ايازدى استانادان اپتاپ ىستىققا: قازاقستاندىق ارۋ افريكالىق بالالارعا قالاي ساباق بەرىپ ءجۇر؟

قىتىمىر قاتال قىسى بار استانادا وسكەن قىزدىڭ توپ ەتىپ افريكا دالاسىنا قونىس اۋدارۋىن ەلەستەتە الار ما ەدىڭىز؟ 23 جاستاعى ەلوردا تۇرعىنى دانەل بەرسەبايەۆا فرانسياداعى ماگيسترىن سەنەگالداعى ۆولونتەرلىك قىزمەتىمەن قاتار الىپ ءجۇر. اqshamnews.kz ءتىلشىسى اق ادال ارمانىنىڭ ارتىنان ەرگەن ارۋدان افريكانىڭ اپتاپ ىستىعىندا جەرگىلىكتى مەكتەپ وقۋشىلارىنا قالاي ساباق بەرىپ جۇرگەنىن سۇراپ ءبىلدى. 

استانادان افريكاعا دەيىنگى جول

دانەل بەرسەبايەۆا استانادا دۇنيەگە كەلىپ، سوندا وسكەن. بالا كۇنىنەن بىلىمگە قۇشتار بولعان ارۋ 18 جاسىندا وڭتۇستىك فرانسياعا وقۋعا ءتۇسىپ، فرانسۋز تىلىندە "پسيحولوگيا" ماماندىعى بويىنشا باكالاۆرياتتى ءتامامدادى. وقۋ بارىسىندا بەلگيادا ءبىر سەمەستر ستۋدەنتتىك الماسۋ باعدارلاماسىمەن ءبىلىم الىپ، كەيىن مارسەل قالاسىنا ماگيستراتۋراعا تۇسەدى.

افريكاعا دەيىن ول فرانسياداعى Airbus اەروكوسموستىق كومپانياسىنىڭ شتاب-پاتەرىندە، HR دەپارتامەنتىندە جۇمىس ىستەگەن. تۇراقتى جۇمىسى، ەۋروپاداعى جايلى ومىرىنە قاراماستان ول وزگە قۇرلىقتاعى ومىرگە قىزىعۋشىلىعىن ىسىرىپ تاستاي الماعانىن جەتكىزدى. 

"مەن افريكالىق مادەنيەتكە بۇرىننان قىزىعامىن: نيگەريا، كونگو، كامەرۋن، وڭتۇستىك افريكا ونەرپازدارىنىڭ كونسەرتتەرىنە ءجيى باراتىنمىن. افروفەستيۆالدەرگە قاتىساتىنمىن. ءار قالادا ءجۇرىپ ءتۇرلى بي ءستيلىن ۇيرەندىم. ءبىر كەزدەرى وسى ورتانى سىرتتاي ۇناتۋ ازدىق ەتىپ، بۇل كونتينەنتكە تۋريست ەمەس، ناقتى ميسسيامەن بارعىم كەلدى"، – دەيدى ول.

دانەل ءوزى ءۇشىن ەڭ نەگىزگى قۇندىلىق - ءبىلىم الۋ، جاڭا دۇنيەنى بايقاپ كورۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. 

"مەن قايدا جۇرسەم دە ءبىلىمىم مەن بىرنەشە ءتىل بىلگەنىمنىڭ ارقاسى دەپ بىلەمىن. سول ءۇشىن دە افريكاعا اپاراتىن جولدىڭ مىندەتتى تۇردە بىلىمگە قاتىستى بولعانىن قالادىم"، – دەپ تۇسىندىرەدى ول.

سەنەگالداعى جاڭا ءومىر

دانەل باتىس افريكاداعى سەنەگال ەلىنىڭ استاناسىنا (داكار - ەسك.) ۋنيۆەرسيتەتتىك الماسۋ باعدارلاماسىمەن كوشىپ باردى.  باعدارلاما شارتى بويىنشا ءبىر اي ۋنيۆەرسيتەتتە وقىپ، سەمەستردىڭ قالعان بولىگىندە ۆولونتەرلىك قىزمەت اتقارادى.

"مەن ءقازىر باستاۋىش مەكتەپتە ساباق بەرەمىن. سونىمەن قاتار، وڭىرلەردى ارالاپ، مەكتەپتەرگە كەڭسە تاۋارلارىن تاراتۋعا كومەكتەسەمىن. اسسوسياسياعا دەمەۋشىلەر تابۋ، قۇجاتتارمەن جۇمىس ىستەۋ دە كۇندەلىكتى شارۋامنىڭ ءبىر بولىگى"، – دەيدى ول.

دانەلدىڭ داكارداعى كۇنى ەرتە باستالادى. تاڭعى 9-دان باستاپ 7–10 جاستاعى بالالارعا ماتەماتيكا، فرانسۋز گرامماتيكاسى، گەوگرافيا جانە اعىلشىننان ساباق بەرەدى. سونداي-اق، ءار ساعات سايىن باسقا سىنىپتارعا كىرەدى.

ەڭ قىزىعى، ول كۇن سايىن "ديناميكالىق ءۇزىلىس" جاساپ، بالالارمەن جەرگىلىكتى حيتتەرگە بيلەپ، سەرگىتۋ ساتتەرىن ءجيى جاسايدى. تۇستەن كەيىن نە ارىپتەستەرىمەن تاماقتانادى، نە جاعاجايعا بارىپ دەمالىپ، كەيدە جەكە شارۋالارىن بىتىرەدى.

"دالاعا شىقساڭ، مونشاعا كىرگەندەي بولاسىڭ"

دانەل افريكاداعى اداپتاسيا كەزەڭى قالاي وتكەنىن اڭگىمەلەپ بەردى. ول وعان ەڭ قيىنعا سوققانى افريكالىق كليماتقا ۇيرەنىسۋ ەكەنىن ايتتى.

"سىرتقا شىقساڭ، ىستىق مونشاعا كىرگەندەي بولاسىڭ. مەن ونىڭ ۇستىنە ەڭ ىستىق ماۋسىمدا كەلدىم: جاڭبىر دا كوپ جاۋادى، ماسا كوپ. فرانسۋزشا ەركىن سويلەگەندىكتەن، ءتىل جاعىنان قيىندىق بولمادى. سەنەگالدىق اكسەنتكە دە ۇيرەنىپ قالدىم. الايدا اۋا رايىنا باستاپقىدا ۇيرەنىسە المادىم"، – دەيدى ول.

دەسە دە، ول سەنەگالدىق بۇلدىرشىندەردىڭ بىلىمگە دەگەن قۇشتارلىعى ءتانتى ەتكەنىن ايتتى. 

"ولار - ومىرگە قۇشتار، وتە كوڭىلدى بالالار. تاپسىرمالارعا جاۋاپ بەرىپ، تاقتاعا شىققاندى جاقسى كورەدى. مۇعالىمگە كومەكتەسۋگە، قىزمەت ەتۋگە، قۇرمەت كورسەتۋگە دايىن تۇرادى. يەرارحيانى قاتتى باعالايدى: تانىسقاندا مىندەتتى تۇردە قولىڭىزدى الىپ امانداسادى، قىزدار “سالەم بەرۋ” سياقتى يشارا جاسايدى"، – دەيدى ول.

دانەلدى نە نارسە قاتتى تاڭعالدىردى؟

قازاقستاندىق ارۋدى اۋا رايىنان باسقا تاڭعالدىرعان تۇستار دا از ەمەس. 

"كەيبىر ەر ادامدار كوپ ايەل الۋ تۋرالى وتە اشىق تۇردە ايتادى. ءبىراق اقىر اياعىندا وزدەرى ءبىر ايەلدىڭ وزىنە "ارەڭ شىدايتىندارىن" ايتىپ كۇلەدى. تاعى ءبىر تاڭعالدىرعانى – باستاۋىش مەكتەپتە مۇعالىمدەر بالالاردى بەلدىكپەن ۇرۋى. مۇنى ولار “تاربيە” دەپ قابىلدايدى"، – دەيدى ول.

ونىڭ بايقاۋىنشا، سەنەگالدا ەر ادامدار ايەلدەرگە قاراعاندا اناعۇرلىم سابىرلى، ۇياڭداۋ. سونىمەن قاتار ول قازاقستان مەن سەنەگالدىڭ ۇقساستىعىن دا اتاپ بەردى:

• ەكى ەلدە دە وتباسى، قوناق كۇتۋ ءداستۇرى، ۇلكەندى قۇرمەتتەۋ وتە ماڭىزدى؛

• ورتاق داستارقان، ءبىر تاباقتان تاماقتانۋ مادەنيەتى بار؛

• ادامدار قاۋىمداسىپ، بىر-بىرىنە سۇيەنىپ ءومىر سۇرەدى.

الەم سەن ويلاعاننان دا قىزىق: قازاقستاندىق جاستارعا ۇندەۋ

سۇحبات سوڭىندا دانەل قازاقستاندىق جاستارعا ەرەكشە تىلەگىن جەتكىزدى:

"الەم سەن ويلاعاننان دا قىزىق، مەيىرىمدى جانە ءقاۋىپسىز. باسقالارعا قاراپ، ترەندتەرگە ەرمەي، ءوز ىشكى داۋىسىڭدى تىڭدا. سەنىڭ ارماندارىڭ مىندەتتى تۇردە “كەرەمەت” بولۋعا نەمەسە كوپشىلىككە ۇناۋعا ءتيىستى ەمەس. ەڭ باقىتتى ادامدار قاشان دا ءوز جولىن ءوزى تاڭدايتىندار. ءتىپتى سول جولدى سىرت كوز تۇسىنبەسە دە مەيلى. ەگەر جۇرەگىڭ سەنى باسقا ەلگە، باسقا كاسىپكە، باسقا ومىرگە شاقىرسا قورىقپاي قادام جاساپ كور"، – دەپ اياقتايدى اڭگىمەسىن دانەل.

سۋرەتتەر: كەيىپكەردىڭ جەكە مۇراعاتىنان