پرەزيدەنتتىڭ مەملەكەتتىك اپپارات جۇمىسىن دەبيۋروكراتيزاسيالاۋ تۋرالى جارلىققا قول قويعانىنا ءبىرشاما ۋاقىت ءوتتى.
ءۇمىت كوپ. سولاردىڭ ىشىنەن مەن كاسىپكەرلەر ءۇشىن ماڭىزدى ءۇش تارماقتى ءبولىپ ايتار ەدىم: راسىمدەردى قىسقارتۋ جانە بيۋدجەتتىك پروسەستى جەدەلدەتۋ.
مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ شىنىمەن دە الدىن الا (ورىندالۋ مەرزىمىنە بىرنەشە اي قالعاندا ەمەس) جۇزەگە اسىپ، بيزنەستىڭ ماڭگىلىك باس اۋرۋى – ءبىر جىلدان ەكىنشىسىنە وتەتىن جوبالارداعى قارجىلىق ولقىلىقتار جويىلادى دەپ سەنەمىز. ونىڭ ىشىندە نەسيەلەر بويىنشا پايىزدىق مولشەرلەمەلەردى سۋبسيديالاۋ جانە ت.ب. سەكىلدى شوب-تى قولداۋ باعدارلامالارىن قارجىلاندىرۋ بار.
ەكىنشىدەن، شەشىم قابىلداۋعا قابىلەتتى شەنەۋنىكتەردىڭ تابىلاتىنىنا شىنىمەن سەنگىمىز كەلەدى. سوڭعى ونجىلدىقتا مۇنداي جاۋاپتى باسشىلاردىڭ تاپشىلىعى كوزگە ۇرىپ تۇر. قارجى پوليسياسىنان قورقىپ، نۇسقاۋلارمەن رەتتەلەتىن مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر (كوبىنەسە ساۋاتتى جانە شىنايى ادامدار) كوپتەگەن بەكىتۋلەرمەن، القالىق حاتتامالارمەن، ت.ب. «ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتۋدى» ۇيرەندى.
كەز كەلگەن كەڭسە قىزمەتكەرى ەڭ ماڭىزدى شەشىمدەردى «كۇماندى» دەپ تانۋ ارقىلى عانا ماڭىزدى شەشىمدەردى بۇعاتتاي الۋى ەرەجەگە اينالدى - ناقتى جوبالار توقتاتىلىپ، انىق شەشىمدەر بىرنەشە ايعا كەيىنگە قالدىرىلدى. تىم بولماسا، وسى بيۋروكراتيا مەن ءىستىڭ تاعدىرىنا دەگەن نەمقۇرايلىلىق جوعالادى ەكەن دەپ تىلەيىك. بۇعان شىنىمەن ءۇمىت ارتامىز. ەندى بيۋروكراتتار مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتسىن. مەملەكەتكە شەشىم قابىلداۋعا دا، ونىڭ ناتيجەسى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك الۋعا دە قابىلەتتى ادامدار قاجەت.
ءۇشىنشىسى – فورماليزم مەن توقتاۋسىز حات الماسۋدى ازايتۋ، مەملەكەتتىك ورگانداردا بۇرىننان بار اقپاراتقا قوسىمشا سۇراۋ سالۋعا تىيىم سالۋ. بۇل شەشىم بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىن سينحرونيزاسيالاۋعا اكەلەدى دەپ سەنگىم كەلەدى. ال بۇگىندە ءارتۇرلى مەملەكەتتىك ورگاندار، سالىق قىزمەتى، ستاتيستيكا ورگاندارى سياقتى، كاسىپكەرلەردەن بىردەي مالىمەتتەردى تالاپ ەتەدى. سونىمەن قاتار، ەگەر سالىق ەسەپتىلىگىندەگى كەيبىر بۇزۋشىلىقتار سالدارسىز تۇزەتىلسە، سول دەرەكتەردى ستاتيستيكا ورگاندارىنا حابارلاۋدى قاراپايىم كەشىكتىرۋ ءۇشىن بىردەن ايىپپۇل سالىنادى.
ارينە، جارلىقتا بەلگىلى ءبىر ناقتىلاۋدى تالاپ ەتەتىن تارماقتار دا بار – مىسالى، مەملەكەتتىك ورگاندارعا «زاڭ شىعارۋ دەڭگەيىندە ولاردىڭ فۋنكسيالارىن شەكتەن تىس ناقتىلاماي، نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردى قابىلداۋعا قۇقىق بەرۋ».
بىرىنشىدەن، اسىرەسە، بەلسەندى شەنەۋنىكتەرمەن شەكتەن تىس وكىلەتتىكتەردى يەمدەنۋ، سونداي-اق ءارتۇرلى ۆەدومستۆولار تاراپىنان فۋنكسيالاردى قايتالاۋدىڭ پايدا بولۋ ءقاۋپى بار. بۇل ماسەلە بويىنشا دا وڭ شەشىم بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن.