عارىش تۋرالى ءسوز ايتىلعاندا، ەڭ الدىمەن، قازاقتان شىققان تۇڭعىش عارىشكەردىڭ ەسىمى ويعا ورالادى. تۇتاس تۇركى جۇرتىنىڭ تۇعىرلى تۇلعاسىنا اينالعان توقتار اۋباكىروۆ 1991 جىلى 2 قازاندا عارىش كەڭىستىگىن باعىندىردى. بۇل – قازاقستاننىڭ عارىشقا تۇڭعىش ساپارى.
توقتار وڭعارباي ۇلى اۋباكىروۆ 1946 جىلى 27 شىلدەدە قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانى، 1ء-شى ماي اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1962–1965 جىلدارى تەمىرتاۋ قۇيما مەحانيكالىق زاۋىتىندا توكار بولادى. 1965 جىلى قاراعاندى وبلىستىق كومسومول كوميتەتىنىڭ جولداماسىمەن رەسەيدىڭ كراسنودار ولكەسى ارماۆير قالاسىنداعى ۇشقىشتار دايارلايتىن جوعارى اسكەري ۋچيليششەسىنە وقۋعا تۇسەدى. 1976 جىلى ا.ي.ميكويان اتىنداعى اۆياكونسترۋكتورلار بيۋروسىنا قىزمەتكە قابىلدانادى. كەيىن ماسكەۋ اۆياسيا ينستيتۋتىن بىتىرگەن (1979 ج.). ت.اۋباكىروۆ 1988 جىلى كەڭەس وداعىندا تۇڭعىش رەت اۋەدە قونباي، ۇشاققا 2 رەت جانارماي قۇيدىرۋ ارقىلى سولتۇستىك پوليۋسكە ۇشۋ ساپارىن ءمىنسىز ورىندادى. 1989 جىلى ءبىرىنشى بولىپ اۆياتاسۋشى كرەيسەردىڭ الاڭقايىنا «ميگ-29» رەاكتيۆتى ۇشاعىن ۇلكەن شەبەرلىكپەن ءدال قوندىرادى. سونداي-اق، ول رەاكتيۆتى ۇشاقتىڭ 50-دەن اسا جاڭا ءتۇرىن سىناقتان وتكىزدى. 1990 جىلى عارىشكەرلەر قۇرامىنا الىنادى. 1991 جىلى 2 ساۋىردە كەڭەس وداعىنىڭ عارىشكەرلەر دايىنداۋ ورتالىعىندا عارىشقا ۇشۋ دايىندىعىنا كىرىسىپ، سول جىلى 2 قازاندا بايقوڭىردان «سويۋز تم-13» كەمەسىمەن عارىشقا ۇشتى. عارىش كەمەسى جەر توڭىرەگىندەگى «مير» وربيتالىق كەشەنىمەن ءتۇيىستى. وندا ول وزگە عارىشكەرلەرمەن بىرگە بيوتەحنولوگيا، مەتاللۋرگيا، مەديسينا سالالارى جانە ارال تەڭىزى ايماعى بويىنشا عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزدى. زەرتتەۋ ناتيجەسىندە ارال ۇستىندەگى تۇزدى شاڭ بوراماسىنىڭ پايدا بولۋ پروسەسى، سول زياندى اەروزولداردىڭ قازاقستان مەن رەسەي ايماقتارىنا تارالۋىنىڭ عارىشتىق سۋرەتتەرى الىندى.
سونداي-اق، قازاقستان اۋماعىنداعى اتموسفەرانى جانە جەر بەتىن زەرتتەۋ، جۇلدىزدى اسپاندى استروفيزيكالىق باقىلاۋ جۇمىستارى دا ويداعىداي ءوتتى. قازاق عارىشكەرى 1991 جىلدىڭ 10 قازانىندا جەرگە ورالدى.
توقتار اۋباكىروۆ قازاقستانداعى عارىشتىق زەرتتەۋلەردىڭ نەگىزىن قالاۋعا، وتاندىق قارۋلى كۇشتەردىڭ اسكەري دايارلىعىن جەتىلدىرۋگە، اسكەري-پاتريوتتىق تاربيە جۇمىستارىن جولعا قويۋعا بەلسەنە ارالاستى. ول 1992-1993 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس ءمينيسترىنىڭ 1ء-شى ورىنباسارى، 1993-1994 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق اەروعارىشتىق اگەنتتىگىنىڭ باس ديرەكتورى، عىلىم جانە جاڭا تەحنولوگيا ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، 1994-1995 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى كەڭەسىنىڭ دەپۋتاتى – قورعانىس جانە قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى بولدى.
حالىق قاھارمانى توقتار اۋباكىروۆ 45 جاسىندا عارىشكەر اتاندى. ال «كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى» دەگەن جوعارى اتاقتى 1988 جىلى الدى. عارىشكەرگە بۇل مارتەبەسى زور قۋانىش دىبىستان دا شاپشاڭ ۇشاتىن، مۇلدە جاڭادان جاسالعان، ءالى سىناقتان ءجوندى وتپەگەن، تاعدىرى بەيمالىم «ميگ» ۇشاقتارىن سىناۋدى جانە ولاردى كەمە پالۋباسىنا قوندىرىپ، ودان ۇشىپ شىعۋدى قامتاماسىز ەتكەنى ءۇشىن بەرىلگەن.
بيىل الاشتىڭ ازاماتى ءۇشىن تاعى ءبىر ايتۋلى وقيعا – «سويۋز تم-13» كەمەسىنىڭ عارىشقا ۇشىرىلعانىنا 30 جىل تولدى. ونىڭ اۋە كوكجيەگىندە بولعان مەرزىمى – 7 كۇن 22 ساعات 13 مينۋت. ءبىز قازاقتىڭ باتىر ۇلى توقتار اۋباكىروۆتى مەرەيلى مەرەكەسىمەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، دەنىنە ساۋلىق، باسىنا اماندىق، باقىتقا تولى ۇزاق عۇمىر تىلەيمىز!
توقتار اۋباكىروۆ:
«تابان جالاعان…»
«ەشكىم ۇرى-قارى، قىلمىسكەر نەمەسە الاياق بولىپ تۋمايدى. ەسەيە كەلە تاڭداۋ جاسايدى. ءبارى وسىعان بايلانىستى. ءبىر جولى ەل تانيتىن اسا ىقپالدى ازاماتپەن سوزگە كەلىپ قالدىق. ول: «ءسىز باتىرسىز. حالىق ءسىزدى جاقسى كورەدى. قولىڭىزدا قانشاما مۇمكىندىك بولا تۇرا، سونى قولدانا بىلمەيسىز. دەمەك، اقىماقسىز. سەبەبى باس يگىڭىز كەلمەيدى. ال مەن يىلە بىلەمىن، وسى سەبەپتى ءقازىر ميلليونەر اتانىپ وتىرمىن»، – دەدى.
ءقازىر ول شىرىگەن باي. وتە ىقپالدى. «مەن بايمىن، دەمەك باسقالارى مەنىڭ الدىمدا قۇرداي جورعالاۋى كەرەك، باس ءيۋى ءتيىس» دەپ سانايدى. نەگە، بىلەسىز بە؟ ويتكەنى، ءبىر كەزدەرى ءوزى دە سويتكەن. تابان جالاعان… وزگەلەردى كەمسىتە وتىرا ءبىر كەزدەگى ماسقاراسىنىڭ ورنىن تولتىرعىسى كەلەدى. ال مەن ەشقاشان ەشكىمنىڭ الدىندا باس يگەن ەمەسپىن».
«نامىس بولماسا، ۇيرەنبەس ەدىم»
«...قازاقتى اشتان ولتىرمەيتىن، كوشتەن قالدىرمايتىن تەتىك – نامىس. ەگەر مەندە نامىس بولماسا، ءوز انا ءتىلىمدى ۇيرەنبەس ەدىم.
قۇپيامدى ايتايىن: مەن ءتىلدى قازاقي ءان-جىر ارقىلى ۇيرەندىم. كەيىنگى جاستارعا ايتارىم، ورىسشا دا، اعىلشىن ءتىلىن دە ۇيرەنسىن. ءبىراق ەڭ ءبىرىنشى قازاق ءتىلىن – ءوز انا ءتىلىڭدى ءبىل. قازاقشا ۇيرەنگىسى كەلمەيتىن قازاقتاردى وزدەرىنە-وزى قارسى ادامدار دەپ سانايمىن»