الماتىدا دۇنيەجۇزىلىك ينسۋلتكە قارسى كۇرەس كۇنىنە وراي، قالالىق قوعامدىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن، «ينسۋلتكە قارسى كۇرەستىڭ جاھاندىق ستراتەگيالارى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنسيا ءوتىپ جاتىر.
ۇيىمداستىرۋشىلارى – ASIAN SOCIETY HEART/BRAIN قوعامدىق بىرلەستىگى، ينسۋلت پروبلەمالارى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق ۇيلەستىرۋ ورتالىعى جانە الماتى قالالىق جەدەل شۇعىل كومەك كورسەتۋ اۋرۋحاناسى.
كونفەرەنسيا قازاقستان، اقش، يتاليا، رەسەي جانە ۋكراينا ەلدەرىنىڭ جەتەكشى ساراپشىلارىنىڭ باسىن بىرىكتىردى. قوناقتار اراسىندا پروفەسسور پاولا مارانگولو (يتاليا)، ەۆگەنيي سيدوروۆ (اقش)، الەكسەي گۋساليۋك، دميتريي بۋرەنچيەۆ، كيريلل ساليموۆ، ليەۆ پريستۋپيۋك جانە وزگە دە ماماندار بار.
باس تاقىرىپتار قاتارىندا – ءينسۋلتتى ەمدەۋدىڭ زاماناۋي تاسىلدەرى، جاساندى ينتەللەكت ءرولى، وڭالتۋ مەن تامىر جۇيەسى اۋرۋلارىنىڭ الدىن الۋ ماسەلەلەرى.
«بۇل كونفەرەنسيا – تەك كەزەكتى شارا ەمەس، ءومىردى ساقتاپ قالۋعا باعىتتالعان ماڭىزدى كاسىبي الاڭ. بۇگىندە ءبىزدىڭ اۋرۋحانا بازاسىندا ءۇشىنشى دەڭگەيلى ينسۋلت ورتالىعى جۇمىس ىستەيدى. مۇندا تاۋلىك بويى جوعارى تەحنولوگيالىق ينتەرۆەنسيالىق ەمشارالار ورىندالىپ، جەدەل كومەك كورسەتىلەدى. ءبىز كۇن سايىن ۋاقىتىلى قابىلدانعان شەشىم مەن زاماناۋي ءتاسىلدىڭ ناۋقاس تاعدىرىن قالاي وزگەرتە الاتىنىنا، ياعني ونىڭ سويلەۋ قابىلەتىن، قيمىل-قوزعالىسىن جانە ءومىر ساپاسىن قالپىنا كەلتىرۋگە مۇمكىندىك بەرەتىنىنە كۋا بولىپ كەلەمىز. ينسۋلت – دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندەگى ەڭ وزەكتى ماسەلەنىڭ ءبىرى. ەلىمىزدە جىل سايىن 42 مىڭنان استام جاڭا جاعداي تىركەلەدى، وكىنىشكە قاراي، مۇگەدەكتىك دەڭگەيى دە ارتىپ كەلەدى. سوندىقتان ءبىلىمدى جەتىلدىرۋ، تاجىريبە الماسۋ جانە جاڭا تەحنولوگيانى ەنگىزۋ – تەك مەديسينا ماماندارىنىڭ ەمەس، بارشامىزدىڭ، ياعني قوعام مەن ءاربىر دارىگەردىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى»، – دەدى الماتى قالالىق جەدەل شۇعىل كومەك كورسەتۋ اۋرۋحاناسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى باعدات الىمبەتوۆ.
ال اتالعان اۋرۋحاناداعى ينسۋلت ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، جوعارى ساناتتى نيەۆرولوگ ءلاززات اياعانوۆا جۇكتى ايەلدەر اراسىندا كەزدەسەتىن سيرەك ءارى كۇردەلى ينسۋلت جاعدايلارى تۋرالى بايانداپ، كوپبەيىندى ءتاسىل مەن ۋاقتىلى دياگنوستيكانىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتتى.
«جۇكتى ايەلدەر اراسىندا ينسۋلت شامامەن 100 مىڭ بوسانۋعا شاققاندا 30 جاعداي جيىلىگىندە كەزدەسەدى. ءولىم كورسەتكىشى 10%-عا دەيىن، ال مۇگەدەكتىككە اكەلۋ ءقاۋپى 50%-عا دەيىن جەتەدى. ترومبوفيلياسى بار ايەلدەردە ينسۋلت دامۋ ءقاۋپى 4-6 ەسە جوعارى. جۇكتى ايەلدەردە ءينسۋلتتىڭ 60%-عا دەيىنى كريپتوگەندى، ياعني سەبەبى انىقتالماعان بولىپ قالادى. تاۋەكەل فاكتورلارىنا ەكو، پرەەكلامپسيا، ترومبوفيليا، انتيترومبين III تاپشىلىعى جانە جاسى 35 جاستان اسقان ايەلدەر جاتادى»، – دەدى ءلاززات اياعانوۆا.
كونفەرەنسيانىڭ پلەنارلىق جانە سەكسيالىق وتىرىستارىندا ينسۋلتتەن كەيىنگى وڭالتۋ، تەلەمەديسينانى دامىتۋ جانە حالىقتىڭ ءينسۋلتتىڭ الدىن الۋ جونىندەگى ساۋاتتىعىن ارتتىرۋ ماسەلەلەرى قوزعالدى.
باسقوسۋ – ءتۇرلى ەل ماماندارىنىڭ تاجىريبە الماسۋىنا جانە ينسۋلتتەن بولاتىن ءولىم-جىتىم مەن مۇگەدەكتىكتى ازايتۋعا باعىتتالعان ورتاق شەشىمدەردى تالقىلاۋعا ءتيىمدى الاڭ.
«ينسۋلت بۇگىندە الەم بويىنشا ءولىم مەن مۇگەدەكتىككە اكەلەتىن نەگىزگى سەبەپتىڭ ءبىرى بولىپ وتىر. كەيىنگى جىلدارى نەيروحيرۋرگيا سالاسىندا ۇلكەن سەرپىلىس بايقالۋدا – جوعارى دالدىكتەگى ناۆيگاسيا، ەندوۆاسكۋليارلىق ارالاسۋ، گيبريدتى وتا جاساۋ بولمەسى مەن روبوتتاندىرىلعان جۇيەلەر كەڭىنەن ەنگىزىلىپ كەلەدى. ءينسۋلتتى حيرۋرگيالىق ەمدەۋدىڭ زاماناۋي تاسىلدەرى، سونىڭ ىشىندە مينيمالدى ينۆازيالىق ادىستەردىڭ ترەندتەرى، ترومبوەكستراكسيا مۇمكىندىكتەرى، ينتراوتالىق مونيتورينگ پەن نەيروناۆيگاسيانى پايدالانۋ، سونداي-اق جاساندى ينتەللەكت پەن روبوتتالعان حيرۋرگيانىڭ كەلەشەگى تۋرالى جان-جاقتى ايتىلعان كونفەرەنسيانىڭ بەرەرى مول»، – دەدى الماتى قالالىق جەدەل شۇعىل كومەك كورسەتۋ اۋرۋحاناسىنىڭ نەيروحيرۋرگ مامانى دارحان جەتپىسبايەۆ
كونفەرەنسيانىڭ ەكىنشى كۇنى ەرتەڭ قالالىق جەدەل شۇعىل كومەك كورسەتۋ اۋرۋحاناسىندا جالعاسادى. مۇندا قاتىسۋشىلارعا پراكتيكالىق كورسەتىلىم مەن شەبەرلىك ساباقتارى ۇسىنىلادى.