70ء-شى جىلداردا اتاقتى سۋرەتشىلەر مولداحمەت كەنبايەۆ پەن نيكولاي سيۆچينسكييدىڭ قولىنان شىقققان موزايكا قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ «ۇلپان» اسحاناسىنىڭ ەكى قابىرعاسىندا ورنالاسقان.
وكىنىشكە قاراي، بۇرىن قالا كوركىنە ءسان بەرگەن تاڭعاجايىپ تۋىندىلاردىڭ ءبىرقاتارى جويىلىپ كەتكەن. ۇرپاقتار اراسىنداعى مادەني ساباقتاستىق ونەردە كورىنىس تابۋى كەرەك. سول سەبەپتى قىزدار بەينەلەنگەن مونۋمەنتالدى-ساندىك پانەلدى ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمى، ق ر سۋرەتشىلەر وداعى جانە مولداحمەت كەنبايەۆتىڭ ۇلى بىرلەسە ساقتاپ قالماق. ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى گۇلميرا قاناي جوبا دەمەۋشىلەرىنە قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىرىپ، قالانىڭ مادەني مۇراسى ءۇشىن وسىنداي ارتەفاكتىلەردى ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى almaty-akshamy.kz قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
«اسحانا عيماراتىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى ۋنيۆەرسيتەت پانەلدەردى قالپىنا كەلتىرۋدى جانە جاڭا ورىنعا قايتا ورناتۋدى جوسپارلاپ وتىر، سونىڭ ارقاسىندا ونى قالا تۇرعىندارى دا كورە الادى. موزايكا تەك كوركەمدىك قانا ەمەس، سونىمەن قاتار تاريحي قۇندىلىققا يە. مولداحمەت كەنبايەۆ پەن نيكولاي سيۆچينسكيي كوپتەگەن بىرەگەي پانەلدەر مەن ۆيتراجدار جاساپ، قازاقستاننىڭ مونۋمەنتالدى ونەرىندە ەلەۋلى ءىز قالدىردى. ولاردىڭ قازاق ەپوسىن بەينەلەگەن شىعارمالارى بۇگىندە قۇندى مادەني جادىگەرلەرگە اينالدى. الايدا ولاردىڭ كوپشىلىگى جوعالىپ كەتتى، بىزگە قالعان شىعارمالاردى ساقتاپ قالۋىمىز كەرەك»، – دەپ اتاپ ءوتتى QyzPU رەكتورى.
قازاق كسر حالىق سۋرەتشىسى، قازاق سۋرەت ونەرىنىڭ ساردارى مولداحمەت كەنبايەۆتىڭ ۇلى الپامىس كەنبايەۆ تا سۋرەتشى-مونۋمەنتاليست، موزايكانى قالپىنا كەلتىرۋ پروسەسىنە بەلسەندى اتسالىسۋدا. سۋرەتشى ونەردى بولاشاق ۇرپاق ءۇشىن ساقتاۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى جانە پانەلدەردى قالپىنا كەلتىرۋگە، جاڭا جەرگە ورناتۋعا كومەكتەسۋگە دايىن ەكەنىن ايتتى. ق ر سۋرەتشىلەر وداعى دا موزايكانى قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن جوبانى قولداۋعا دايىن.
«بۇل موزايكالىق پانەل – قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تاريحى. ال تاريحتى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. بۇل پانەلدىڭ جانىنان ءارتۇرلى كەزەڭدە قانشاما ستۋدەنت، قىزمەتكەرلەر ءوتءتى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعىنا قازاقستان تاريحىن تۇسىنەتىن ادام كەلگەنىنە وتە قۋانىشتىمىن. جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلگەندە موزايكالىق پانەلدەرءدىڭ ۇستىنەن قابىرعا سىلانعانى وتە وكىءنىشتى. بۇل موزايكالىق پانەل – تۇتاس ءبىر ءداۋىر. تاريحتى ۇمىتپاۋ جانە ستۋدەنتتەردىڭ وتانعا دەگەن ماحابباتىن وياتۋ، ولارعا سۇلۋلىقتى كورۋدى ۇيرەتۋ وتە ماڭىزدى. ولار بۇل سۇيىسپەنشىلىكتى وقۋشىلارىنا دا جەتكىزءۋى ءتيىس. ءقازىر موزايكانى قالپىنا كەلتىرۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس كۇتىپ تۇر، سمالتانىڭ ءتۇس سحەماسىن بارىنشا تاڭداۋ كەرەك. موزايكانى بولشەكتەۋ كەزىندە كەيبىر سمالتتار ءتۇسىپ كەتەدى، ولاردى جيناپ، پانەلگە قايتا بەكىتۋ كەرەك. پليتا جارىلىپ كەتۋى دە مۇمكىن، ونى قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك. موزايكا قاجىرلى ەڭبەكءتى تالاپ ەتەدى. وعان سمالتا، كافەل، شىنى سياقتى ماتەريالدار كەرەك. كەيبىر ماتەريالدار وزىمدە ساقتالعان. مۇنىڭ ءبارى ماتەريالدىڭ ءتۇسىنە بايلانىستى. ماسكەۋدەن نەمەسە سانكت-پەتەربۋرگتەن تاپسىرىس بەرۋگە تۋرا كەلەدى»، – دەدى الپامىس كەنبايەۆ.
ۇلىنىڭ ايتۋىنشا، مولداحمەت كەنبايەۆ – قازاقستاندا سۋرەت جانە كەسكىندەمە پروفەسسورى اتاعىن العان العاشقى قازاق.
«اكەم ونەردىڭ ءار باعىتىندا جوعارى دەڭگەيدە قىزمەت ەتتى، كوپتەگەن جۇمىسى ماسكەۋ گالەرەيالارىندا جانە قاستەيەۆ مۇراجايىندا ساقتاۋلى. تاۋ ەتەگىندە جەلدەي ەسىپ شاپقان اق بوز ات بەينەلەنگەن «اساۋعا قۇرىق سالۋ» اتتى كارتيناسى ماسكەۋدەگى مەملەكەتتىك ترەتياكوۆ گالەرەياسىندا ساقتالعان. مونۋمەنتالدى سۋرەتشى نيكولاي ۆلاديميروۆيچ سيۆچينسكييمەن ۇزاق ۋاقىت بىرگە جەمىستى ەڭبەك ەتكەن. مىسالى، «الماتى» ءقوناقۇيىنىڭ قاسبەتىنە «ەڭلىك-كەبەك» پاننوسى، كوكتوبەنىڭ تورىنەن ورىن تەپكەن «قولىنا كادەسىي ۇستاعان قىز» («سۇلۋشاش») موزايكاسى جانە قازاقستان بويىنشا سالىنعان ءبىرقاتار موزايكالىق پانەلدەرى ءالى كۇنگە دەيىن ساقتالعان. وكىنىشكە قاراي، كوپتەگەن شىعارماسى جوعالدى. سوندا -اق اكەم «گوگول» كوركەمسۋرەت ۋچيليششەسىندە ءدارىس بەردى. ساۋلەت-قۇرىلىس ينستيتۋتىندا «سۋرەت جانە كەسكىندەمە» كافەدراسىنىڭ دەكانى بولدى. قازاقستاندا سۋرەت جانە كەسكىندەمە پروفەسسورى اتاعىن العان العاشقى قازاق. ول ونەر مەن مادەنيەتتىڭ كورنەكتى قايراتكەرلەرىنە اينالعان كوپتەگەن سۋرەتشى مەن ساۋلەتشىلەردى تاربيەلەدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى الپامىس كەنبايەۆ.