الماتى قالالىق پەريناتولوگيا جانە بالالار كارديوحيرۋرگياسى ورتالىعىندا 3 ايدان 3 جاسقا دەيىنگى ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالار وسى زامانعى حالىقارالىق ادىستەمە بويىنشا ەرتە باستان وڭالتۋدان وتە باستادى. جاڭا باعىتتىڭ ىسكە قوسىلۋىنىڭ ارقاسىندا جىل سايىن 600-دەي بالا ەرتە قالپىنا كەلۋگە مۇمكىندىك الىپ وتىر.
وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى مەن الەۋمەتتىك مەديسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ قالالىق بولىمشەسى ۇيىمداستىرعان باسپا ءسوز تۋرىندا جۋرناليستەرگە جاڭا ورتالىقتىڭ جۇمىسىن، ماماندار قولداناتىن ادىستەر مەن كومەكتى كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن وزگەرىستەر جاعىن تانىستىردى.
وڭىردە بالاماسى جوق، قالانىڭ العاشقى «قامقورلىق» ەرتە وڭالتۋ ورتالىعى پەريناتولوگيا جانە بالالار كارديوحيرۋرگياسى ورتالىعىنىڭ (پيدكح) بازاسىندا 2025 جىلدىڭ تامىزىندا اشىلدى. از ۋاقىتتا مۇندا 57 بالا قولداۋ الدى. وڭالتۋ جاعى تولىق ءمامس ەسەبىنەن جۇرگىزىلەدى، جەڭىلدىك ساناتىنداعى بالالار مەديسينالىق كومەكتىڭ بارلىق ءتۇرىن تەگىن الادى.
ەرتە ارالاسۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى شامشيگۇل قۇداجانوۆانىڭ ايتۋىنشا، ورتالىق دسپ، داۋن سيندرومى، سويلەۋ مەن پسيحوموتورلىق دامۋدىڭ كەشەۋىلدەۋى، ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ پەريناتالدى زاقىمى مەن تىرەك-قيمىل جۇيەسىنىڭ تۋا بىتكەن اقاۋى بار بالالارعا باعىتتالعان.
«قامقورلىق» ورتالىعىنا جولدامانى اتا-انالار تىركەلگەن ەمحانادان الادى. ءبىز بالا مەن اتا-اناسىن العاشقى قادامىنان باستاپ قولداۋعا تىرىسامىز، ەرتە ارالاسقاندا دامۋىن دا تۇبەگەيلى وزگەرتۋگە بولادى»،- دەيدى مامان.
ورتالىق مەديسينالىق قانا ەمەس، الەۋمەتتىك جانە ءبىلىم بەرۋ جاعىنان قولداۋعا دا ەرەكشە نازار اۋدارعان.
«مۇندا ءبىز بالانىڭ دامۋىنا، قابىلەتىن اشىپ، اينالاسىمەن قارىم-قاتىناس جاساپ ۇيرەنۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن كەڭىستىك قۇرامىز. ابيليتاسيا، دامىتۋ وقىتۋ، كوگنيتيۆتى، موتورلىق جانە كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىلاردى جەتىلدىرۋ ارقىلى ءبىز بالالاردىڭ ۇيلەسىممەن وسىپ-جەتىلۋىنە جاعداي جاساپ جاتىرمىز»، – دەيدى بالالاردىڭ مەديسينالىق پسيحولوگى انەل ءجۇنىسوۆا.
مۇندا شۋنگيت پەن تۇزدى بولمە، سەنسورلىق بولمە، سونداي-اق يممەرسيالىق ۆاننا دا بار. ءار بالاعا جەكە باعدارلامانى مۋلتيديسيپلينارلىق كوماندا — نيەۆرولوگ، رەابيليتولوگ، كلينيكالىق پسيحولوگ، نەوناتولوگ، فيزيوتەراپيەۆت، لفك دارىگەرى، لوگوپەد جانە دەفەكتولوگتار ازىرلەپ بەرەدى.
مامانداردىڭ ايتۋىنشا، اسەرى العاشقى اپتادان-اق بايقالىپ، بالالار وتىرا باستايدى، العاشقى قادامىن جاساپ، سويلەيدى، موتوريكا مەن كوممۋنيكاسيا داعدىلارىندا ايتارلىقتاي ىلگەرىلەۋ بايقالادى.
باسپا ءسوز تۋرى بارىسىندا جۋرناليستەر ورتالىقتا جاتقان بالالاردىڭ اتا-اناسىمەن تىلدەستى. ناۋقاستىڭ اجەسى ولگا يگيشيەۆا بىلاي دەيدى:
«ءبىز ورتالىققا ءبىر اپتادان بەرى بارىپ ءجۇرمىز، وزگەرىس بار. بالا بەلسەندى، جيناقى بولا باستادى، بۇرىن ايتپاعان دىبىستاردى ايتاتىن بولدى. جايلى جاعداي جاسالىپتى مۇندا، ماماندار دا مىقتى»، – دەيدى ول.
وسىعان ۇقساس وڭ وزگەرىستى سىزدىقبايەۆتار وتباسى دا بايقاپ قالعان.
«ەكى اپتادا قىزىمىز دىبىس شىعارىپ، بۇلشىقەتتەرى بەكىپ، سەنىمدى ءجۇرىپ، سەكىرە باستادى. بىزدە داۋن سيندرومى، بۇرىن ول تايعاناقتاپ، قۇلاپ قالا بەرەتىن. مۇندا ماسساج الادى، لوگوپەدپەن، پسيحولوگپەن جۇمىس ىستەيدى. وتە ريزامىز ورتالىقتاعىلارعا»، – دەدى اكەسى دىنمۇحاممەد سىزدىقبايەۆ.
ايتا كەتەيىك، 2019 جىلى ءمامس ەنگىزىلگەنگە دەيىن الماتىدا بالالارعا ءتورت ورتالىقتا عانا رەابيليتاسيالىق كومەك كورسەتىلەتىن، جىلىنا 481،8 ملن تەڭگەدەي قارجى ءبولىندى بۇعان. ءقازىر جاعداي تۇبەگەيلى وزگەردى: 2025 جىلدىڭ 9 ايىندا وڭىردە 400 مىڭنان استام رەابيليتاسيالىق ءىس-شارا جۇرگىزىلىپ، قارجىلاندىرۋ كولەمى ءقازىر 2025 جىلعا 4 ملرد تەڭگەدەن اسىپ ءتۇستى.
«بالالار رەابيليتاسياسى بۇرىن تەگىن مەديسينالىق كومەكتەر پاكەتىنە كىرەتىن، ءبىراق قارجىلاندىرۋ شەكتەۋلى بولعاندىقتان قاجەتتى قارقىنمەن دامي المادى. ءمامس ەنگىزىلگەلى بەرى قىزمەت كولەمى مەن ساپاسى ايتارلىقتاي ارتىپ، جاڭا تەحنولوگيالار ەنگىزىلدى. بالالار بارلىق كومەكتى بۇرىنعىداي تەگىن الادى، جارنانى مەملەكەت تولەيدى»، – دەدى قور وكىلى شىنار ءالجانوۆا.
الماتىدا ءقازىر18 جاسقا دەيىنگى بالالارعا قىزمەت كورسەتەتىن وسىنداي 53 مەديسينالىق ۇيىم جۇمىس ىستەيدى. كىشكەنتاي پاسيەنتتەردىڭ ساۋىعىپ، جاڭا، دەنى ساۋ ومىرگە قادام باساتىن مۇمكىندىگى دە جىل سايىن ارتىپ كەلەدى.