بالالاردىڭ باقىتتى مەكەنى

بالالاردىڭ باقىتتى مەكەنى وقۋشىلار سارايى

بالا باقىتىن كورۋدىڭ ءوزى مارتەبە. ءار اتا-انا بالاسىنىڭ ءبىلىمدى، بولاشاعىنىڭ جارقىن بولعانىن قالايدى! سول جولدا بارىن سالاتىنى دا اقيقات. ءبىلىم بەرۋ -  بارشامىزدىڭ باستى مىندەتىمىز. ال سونداي ۇكىلى ۇمىتتەرىمىزدىڭ اقتالۋىنا قالاداعى وقۋشىلار سارايىنىڭ قوسار ۇلەسى از ەمەس. ەندەشە وسىناۋ بالالاردىڭ باقىتتتى مەكەنى اتانعان مەكەمە باسشىسىن بىرەر سۇراقتارىمىزبەن مازالاعانىمىز راس.

- ايگۇل بولاتبەك قىزى سوڭعى جىلدارى الماتى قالاسىنداعى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ بويىنشا جەتەكشى ۇيىم وقۋشىلار سارايىندا جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ايتىڭىزشى، قانداي وزگەرىستەر بولدى؟ جاڭعىرتۋ ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا قالاي اسەر ەتتى؟

- بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاندا قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ەلەۋلى وزگەرىستەر بايقالادى. ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن دامىتۋ، يننوۆاسيالىق وقىتۋ ادىستەمەلەرىن ەنگىزۋ، ساندىق رەسۋرستاردى پايدالانۋ، سونىمەن قاتار، ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىنىڭ اياسىن كەڭەيتۋ ماقساتىندا وقۋشىلار سارايىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن جاڭعىرتۋ كونسەپسياسى ازىرلەندى.

جاڭعىرتۋدىڭ باستى ماقساتى – بالالارعا قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ مەن دامىتۋ باعىتتارىن ەنگىزۋ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازانى نىعايتۋ جانە دامىتۋ، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدە بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ قامتىلۋىن ارتتىرۋ.

2022-2024 جىلدارى وقۋشىلار سارايىنىڭ وقۋ كابينەتتەرى مەن وقۋ-تاربيە پروسەسىن ۇيىمداستىرۋعا ارنالعان زالدارى جاڭارتىلدى. بۇل جاڭعىرتۋ جۇمىسى قوسىمشا بىلىممەن قامتىلعان بالالار سانىنىڭ 8 200-دەن 15 100-گە دەيىن ارتۋىنا مۇمكىندىك بەردى.

وقۋشىلار سارايىندا جاڭعىرتۋعا دەيىن 175 بالالار بىرلەستىكتەرى (ۇيىرمە، سەكسيا) جۇمىس جاسادى، ال قازىرگى ۋاقىتتا ولاردىڭ سانى 223-كە جەتتى. يننوۆاسيالىق عىلىمي-تەحنيكالىق باعىتتاعى ۇيىرمەلەر اشىلدى. كۆانتوريۋم (IT، اەروعارىش قۇراستىرۋ، گەو، روبوتوتەحنيكا)؛ Hi-Tech ورتالىعى (دروندار زەرتحاناسى، 3D پروتوتيپتەۋ، VR Lab)؛ Creative ورتالىعى (دىبىس جازۋ ستۋدياسى، تۆ ستۋدياسى، انيماسيا ستۋدياسى)؛ Science ورتالىعى (فيزيكا، حيميا، بيولوگيا بويىنشا عىلىمي زەرتحانالار، گيدروپونيكا ت.ب.)؛ بۇرىننان  جۇمىس ىستەپ تۇرعان بالالار بىرلەستىكتەرىن قامتۋ اۋقىمى ارتتى.

سالتانات زالى، ءمارمار زالى، كورمە زالى، ورتالىق حولل، وبسەرۆاتوريا، پلانەتاريي قايتا جوندەۋدەن وتكىزىلىپ، كونفەرەنس-زال جاڭادان اشىلدى. زاماناۋي ماتەريالدار مەن ەنەرگيانى ءتيىمدى پايدالاناتىن جانە ونى ۇنەمدەيتىن جابدىقتاردى قولدانۋ ارقىلى ينجەنەرلىك جەلىلەر مەن جۇيەلەر، وقۋ بولمەلەرى بويىنشا تولىق جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، جاڭا وقۋ جابدىقتارى مەن قۇرالدار ورناتىلدى.

جاڭعىرتۋ جۇمىستارىنىڭ جۇرگىزىلۋى ەكسپلۋاتاسيالىق شىعىنداردى قىسقارتۋعا، ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ ۇزدىكسىز جۇمىسىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى، بۇل قالا قۇرىلىسى، ينجەنەرلىك زەرتتەۋلەر، ساۋلەت-قۇرىلىس جوبالاۋ جانە قۇرىلىس جۇمىستارىن رەتتەيتىن نورماتيۆتىك اكتىلەر جيىنتىعى تالاپتارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلدى.

2024-2025 جىلدارى ۇلكەن كونسەرتتىك زالدا جاڭعىرتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ جاتىر، بۇل بالالاردى قوسىمشا بىلىممەن قامتۋدى مادەني جانە ءبىلىم بەرۋ كوپشىلىك ءىس-شارالارىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

- وقۋ-تاربيە ۇدەرىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ نىسانى قانداي؟ سوڭعى جىلدارى وقۋشىلار سارايىنىڭ ءبىلىم الۋشىلارى قانداي جەتىستىكتەرگە جەتتى؟

-  قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋدا وقۋ-تاربيە ۇدەرىسىن ۇيىمداستىرۋدىڭ نەگىزگى نىسانى – تاقىرىپتىق باعىتتار بويىنشا، كەشەندى، ينتەگراسيالانعان باعدارلامالار بويىنشا ساباقتار وتكىزۋ. وقۋشىلار سارايىنا 6-17 جاس ارالىعىنداعى بارلىق تىلەك ءبىلدىرۋشى بالالار مەملەكەتتىك قىزمەتتەر پورتالى ارقىلى https://bilimalmaty.kz/ سايتىنا تىركەلە الادى.

ءبىزدىڭ ماقساتىمىز – بالاعا ءوز تالانتتارىن بارىنشا اشۋعا كومەكتەسۋ، ونىڭ ىس-ارەكەتىنىڭ ناتيجەلەرىن كورۋگە مۇمكىندىك جاساۋ. وسى ماقساتتا بارلىق قاجەتتى جاعدايلار جاسالعان، ال جۇرگىزىلگەن جاڭعىرتۋ جۇمىستارى بالالارعا يننوۆاسيالىق جوبالاردى جوعارى عىلىمي-پراكتيكالىق دەڭگەيدە جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مىسالى، العاش رەت «نانوسپۋتنيك Venus-Sat.kz» اتتى بىرەگەي جوبا جۇزەگە اسىرىلدى، بۇل جوبانى 2022 جىلى يندونەزيادا وتكەن INNOPA الەمدىك ونەرتاپقىشتار بايقاۋىنىڭ التىن جۇلدەگەرى امانكەلدى شولپان ازىرلەگەن. ونىڭ جوباسى – عارىشتىق دەرەكتەرگە قولجەتىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ جانە ولاردى جاڭارتۋ ءۇشىن جاسالعان تومەن وربيتالىق (بيىكتىك دياپازونى 30-50 كم) عارىش سەرىگى. نانوسپۋتنيك تابيعي اپاتتار كەزىندە ناقتى ايماقتارداعى زاقىمدانۋ دەڭگەيى تۋرالى العاشقى اقپاراتتى ۇسىنا الادى.

2024 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا، شامامەن 20 جىلدىق ۇزىلىستەن كەيىن، وبسەرۆاتوريا قايتادان جۇمىسىن باستادى. جاڭا، جوعارى تەحنولوگيالىق وبسەرۆاتوريا ءتورت زاماناۋي تەلەسكوپپەن جابدىقتالعان، ولار زەرتتەۋشىلەر مەن استرونوميا اۋەسقويلارىنا عارىشتىڭ قۇپيالارىن بۇرىن-سوڭدى بولماعان دالدىكپەن جانە ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. وسى تەلەسكوپتاردىڭ ۇشەۋى – Unistellar، Sky-Watcher Dob 14″، DISON 350F/3 – تۇنگى باقىلاۋلار ءۇشىن ارنالعان، ولار جۇلدىزدار، پلانەتالار مەن گالاكتيكالاردىڭ ايقىن جانە جارقىن بەينەلەرىن ۇسىنادى. ءتورتىنشىسى – Coronado حروموسفەرالىق تەلەسكوپى – كۇندىزگى ۋاقىتتاعى كۇندى باقىلاۋعا ارنايى جاسالعان، ول كۇن بەلسەندىلىگى مەن ونىڭ جەرگە اسەرىن زەرتتەۋگە ەرەكشە مۇمكىندىكتەر بەرەدى. جاڭعىرتۋ جۇمىستارى وبسەرۆاتوريانى جانە بۇكىل عىلىمي-تەحنيكالىق بولىمدە كەلەسى جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەردى:

«كۇن جارقىلدارىن جانە ولاردىڭ جەرگە اسەرىن زەرتتەۋ» اۆتورى – چاپايەۆ ابۋلحايىر؛ 

«قۇتقارۋشى ورمەكشى» اۆتورلارى – امانجول قىزى اقشولپان، بيبوسىنوۆا اليا؛

«وتە جەڭىل كلاستاعى زىمىران ءپروتوتيپى»، اۆتورلارى – ماكاروۆا مارگاريتا، ەسەنگەلدى ۇلى ءالىمجان، سماعۇل ابىلاي، مىرزاباي بەكجان.

وسى جوبالار “بالاfest Jas Galym Science Quest” قالالىق فەستيۆالىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى توقايەۆ قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنا جانە عىلىمي قاۋىمداستىققا ءساتتى تانىستىرىلدى.

وقۋشىلارىمىزدىڭ زەرتتەۋ جاساۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن وسىنداي جاعدايدىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى كۇنى ءبىزدىڭ بالالارىمىز – شىعارماشىلىق، سپورتتىق جانە زياتكەرلىك بايقاۋلار مەن جارىستاردىڭ بەلسەندى قاتىسۋشىلارى، قالالىق، رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق دەڭگەيدەگى ءىس-شارالاردىڭ جەڭىمپازدارى اتانىپ كەلەدى. مىسالى «سازسىرناي» حالىق اسپاپتار ءانسامبلى – يسپانياداعى «Festalonia Milenio» حالىقارالىق بايقاۋىندا گران-پري يەلەنسەدى. ال تۇردالى داستان، تولەۋعازى ەرالى، قاناپيا ومار، ايماۋىت مايدان، سوفيا بالگازينا، تولەگەن ايشا، ءابىلدا ايشا، دۇيسەنباي تيمۋر سەكىلدى تالانتتى جاستاردان قۇرالعان «شابىت» ۆوكال ستۋدياسى رەسەي، وزبەكستان، تۇركيا، باا-نەن كەلگەن جاس ونەرپازدار اراسىندا باس جۇلدەنى جەڭىپ الدى. وقۋشىلار سارايىنىڭ دجاز وركەسترى – اقش-تا وتكەن حالىقارالىق دجاز كونفەرەنسياسىندا دا العاشقى ورىندى يەلەنىپ قايتتى. سول سەكىلدى مۋزىكا مەكتەبىنىڭ وقۋشىلارى سوفيا ياگۋپوۆا، مادي يسابەكوۆ – ماسكەۋدەگى «Art royal» فورتەپيانو ونەرى حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى. سونىمەن قاتار، سانكت-پەتەربۋرگتەگى «ۆيۆات» حالىقارالىق اشىق ونەر جانە ورىنداۋشىلىق شەبەرلىك بايقاۋىندا دا جەڭىمپاز اتاندى. ەندى «دوستار» بالالار حورى قازان قالاسىنداعى «سۆوبودنايا پتيسا» حالىقارالىق ۆوكالدىق بايقاۋىندا جەڭىمپاز اتانسا، «زولوتىە سترۋنى» ءانسامبلى – بىشكەك قالاسىنداعى «Sounds of Asia» حالىقارالىق بايقاۋىنىڭ باس جۇلدەسىن يەمدەندى. بۇعان ورازالينا ايسۇلۋ دەگەن تالانتتى قىزىمىز يركۋتسك قالاسىنداعى «Info GEO» حالىقارالىق گەواقپاراتتىق تەحنولوگيالار مەن باعدارلامالاۋ بايقاۋىنىڭ لاۋرەاتى، گرافەيەۆا ۆيكتوريا، ابديباي سەنيم، اسىلحان ارسەن – بوكستان رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق تۋرنيرلەردىڭ جەڭىمپازدارى مەن جۇلدەگەرلەرى اتاندى.

2023-2024 وقۋ جىلىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا وقۋشىلار سارايىنىڭ پەداگوگتارى ءتۇرلى باعىتتار بويىنشا بايقاۋلار مەن جارىستارعا 704 لاۋرەات دايىندادى. جاڭعىرتۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى بالالارعا ۇلكەن حالىقارالىق دەڭگەيدەگى جەتىستىكتەرگە جەتۋىنە مۇمكىندىك بەردى.

- ءبىلىم بەرۋدىڭ باستى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – بالالاردى ەرتە بەيىندەۋ ارقىلى ەرەسەك ومىرگە بەيىمدەۋ. وقۋشىلار سارايى قانداي باعىتتار بويىنشا جۇمىس ىستەيدى؟

 -  قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنىڭ ءبىرى – كاسىبي ءوزىن-وزى انىقتاۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ جانە دامىتۋ. ءارتۇرلى ماماندىقتاردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن بالا كەزىنەن جاقسى تۇسىنگەن وقۋشى بولاشاقتا قاي سالادا وقىپ، قاي جەردە جۇمىس ىستەيتىنىن سەنىمدى تۇردە تاڭداي الادى. ءبىزدىڭ وقۋشىلار سارايىنداعى بىرلەستىكتەردىڭ باعدارلاماسى بالالارعا بولاشاقتا كاسىبي باعىت-باعدارىن ايقىنداۋعا كومەكتەسەتىن نەگىزگى داعدىلاردى دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرۋگە باعىتتالعان.

عىلىمي-تەحنيكالىق باعىتتاعى ۇيىرمەلەر مەن ستۋديالار ينجەنەرلىك ماماندىقتار بويىنشا – ينجەنەر-گەودەزيست، ينجەنەر-كونسترۋكتور، ينجەنەر-ەلەكترونيك، ماسس-مەديا سالاسىندا – جۋرناليست، ديزاينەر، فوتوگراف جانە ۆيدەووپەراتور، VR-ازىرلەۋشى، بلوگەر سياقتى كاسىپتەردىڭ داعدىلارىن قالىپتاستىرادى. 

ەكولوگيالىق-بيولوگيالىق بولىمشەدە بالالار گيدروەكولوگ، بيوەكولوگ، گەوەكولوگ، وندىرىستىك ەكولوگ، ەكولوگيالىق كونسۋلتانت، لابورانت-ەكولوگ سياقتى ماماندىقتار بويىنشا باستاپقى داعدىلاردى مەڭگەرەدى. 

وقۋشىلار سارايىنىڭ «ورنەك» بالالارعا ارنالعان جازعى لاگەرى اياسىندا «استروفيزيكا»، «پروگراممالاۋ»، «ونەركاسىپتىك ديزاين»، «روبوتوتەحنيكا»، «Art&Science»، «تۋريزم» سياقتى باعىتتار بويىنشا پروفيلدىك اۋىسىمدار وتكىزىلەدى.

وقۋشىلار سارايىنىڭ پەداگوگتارى مەن تاربيەلەنۋشىلەرى ەرتە كاسىبي باعدار بەرۋ ماقساتىندا حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق كونفەرەنسيالار، سەمينارلار مەن كورمەلەردىڭ تۇراقتى قاتىسۋشىلارى بولىپ، ولار سول جەردە جاڭا ىنتىماقتاستىققا جول تابادى. سونداي-اق، 1 اقپاندا Digital Almaty 2025  – يننوۆاسيالىق دامۋ جانە سيفرلاندىرۋ سالاسىنداعى جەتەكشى حالىقارالىق الاڭ اياسىندا – ۇلتتىق عارىشتىق زەرتتەۋلەر ورتالىعىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلدى. جوسپاردا تجكب جانە جوعارى وقۋ ورىندارىمەن بىرلەسىپ جوبالىق كەڭسەلەر-لابوراتوريالاردى اشۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋ قاراستىرىلعان.           

ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن دامىتۋ، وقىتۋدىڭ يننوۆاسيالىق ادىستەرىن، جاڭعىرتۋعا نەگىزدەلگەن سيفرلىق رەسۋرستاردى ەنگىزۋ، سايىپ كەلگەندە، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى يننوۆاسيالىق نىسانداردى، ادىستەر مەن تاسىلدەردى ازىرلەيتىن، بىرىكتىرەتىن جانە ەنگىزەتىن ءبىلىم بەرۋ، عىلىمي جانە شىعارماشىلىق ورتالىق رەتىندە وقۋشىلار سارايىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرادى.

- ايگۇل بولاتبەك قىزى، ۋاقىت ءبولىپ، سۇراقتارىمىزعا جاۋاپ بەرگەنىڭىز ءۇشىن راحمەت! بولاشاعىمىز ءۇشىن ىستەپ جاتقان جۇمىستارىڭىزعا ساتتىلىك تىلەيمىز! 

ءسىزدىڭ رەاكسياڭىز؟
ۇنايدى
1
ۇنامايدى
0
كۇلكىلى
0
شەكتەن شىققان
0
سوڭعى جاڭالىقتار

16:33

16:28

13:27

12:23

12:17

12:15

12:13

12:05

12:03

12:01

11:59

11:57

11:55

11:53

11:51

11:46

11:43

11:41

11:39

11:37

11:34

11:31

11:29

11:26

11:24