قازاقستان اۆياسياسى جاڭا كەزەڭگە قادام باستى
2025 جىلعى 9 شىلدەسىندە الماتىداعى ازاماتتىق اۆياسيا اكادەمياسىندا (ااا) ەرەكشە تاريحي وقيعا بولدى. اكادەمياعا العاش رەت قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلگەن يكاو كەڭەسىنىڭ پرەزيدەنتى سالۆاتورە شاككيتانو كەلدى. بۇل ساپار ەلدىڭ جاھاندىق اۋە كولىگى جۇيەسىندەگى ماڭىزىن ايقىندادى.
ساپار بارىسىندا سالۆاتورە شاككيتانو اكادەميا باسشىلىعىمەن، پروفەسسورلىق-وقىتۋشىلار قۇرامىمەن جانە ستۋدەنتتەرىمەن كەزدەستى. ول ءوز سوزىندە قازاقستاننىڭ ازاماتتىق اۆياسيانى دامىتۋداعى جەتىستىكتەرىن جوعارى باعالاپ، زاماناۋي ستاندارتتاردى ەنگىزۋگە، ءتيىمدى مەملەكەتتىك ساياسات جۇرگىزۋگە جانە ادامي كاپيتالعا باسا كوڭىل بولگەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، اۆياسيا — بۇل جاي عانا ۇشۋ ەمەس، ادامداردى، مادەنيەتتەر مەن ەلدەردى بىرىكتىرەتىن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋدىڭ قۋاتتى قۇرالى.
شاككيتانو مىرزا 2050 جىلعا قاراي جولاۋشىلار سانىنىڭ 12 ميللياردقا جەتەتىنىن، كومىرتەكتى بەيتاراپتىققا كوشۋ، اۆياسيالىق قاۋىپسىزدىكتى ارتتىرۋ جانە گەندەرلىك تەڭدىككە قول جەتكىزۋ سياقتى ماڭىزدى سىن-قاتەرلەردى اتادى. ايەلدەردىڭ جاھاندىق اۆياسياداعى ۇلەسى 5%-دان اسپايدى، ءبىراق قازاقستان بۇل باعىتتا وڭ كورسەتكىشكە يە ەكەنى ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
اكادەميادا يكاو ۇسىنعان CBTA (قۇزىرەتتىلىككە نەگىزدەلگەن وقىتۋ) مودەلى ەنگىزىلگەن. مۇندا پيلوتتار، ينجەنەرلەر، ديسپەچەرلەر مەن اۆياسيا مەنەدجەرلەرى ۇلتتىق جانە حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس دايارلانادى. اكادەميا يكاو جانە IATA اككرەديتاسياسىنا يە، سونداي-اق ALICANTO جانە TRAINAIR PLUS باستامالارىنا قاتىسادى. بۇدان بولەك شەتەلدىك سەرىكتەستەرمەن بىرلەسىپ اۆتورلىق كۋرستاردى ازىرلەۋدە.
اكادەميا رەكتورى بەكەن سەيداحمەتوۆ بۇل ساپاردى حالىقارالىق ينتەگراسيا مەن دامۋ جولىنداعى ماڭىزدى كەزەڭ دەپ باعالادى. اكادەميا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى بولۋمەن قاتار، يكاو-نىڭ وڭىرلىك سەرىكتەسىنە اينالىپ، اۆياسيالىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى جاھاندىق باستامالاردى جۇزەگە اسىرۋعا ارنالعان حالىقارالىق پلاتفورما بولۋعا ۇمتىلادى.
ساپار ناتيجەسىندە قازاقستاننىڭ ازاماتتىق اۆياسياسىن 2050 جىلعا دەيىن دامىتۋ جونىندەگى ماستەر-جوسپار راستالدى. قۇجاتتا ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ، سيفرلىق شەشىمدەردى ەنگىزۋ، كادر دايارلاۋ ساپاسىن ارتتىرۋ جانە قازاقستاندى ەۋروپا مەن ازيا اراسىنداعى ترانزيتتىك حاب رەتىندە نىعايتۋ كوزدەلگەن.
سونداي-اق، اۆياسيالىق ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا ءعىلىمي-بىلىم بەرۋ كلاستەرلەرىن قۇرۋ، شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن بىرلەسكەن باعدارلامالار مەن اعىلشىن تىلىندەگى وقىتۋ جۇيەسىن دامىتۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى.
ازاماتتىق اۆياسيا اكادەمياسى ازاماتتىق اۆياسيا سالاسىنداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا قوسقان ەلەۋلى ۇلەسى ءۇشىن يكاو كەڭەسىنىڭ پرەزيدەنتى سالۆاتورە شاككيتانوعا جانە يكاو-نىڭ ەۋروپا جانە سولتۇستىك اتلانتيكا بيۋروسىنىڭ (EUR/NAT) وڭىرلىك ديرەكتورى نيكولاس راللوعا «ازاماتتىق اۆياسيا اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى» اتاعىن بەردى.
بۇل ساپار — قازاقستان مەن يكاو اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا كەزەڭگە قادام باسقانىن بىلدىرەدى. ەندى ەكىجاقتى بايلانىس تەك فورمالدى دەڭگەيدە ەمەس، ورنىقتى اۆياسيالىق بولاشاققا باعىتتالعان سەرىكتەستىك دەڭگەيىندە جالعاسادى.