورمادا قولجەتىمدى.
استانا، ماڭعىستاۋ، اقمولا جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىنىڭ 215 مەكتەبىندە ءتيىستى ساناتتاعى بالالاردى تەگىن تاماقتاندىرۋعا ارنالعان «الەۋمەتتىك ءاميان» پيلوتتىق جوباسى ىسكە اسىرىلۋدا.