وڭتۇستىك كورەياعا بارىپ جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتار اراسىندا مۇنداي مىسالدار وتە كوپ.
بۇرىنعى پروكۋراتۋرا قىزمەتكەرى – ءقازىر بالىقشى؛ بۇرىنعى بانك قىزمەتكەرى – ءقازىر داياشى؛ بۇرىنعى سوت ورىنداۋشىسى – ءقازىر باعبان... وڭتۇستىك كورەياعا بارىپ جۇمىس ىستەيتىن قازاقستاندىقتار اراسىندا مۇنداي مىسالدار وتە كوپ. كورەي تۇبەگىنەن كۇنكورىستىڭ قامىن، جاقسى جالاقى ىزدەپ كەتەتىندەر سانى جىل سايىن كوبەيمەسە، ازايعان ەمەس.
رەسمي مالىمەتكە ساي، كورەيادا جۇمىس ىستەۋ، ءبىلىم الۋ، ەمدەلۋ، ساياحات، ديپلوماتيالىق قىزمەت جانە باسقا دا ماقساتپەن 35 مىڭعا جۋىق قازاقستان ازاماتى ءجۇر. ولاردىڭ اراسىندا ون مىڭعا جۋىعى سول ەل ءۇشىن زاڭسىز ەڭبەك ميگرانتى بولىپ سانالادى. انىعىندا، بۇل سان تەك رەسمي مالىمەت قانا. «پانا سۇراۋشى» ستاتۋسى ارقىلى جۇمىس ىستەپ جۇرگەندەرمەن قوسساق، ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ سانى باسىم.
ءبىراق بىزدە كورەيا باعىتىنداعى ميگراسيا جايىندا جۇيەلى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن جوق. تەك كەيبىر اقپارات قۇرالدارىنىڭ، جەكەلەگەن بلوگەرلەردىڭ ءارتۇرلى مالىمەتتەرىمەن شەكتەلەمىز. ونىڭ وزىندە دە ەكى قوعامنىڭ ايىرماشىلىعى، بارعانداردىڭ تاپقان تابىسى سەكىلدى تاقىرىپتاردان اسا الماي جاتامىز. تۋراسىندا، كورەيا باعىتىنداعى ميگراسيانىڭ تابيعاتىن، ونى تۇزگەن ادامداردىڭ جاس-شاماسىنان تارتىپ، ماماندىعى، قۇندىلىقتارى (كادۋىلگى نەمەسە قابىلداعان)، وتباسىلىق جاعدايىنا دەيىن زەرتتەلىپ، بۇگىن مەن ەرتەڭگە دەگەن وڭدى، يا تەرىس ىقپالدارى تۋرالى الدىن الا قورىتىندىمىز قولدا تۇرسا كەرەك ەدى. كورەي جەرىندەگى قازاقتاردىڭ جاي-كۇيى، جەتكەن جەتىستىكتەرى مەن تاپ بولعان قيىنشىلىقتارى، يگەرگەن جۇمىس تاجىريبەلەرى مەن سول ورتادان سىڭىرگەن عادەتتەرى، ولاردىڭ بولاشاقتا ەلگە كەلگەننەن كەيىنگى قازاق قوعامىنا دەگەن ىقتيمال اسەرلەرى – بۇنىڭ ءبارى دەرلىك ءبىزدىڭ قوعاممەن تىكەلەي قاتىستى ماسەلەلەر. ول كەمىندە ءبىر تولىققاندى جۋرناليستىك زەرتتەۋگە جۇك بولارى انىق. سوندىقتان دا اتالعان تاقىرىپ جايىنداعى العاشقى ادىمداعى زەرتتەۋىمىزدى وقىرمان قاۋىمعا ۇسىنا كەتەلىك.
كورەياداعى «پاراللەلەكى كەڭىستىك»
«جۇمىسشىلار وتىرعان كولىك گيوڭجۋدان شىعىپ تاۋ اراسىمەن وڭتۇستىككە، پۋسانعا قاراي زاۋلاپ كەلەدى. جول بويىنداعى جىنىستى تاۋ، جايقالعان ەگىس اتىزدارى ۇزاق ۋاقىت قالادان شىقپاعان ءبىزدى سەرگىتىپ تاستادى. كورەيانى تەك قالالارمەن ەلەستەتۋشى ەدىك، «تاۋ-دالاسى بار ەكەن-اۋ» دەيمىز ىشتەي. كوبىندە قۇرىلىس جۇمىستارىندا بولدىق، تاڭدا بارامىز، قاس قارايا قونالقىمىزعا جەتەمىز. قالا ىشىنەن اندا-مۇندا ساياباقتاردى بولماسا، ادام قولىمەن جاسالماعان تابيعي كورىنىستى كورمەگەلى جىلعا جۋىق ۋاقىت بولىپتى. كولىك تەرەزەسىنەن مىنا كورىنىستەردىڭ ەشقايسىسىن قالدىرماي قاراپ، ساناما سالىپ الىپ كەتكىم كەلەدى. ءبىر جازىققا جەتكەندە كولىك باياۋ قوزعالدى، الدىڭعى جاقتا بىردەڭە بولعان، ءسىرا. ونداي جاعداي بۇل ەلدە تەز-اق رەتتەلەدى. وندا شارۋام بولمادى، كەرىسىنشە اينالاما ۇزاق قاراۋ ءۇشىن كولىكتىڭ باياۋ قوزعالعانىنا قۋانىپ كەلەم. جول شەتىندەگى ەگىستىكتە ەگدە تارتقان كورەي ەگىنشىلەرى ءجۇر. قولدارىندا كادىمگى قىرعىش نە وراق ۇستاپ العان، ەڭكەڭدەپ بىردەڭەلەرىن ىستەپ ءجۇر. ءسال جۇرگەننەن كەيىن ءبىر ەگىنشىنىڭ ءۇي الدىندا تور سەبەتپەن ەگىس داقىلىن تۇكتەپ وتىرعانىن كوردىم. ءبىز بالا كەزدە كورگەن تور سەبەت. داقىلدى سالىپ الىپ جەلپىپ-جەلپىپ قويادى. «اكاۋ، مۇندايدى ءالى ىستەتەدى ەكەن عوي!» دەپ تاڭقالدىم.
از ۋاقىتتان كەيىن جول تىعىنى اشىلىپ، كولىك زاۋلاعان كۇيى پۋسانعا جەتىپ باردى. جارقىراعان قالا، كولىك تولى كوشەلەر، سابىلىسقان ادامدار. اينەك قابىرعالى ەلەكتروندى تەحنيكالار دۇكەنىندەگى زات تۇرلەرىنە تاڭقالماساڭ، شاراڭ نە. قاراپايىم مەحانيزمدەردەن تارتىپ كۇردەلى جۇمىس ىستەي الاتىن روبوتتارعا دەيىن سان ءتۇرىن كورەسىڭ. ال مەنىڭ كوز الدىمنان ماناعى ەگىنشىنىڭ بەينەسى كەتپەي تۇر. ەكى الەم، ەكى ۇرپاق، ەكى ءتۇرلى كورەيا. ەكەۋىنىڭ اراسىندا 60–70 جىل ۋاقىت بارداي. ءبىراق رەاليزمدە بۇل ەكەۋى ءقازىر ءبىر ۋاقىتتا كورەي تۇبەگىندە بولىپ جاتىر. ماعان قاتتى اسەر ەتكەن جاعداي وسى بولدى»، – دەپ ەدى ۇرانبەك اعا كورەيا جايىنداعى اڭگىمە اراسىندا.
ءيا، بۇل كورەيادا بىرەر جىل جۇمىس ىستەپ قايتقان كوزىقاراقتى قازاق ازاماتى بايقاعان ءبىر عانا جاعداي. ايتپاعى – ەلدەگى دامۋدىڭ الاپات قارقىنى. ءداستۇرلى شارۋاشىلىق، ءبىر ۇرپاقتىڭ اتا كاسىبى جالعاسىپ جاتقان اۋىل مەن سودان بىرنەشە ون شاقىرىم جەردەگى قالا تىنىسىنىڭ پارقى. ءبىراق ءبىر ەل، ءبىر قوعامدا قاتار ءجۇرىپ جاتىر. ەسكىسىن ەسكەرۋسىز قالدىرماعانى دا، ەندى ءبىر قىرىنان، اراسىندا نازىك بايلانىس تا بار. ايتالىق، Samsung كومپانياسىنىڭ ءبىر قىزمەتكەرى ءزاۋلىم عيماراتتاعى كەڭسەسىندە، دامىعان پۋسانعا قاراي وتىرىپ، ماناعى ەگىنشىنىڭ تور سەبەتتە تۇكتەگەن داقىلىمەن تۇستەنەدى دەگەندەي.
قازاقستاندىق جۇمىسشىلاردىڭ ستاتۋسى
قازاقستاندىقتار كورەيادا ءبىر ايعا دەيىن ۆيزاسىز جۇرە الادى. ءبىراق سول ەلدە تۇراقتى ءارى زاڭدى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن ەڭبەك ۆيزاسىن الا المايدى. استانا–سەۋل اراسىندا جۇمىس كۇشىن الماسۋ نەمەسە ەڭبەك كەلىسىم-شارتىنا قاتىستى رەسمي كەلىسىم بولماعاندىقتان، ونداعى وتانداستارىمىز زاڭسىز جۇمىس ىستەۋشى بولىپ سانالادى. ونداعى قازاق ازاماتتارى تاپ كەلەتىن قيىنشىلىقتاردىڭ باسى مىنە، وسى ماسەلەدەن باستالادى. ولاي بولسا، وندا بارعان قازاقستان ازاماتتارى قانداي ستاتۋسقا يە؟
كورەياعا بارىپ بىرنەشە جىل جۇمىس ىستەپ كەلگەن وتانداسىمىزدىڭ ءبىرى، وندا بارعاندار تىكەلەي ەڭبەك ۆيزاسىن الا الماسا دا، جاناما جولداردى پايدالانىپ جاتقانىن ايتادى. ونىڭ ءبىرى – ءبىر اي ۆيزاسىز تۇرا الاتىن مۇمكىندىگىن پايدالانىپ، سول ۋاقىت اراسىندا «پانا سۇراۋشى تۇلعا»، ياعني G1 ستاتۋسىن الۋ، مۇنىمەن 3 جىلعا دەيىن زاڭدى تۇرۋعا بولادى نەمەسە سول جاقتاعى كورەي ازاماتىمەن ۇيلەنىپ F5 ۆيزاسىن الۋ؛ تاعى ءبىرى – ينۆەستيسيا سالۋ ارقىلى بيزنەس ۆيزاسىنا قول جەتكىزۋ. بۇنىڭ ەشقايسىسى بولماعان جاعدايدا زاڭسىز يمميگرانت ءارى زاڭسىز جۇمىس ىستەۋشى بولىپ سانالادى.
مەديسينالىق كومەك پەن قۇقىق قورعالۋى قانداي؟
«بۇلاردىڭ ەشقايسىسىن الماي، ءبىر ايدان كەيىن قايتپاي قالىپ زاڭسىز جۇرگەندەر دە كوپ بولدى. كورەيادا كوشەدە سوڭىڭنان قۋالاپ نە اڭدىپ جۇرگەن پوليسيا جوق. تەك زاڭسىز ەڭبەك ميگرانتتارىنا قارسى جىلىنا ەكى رەت رەيد جۇرەدى. سول كەزدە ۇستالىپ قالعاندار ەلدەرىنە دەپورتاسيا جاسالادى. ال بىلاي ۇرلىق، توبەلەس، جول اپاتى سەكىلدى جاعدايداعى تەكسەرۋ كەزىندە تابىلعاندار دا ەلىنە قايتارىلىپ جاتادى»، – دەيدى ورىنبەك دابەي اتتى وتانداسىمىز.
ادەتتە ءبىر ەلدەگى زاڭسىز ميگرانتتار سول ەلدە قۇقىقتىڭ قورعالۋى ەڭ تومەن تۇلعا سانالادى. كورەياداعى سونداي ازاماتتارىمىز ەڭبەكاقىسىن الا الۋى، مەديسينالىق كومەككە قول جەتكىزە الۋ-الماۋى قالاي بولدى ەكەن دەگەن سۇراعىمىزعا مىناداي جاۋاپ الدىق: «جالپى، كورەيلەردە جۇمىس ىستەتكەننەن كەيىن ەڭبەكاقىسىن بەرمەۋ دەگەن ادەت اتىمەن جوق. بار شىعار، ءبىراق جەرگىلىكتى كورەيلەردەن ونداي كورگەن ەمەسپىز. كەرىسىنشە، تمد ەلدەرىنەن بارعان نەمەسە قىتايدان بارعان ەتنيكالىق كورەيلەر بولماسا، مۇلدەم كورمەپپىز. كەيدە سونداي باسقا ەلدەن بارعان كورەيلەر جەرگىلىكتى ازاماتتاردان جۇمىس الىپ، شەتەلدىك جۇمىسشىلارعا ىستەتەدى. كەيىن ەڭبەكاقىسىن بەرمەي قويعان جايتتار بولعان ەكەن. ءبىراق ول ەلدە دەموكراتيالى، ادام قۇقىعى جوعارى باعالاناتىن قوعام، جۇمىسشىلاردىڭ، ەڭبەكشىلەردىڭ قۇقىعىن قورعايتىن ۇيىمدار بار، «نا دوم بۋ» دەپ قويادى كورەيشە، سونداي ۇيىمدار سوت ارقىلى الىپ بەرەدى».
پىكىر سۇراعان ازاماتتاردىڭ كوبى كورەيلەردىڭ ۇرىس-كەرىس، توبەلەس دەگەنگە ۇركە قارايتىن، وزدەرىندە ونداي قىزۋقاندىلىق جوق حالىق ەكەنىن ايتادى. «ءتارتىپ بۇزىپ، پوليسيانىڭ تەرگەۋىنە ءتۇسىپ ەلگە قايتارىلعاندار نەمەسە قامالعاندار دا بولدى. كورەيلەرمەن توبەلەسپەيدى، ءوزىمىزدىڭ ازاماتتار اراسىندا بولىپ قاپ جاتادى. كەيدە وزگە ەلدەردەن كەلگەن ميگرانتتارمەن دەگەندەي. ونىڭ ۇستىنە ول جاقتا كولىك ارزان بولعاسىن قۇجاتسىز كولىك ايداپ، جول ءتارتىبىن بۇزىپ، سول ارقىلى ۇستالعاندار دا بولدى»، – دەيدى و.دابەي.
ارنايى ەمدەلۋگە باراتىندار بولماسا، جۇمىس ىستەۋ ماقساتىندا باراتىندار اراسىندا اۋىرىپ قالاتىندار از بولاتىنى بەلگىلى. سەبەبى، حالىقارالىق ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر كورسەتكەندەي، ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ دەنساۋلىق جاعدايى كوبىندە جاقسى دەڭگەيدە. ال دابەي ورىنبەكتىڭ ايتۋىنشا، كورەيادا ەڭبەك ۇستىندە جارالانعاندار، مەيلى ول قاي دەڭگەيدەگى جاراقات بولسىن، ەمدەلۋ شىعىنى تولىقتاي جۇمىس بەرۋشىلەر جاعىنان وتەلەدى. «جۇمىس بەرۋشى تاراپ مەديسينالىق انىقتاماعا ساي قانشا كۇن ەڭبەككە جاراماي قالساڭىز، سونشا كۇندىك وتەماقى تولەيدى. بۇل جاعىندا كۇردەلى ماسەلە بولادى دەپ ايتا المايمىن. قۇرىلىس سالاسىندا جۇرگەندە اۋىر جارالانعان جىگىتتەر بولدى. جارتى جىلعا دەيىنگى ەمدەلۋ شىعىنى سول كومپانيا جاعىنان تولەندى»، – دەيدى.
پىكىر بىلدىرگەندەردىڭ ايتۋىنشا، وندا بارعان ازاماتتار ءۇشىن ەڭ ۇلكەن قيىنشىلىق – ءتىل ماسەلەسى. قولايلى، وزىنە ساي جۇمىس تابۋ جانە ونى تىكەلەي كورەيلەردەن الۋ ءۇشىن دە ءتىل بىلگەن كوبىرەك ءتيىمدى. پىكىر يەسىنىڭ ءبىرى – سايرانگۇل داقان قىزى. ول كورەيادا قازاقستاندىقتار ءۇشىن اۋدارماشى ءارى جۇمىس تاۋىپ بەرۋ قىزمەتتەرىن ۇسىنىپ كەلەدى. كورەي قوعامىن تەرەڭ تانىپ جاتقان وتانداسىمىزدىڭ ءبىرى. «كورەيلەردەن اعىلشىن تىلىندە بىرنارسە سۇراساڭ دا، ولار ساعان كورەي تىلىندە جاۋاپ بەرەدى. ەگەر، شىنىمەن كورەي ءتىلىن بىلمەي جاتساڭىز عانا اعىلشىن تىلىندە جاۋاپ بەرەدى. ولاردىڭ ۇلتشىلدىعىن، ءوز ەلىنە دەگەن پاتريوتتىق سەزىمىن سودان دا كورۋگە بولا-دى»، – دەيدى سول ەلدە 5 جىلدان اسا تۇرعان سايرانگۇل.
ونىڭ تۇسىنىگىندە كورەيلەر الەمدەگى كوپتەگەن ۇلتتاردىڭ جاقسى قاسيەتتەرىن قابىلداي بىلگەن. «ولار كەيدە قازاقتار سەكىلدى باۋىرمال، قىتايلار سەكىلدى ەڭبەكقور، ال تارتىپكە كەلگەندە جاپوندار سەكىلدى. ولار دا ءبىر كەزدەرى الەمنىڭ ءار ەلىنە بارىپ جۇمىس ىستەگەن. كەيدە يسپانشا، نەمىس، فرانسۋز تىلىندە سويلەسىپ بارا جاتقان كورەيلەردى كورەمىز. كەزىندە سول ەلدەردە كوپ جىل تۇرىپ جۇمىس ىستەپ، قارجى جيناپ، ءوز ەلىنە ينۆەستور بولىپ ورالعاندار كوپ. ەڭ باستىسى، جۇمىسقا دەگەن ىنتاسىن، جۇمىس ءتارتىبىن ساقتاۋىن، ەڭبەكقورلىعىن ايتۋعا بولادى. ءار ىسىنە تاباندى. ءبىر ماقسات قويسا، جۇمىس ىستەسە، نە جاعداي، قانداي وزگەرىس بولسا دا، ءتىپتى سۋنامي بولىپ قالانىڭ جارتىسى جوق بولىپ كەتسە دە، سول ءىسىن كۇندەلىكتى جالعاستىرا بەرەدى. جۇمىسقا كەلگەندە سونداي بەرىك رۋحقا يە. جالقاۋ ادامدى ولار «تازا قاندى كورەي ەمەس» دەپ كەلەمەجدەيدى. ياعني كورەي دەگەن ول ەڭ ءبىرىنشى ەڭبەكقور ادام ساپاسى دەپ سانايدى، سونى ۇلتتىق يدەولوگياعا اينالدىرعان»، – دەيدى سايرانگۇل كورەيلەردىڭ ءبىز ۇيرەنۋگە تۇرارلىق ادەتتەرى جايىندا.
كەلەڭسىز وقيعالار دا بولادى
وندا بارعان جەرلەستەرىمىزدىڭ ءبارى تابىسپەن ورالدى دەۋ جاڭساقتىق. ەكى ەلدەگى باق-تى شۋلاتقان «اۋەجايدان قاشۋ» نەمەسە «جول اپاتىن جاساپ قاشىپ كەتۋ» سىندى وقيعالار كورەياعا باعىتتالعان ميگراسيانىڭ كەلەڭسىز ءبىر قىرى عانا. ءتىپتى، اراسىندا ادام ساۋداسىنىڭ قۇربانى بولا جازداعان قاراكوزدەرىمىز دە بولعان ەكەن. قاراعاندىنىڭ تۋماسى توتىبالا (اتى وزگەرتىلدى) «جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ» الداۋىنا ءتۇسىپ، سوڭىندا موكپو قالاسىنىڭ قاراڭعى كوشەلەرىندە «تۇنگى كوبەلەككە» اينالىپ كەتە جازداعان. ابىروي بولعاندا، جاقىندارىنىڭ دەر ۋاقىتىندا ىزدەستىرۋىمەن ەلگە ورالىپ، اتى جامان تاعدىردان امان قالادى.
وكىنىشكە قاراي، ونىڭ وزىمەن تىكەلەي تىلدەسىپ سۇحباتتاسۋعا مۇمكىندىك بولمادى، جاقىندارى دا بۇل جايىندا اقپارات بەرۋدى قالامايدى. ونىسى تۇسىنىكتى دە. بىلۋىمىزشە، جۇمىس ىزدەپ بارعان ەكى قىز (ءبىرى تاراز قالاسىنان) الدەبىر دەلدالداردىڭ جوعارى جالاقىعا جۇمىس تاۋىپ بەرەتىن ۋادەلەرىنە سەنىپ، قۇجاتتارىنان دا ايىرىلىپ قالعان. ءبىرى ەرتە سەزىكتەنىپ، سونداعى تانىستارىنا حابارلاسىپ ۇلگەرەدى دە، تالەيىنە قاراي قۇتىلىپ شىعادى. كەيىن ءوزى بىلەتىن مالىمەتتەر ارقىلى بىرگە بارعان قۇربىسىن تابۋعا كومەكتەسكەن. بۇدان وزگە دە ءتۇرلى زاڭسىز جۇمىستارعا تارتىلعان نەمەسە جەرگىلىكتى جەردىڭ زاڭ-ەرەجەسىنەن حابارسىز بولعاندىقتان، زاڭسىز ىستەرگە ارالاسىپ قالعان مىسالدار دا تابىلادى. بۇلاردى كورەياعا بارعان نەمەسە بارعىسى كەلگەن ازاماتتارعا ساقتىق ءۇشىن ايتا كەتكەن دە ارتىق بولماس.
كورەي قوعامىنىڭ ىقتيمال اسەرى
وڭتۇستىك كورەيا نانىم-سەنىم شەكتەۋىنسىز مەملەكەت. حريستياندىق ءتۇرلى اعىمداردىڭ قارقىندى دارىپتەلىپ جاتقانىنا دا كوپ جىل بولدى. پىكىرلەستەردەن بۇل جايىندا سۇراستىرىپ كورگەن ەدىك: «حريستياندىق شىركەۋلەردىڭ تەگىن ءتىل ۇيرەتەتىن كۋرستارى بار. وندا بارىپ كورەي، اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنىپ جۇرگەن قازاقستاندىقتار كوپ بولدى. جانىمداعى جىگىتتەر دە بارىپ ءجۇردى. ءبىراق ونىڭ ءدىني ۋاعىزدارىنا كەتىپ قالعانداردى كورمەدىم. حريستياندىق شىركەۋدەگى تەگىن كۋرستاردىڭ تۇپكى ماقساتى بەلگىلى، سونداي قايىرىمدىلىق شارالارى ارقىلى ءوز ءدىنىن ناسيحاتتاعىسى كەلەدى. ءبىراق ءبىز ەندى ءداستۇرلى ورتادان شىققاننان كەيىن ونداي ۋاعىزدارىنا بوي الدىرمادىق»، – دەيدى ورىنبەك دابەي.
وڭتۇستىك كورەيانىڭ اۋماعى شاعىن بولسا دا، قوعامى ۇلكەن ءارى كۇردەلى. وندا بارعان 35 مىڭ قازاقستاندىق ءبىر استاۋ قۇمعا تامعان ءبىر تامشى سۋ ىسپەتتى. بۇنداي قوعامنان قابىلداعان ءتۇرلى قۇندىلىقتار بولاشاقتا وتانداستارىمىزبەن بىرگە ءبىزدىڭ قوعامعا دا كەلەتىنى راس. كورەيانىڭ دامىعان، ۇزدىك سالالارىندا، ءتۇرلى ءوندىرىس، ساۋدا جانە قىزمەت وتەۋ سالالارىندا ەڭبەك ەتكەن وتانداستارىمىز بولاشاقتا ۇزدىك تاجىريبە، جاقسى جۇمىس ەتيكاسىن الا كەلەدى دەگەن ءۇمىتىمىز زور.
وعان قوسا، كولەڭكەلى اسەرىنىڭ بولاتىنىن دا جوققا شىعارا المايمىز. تەك ءبىز ءۇشىن ءار ءىستىڭ سالدارىمەن ەمەس، سەبەبىن الدىن الا زەردەلەپ، پروبلەمانىڭ الدىنا ءتۇسىپ ءجۇرۋ ابزال. سوندىقتان دا كورەيا باعىتىنداعى ميگراسيانى تەرەڭدەي زەرتتەپ وتىرۋ بولاشاق قوعام ءۇشىن ماڭىزدى.