2024 جىلدىڭ قاڭتارىندا الماتى ەلىمىزدىڭ وقۋشىلارى قالالىق مۇراجايلارعا تەگىن بارۋعا مۇمكىندىك العان قازاقستانداعى العاشقى قالا بولدى.
قالا اكىمىنىڭ شەشىمى بويىنشا ىسكە اسىرىلعان بۇل باستاما مادەني تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىن دامىتۋداعى ماڭىزدى قادام بولدى، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
ءبىر جىل ىشىندە الماتى مۋزەيلەرىنە 85 019 وقۋشى كەلدى. بۇل جونىندە الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ بريفينگىندە بەلگىلى بولدى.
مۇراجايلارعا تەگىن بارۋ مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋدى قولداۋدىڭ ماڭىزدى قۇرالى بولدى. اتا-انالار عانا ەمەس، مۇعالىمدەر دە وقۋشىلارمەن بىرلەسكەن جورىقتار ۇيىمداستىرا وتىرىپ، وسى مۇمكىندىكتى بەلسەندى پايدالانادى. مۇنداي ەكسكۋرسيالاردا بالالار تاريحي جادىگەرلەردى، مادەني جادىگەرلەر مەن ونەر تۋىندىلارىن گيدتەردىڭ جەتەكشىلىگىمەن زەرتتەيدى. تاريح، ادەبيەت جانە باسقا پاندەر مۇعالىمدەرى كورگەندەرىن ساباقتارىنىڭ تاقىرىپتارىمەن بايلانىستىرادى، وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەرەڭدەتەدى جانە وقۋ پروسەسىن قىزىقتى ەتەدى.
قالا مۇراجايلارىندا ۇسىنىلعان تاريحي ماڭىزدى ەكسپوناتتار ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تۋدىرادى. مىسالى، الماتى تاريح مۇراجايىنا بارۋ وقۋشىلارعا 1000 جىلدىق تاريحى بار مەگاپوليستىڭ دامۋىنا بايلانىستى نەگىزگى وقيعالاردى جاقسى تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى، ال احمەت بايتۇرسىن ۇلى ءمۇراجاي-ۇيى قازاق ادەبيەتى مەن ءتىل رەفورماسىن زەردەلەۋ ءۇشىن قۇندى رەسۋرس بولىپ تابىلادى. ىقىلاس دۇكەن ۇلى اتىنداعى حالىق مۋزىكالىق اسپاپتار مۇراجايى وقۋشىلاردى مۋزىكالىق مادەنيەتتى ۇيرەنۋگە شابىتتاندىرادى.
«وقۋشىلار مۇراجايلارعا بارىپ قانا قويماي، ارتەفاكتىلەر ارقىلى مادەنيەتتى كورۋگە جانە تۇسىنۋگە ۇيرەنەدى. بۇل ولارعا ساباقتا العان بىلىمدەرىن نىعايتۋعا جانە اناليتيكالىق جانە سىني داعدىلاردى دامىتۋعا كومەكتەسەدى. ەكسكۋرسيالار قازاق حالقىنىڭ تاريحى مەن داستۇرلەرىن قۇرمەتتەۋگە ىقپال ەتەدى. بۇل باستاما بالالاردىڭ جان – جاقتى دامۋىنا ىقپال ەتەدى، ولاردىڭ ءوي-ورىسىن كەڭەيتەدى جانە مادەنيەتتى، ونەردى جانە تاريحتى ودان ءارى زەرتتەۋگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى وياتادى»، - دەپ اتاپ ءوتتى «الماتى قالاسى مۋزەيلەر بىرلەستىگى» ديرەكتورى لياززات ساعىندىقوۆا.
باستامانى جۇزەگە اسىرۋدا مۇراجاي قىزمەتكەرلەرىنىڭ جۇمىسى ەرەكشە ماڭىزعا يە بولدى. ەكسكۋرسيالاردان باسقا، ولار مەكتەپ وقۋشىلارىنا كەراميكا، مونەتا سوعۋ، زەرگەرلىك بۇيىمدار جاساۋ جانە باسقا دا ءداستۇرلى قولونەر بويىنشا ينتەراكتيۆتى شەبەرلىك ساباقتارىن ۇيىمداستىردى، بۇل بالالارعا وزدەرىن وتكەن شەبەرلەر رەتىندە بايقاپ قانا قويماي، سىناپ كورۋگە مۇمكىندىك بەردى.
سونداي-اق، باعدارلاما اياسىندا بەلگىلى مادەنيەت قايراتكەرلەرىمەن كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلدى، ولار ءوز تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى، ونەر مەن تاريح تۋرالى اڭگىمەلەدى، جاس كەلۋشىلەردى مادەني مۇرانى ودان ءارى زەرتتەۋگە شابىتتاندىردى. مۇنداي ءىس-شارالار مۇراجايلاردى ناعىز ءبىلىم بەرۋ، شىعارماشىلىق جانە ۇرپاقتار اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىل ورتالىقتارىنا اينالدىردى. بۇل باستاما بيىل دا جالعاساتىن بولادى.
جالپى، مەكتەپ جاسىنداعى بالالار الماتىنىڭ كەلەسى مۇراجايلارىنا تەگىن بارا الادى:
1) الماتى تاريح مۇراجايى (قابانباي باتىر كوشەسى، 132)؛
2) ىقىلاس اتىنداعى حالىق مۋزىكالىق اسپاپتار مۇراجايى (زەنكوۆ كوشەسى، 24/ا)؛
3) د. ا. قونايەۆ مۇراجايى (تولەبايەۆ كوشەسى، 117)؛
4) ادەبي-مەموريالدىق مۇراجاي كەشەنى: س. مۇقانوۆتىڭ ءۇي-مۇراجايى (تولەبايەۆ كوشەسى، 125، ع. مۇسىرەپوۆتىڭ ءۇي-مۇراجايى (قاراساي باتىر كوشەسى، 49، 25 پاتەر)؛
5) ن. تىلەندييەۆ مەموريالدىق مۇراجايى (قونايەۆ كوشەسى، 96)؛
6) ا. بايتۇرسىن ۇلى ءمۇراجاي-ۇيى (بايتۇرسىن ۇلى كوشەسى، 60)؛
7) رايىمبەك باتىر مۇراجاي كەشەنى (رايىمبەك باتىر داڭعىلى، 96ا)؛
8) ءداستۇرلى مۋزىكانىڭ مۋلتيمەديالىق ورتالىعى (نۇركەنت شاعىن اۋدانى، 5/11).