«Almaty aqshamy» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ءانۋار اۋەلبەك تۋرالى لەبىز
ءبىزدىڭ اياۋلى ارىپتەسىمىز، «Almaty aqshamy» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ءانۋار اۋەلبەك 63 جاسقا تولىپ، زەينەتكە شىعىپ جاتىر. قازاقتىڭ سانىن كوبەيتۋگە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان كوپبالالى اكە. اقىن، جۋرناليست. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتiنiڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتiن بiتiرگەن.
رەسپۋبليكالىق «لەنينشiل جاس» («جاس الاش»)، «قازاق ادەبيەتi»، «ەگەمەن قازاقستان»، حالىقارالىق «تۇركiستان»، «دالا مەن قالا» گازەتتەرi مەن «حابار» تەلەارناسىندا قىزمەت iستەگەن. وسى تەلەارنادان بەرiلiپ تۇرعان تاريحي-تانىمدىق 110 سەريالى «سولاي بولعان» باعدارلاماسىنىڭ اۆتورى.
«اق جاۋىندى شاق»، «جانىڭمەن جاز سىرىڭدى» اتتى جىر كiتاپتارىنىڭ، سونداي-اق، «سولاي بولعان» جانە «بولاشاعىنا قول سوزعان قازاقستان» اتتى پۋبليسيستيكالىق كىتاپتاردىڭ اۆتورى. ولەڭ-جىرلارى 2015 جىلى جارىققا شىققان 10 تومدىق «قازاق پوەزياسىنىڭ انتولوگياسىنا» ەنگەن. ق ر مادەنيەت قايراتكەرi، «اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى»، «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن»، «حالىق العىسى»، «مەيىرىم» توسبەلگىلەرىنىڭ جانە «ى.جاقايەۆ» مەدالىنىڭ يەگەرى.
ءانۋار اۋەلبەكتىڭ شىمشىما ازىلدەرى دە بىرتوبە. انەكدوتتى جاقسى ايتادى. ءۇلكەن-كىشىگە تەڭدەي ازىلدەي بەرەدى. ەش ءزىلسىز. سوندىقتان ەشكىم كوڭىلگە الىپ رەنجي قويمايدى. تومەندە ارىپتەسىمىزدىڭ ءازىلقوي بولمىسىن اشاتىن بىرەر وقيعاسىن بەرىپ وتىرمىز.
تاۋەلسىزدىك جانە سۇلۋلىق
قالام ۇستاپ جۇرگەن سوڭ، ءۇيىنىڭ اينالاسىندا تۇراتىن ۇلكەن-كىشى ءانۋار اۋەلبەكتى مەرەكەلەردە ءجيى مازالايتىنى بار. ماسەلەن، مۇعالىمدەر «اشىق ساباعىم بار ەدى، ءان-اعا، ەكى-ۇش شۋماق ولەڭ كەرەك بوپ تۇر» دەسە، اپ-ادەمى ستۋدەنت بويجەتكەندەر «اعا، تاۋەلسىزدىك تۋرالى ءبىر شۋماق ولەڭ شىعارىپ بەرەسىز بە؟» دەپ قيىلىپ تۇرعاندارى.
ادەمىلىككە، سۇلۋلىققا قۇمار اقىنجاندى ارىپتەسىمىز قاراپ قالسىن با، اسىرەسە، ارۋلار سۇراعان تاۋەلسىزدىكتى دە، وزدەرىنىڭ كوركەمدىگىن دە اپپاق پاراققا ءتۇسىرىپ، شابىتتانا جىرلاپ بەرەدى.
تاعى بىردە ەسىكتىڭ قوڭىراۋى باسىلادى. تەرەزەدەن ادەمى ءبىر قىزدىڭ كەلگەنىن بايقاپ تۇرعان ءانۋار اعاي زايىبىنا جورتا:
– بىرەۋ كەلىپ تۇرعان سياقتى، كىم ەكەن، قاراي سالشى، – دەگەن عوي، سۇلۋلىققا ءسۇيسىنە، ماڭعازدانىپ تۇرىپ.
سوندا جەڭگەمىز تەرەزەدەن موينىن سوزىپ:
– ە-ە، تاۋەلسىزدىك قوي! – دەگەن ەكەن. جەڭگەمىز دە وسال جان بولمادى.
دۇنيە – كەزەك
«Almaty aqshamy» گازەتىنە العاش كەلگەن كەزىم. ءانۋار اۋەلبەكتىڭ كابينەتىنە «جىلجابار» نومىرىنە بەرىلەتىن ءبىر ماقالا جونىندە اقىلداسۋ ءۇشىن باس سۇقتىم.
سول ماقالاعا قاتىستى ءوزىمىزدىڭ جۋرناليست-ارىپتەستەردى قالەكەڭ (قالي سارسەنباي)، توكەڭ (تورەحان دانيار)، وتەش (وتەش قىرعىزباي)، سارسەاعاڭ (سارسەنبەك بەكمۇرات ۇلى) دەپ قالامىنىڭ ۇشىمەن ءتىزىپ كەلە جاتتى دا، نۇرجامال بايساقالعا كەلگەندە اق قاعازىنا «نب» دەپ ءتۇرتىپ قويدى. ال مەن سىزگە وسى «نب»-نىڭ تاريحىن ايتا وتىرايىن.
بەلگىلى جۋرناليست نۇرجامال بايساقال مەن انۋاربەك ءانۋار جۋرفاكتا ءبىر كۋرستا وقىعان. ەتى ءتىرى، كەز كەلگەن نارسەگە نەمقۇرايدى قاراي المايتىن سەرگەك، قاعىلەز ارۋ ستاروستا بولعان. كۋرستىڭ ۇلىن دا، قىزىن دا ۇرشىقشا ءيىرىپ اكەتىپ، بارلىق ءىس-شارانىڭ ورتاسىندا جۇرەتىن.
ساباقتان كوپ قالاتىن جىگىتتەردى جۋرنالعا «نب» (كەڭەس وداعى كەزىندەگى «نە بىلو») دەپ بىردە بەلگىلەسە، ەندى بىردە بەلگىلەمەي كەڭشىلىك جاسايتىنى دا بار. ءان-اعاڭدار ءتىپتى جۇيكەسىنە ءتيىپ كەتسە، ەكى- ءۇش كۇن قاتارىنان «نب» قوياتىنى تاعى بار. ستاروستانى ودان ءارى كۇيىپ-پىستىرۋ ءۇشىن، اشۋلانعانىن قىزىق كورىپ جىگىتتەر: «ەرتەڭ ەكى ساباقتا دا بولمايمىز، «نب»-ىڭدى قويا سال»، – دەيتىن كورىنەدى.
ەكى كۋرستاستىڭ ءومىر ءھام قىزمەت جولى كەيىن «Almaty aqshamy» گازەتىندە توعىسارىن كىم بىلگەن. بىردە ءانۋار اۋەلبەك وسى باسىلىمعا ءبىرىنشى ورىنباسار بولىپ كەلدى. الدىنا كەلگەن، نۇرجامال بايساقالدىڭ بولىمىنە قاتىستى وڭدەلەتىن ماقالانىڭ سول جاق شەكەسىنە نب دەپ بەلگى سوقتى دا، كۋرستاس-ارىپتەسىنىڭ كابينەتىنە كىرىپ بارىپ:
– بۇدان بىلاي ەندى مەن ساعان «نب» قوياتىن بولامىن، – دەگەندە، ەكەۋى دە ەرىكسىز كۇلىپ جىبەرگەن ەكەن.
اعا، باۋىر، دوس
«ۆەچەرنيي الماتى» گازەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى ءابدىجامال حاليل ۇلى جايىندا دا بىرەر ءسوز
«Alatau Aqparat» مەدياحولدينگىنىڭ قاناتىنىڭ استىندا قاناتتاسا جۇمىس ىستەپ كەلە جاتقان «Almaty aqshamy» مەن «ۆەچەرنيي الماتى» گازەتتەرىن ءبولىپ- جارۋ مۇمكىن ەمەس. ەكى باسىلىم دا ارۋ الماتىنىڭ تىنىس- تىرشىلىگىمەن بىتە قايناسىپ جاتقان ىرگەلى ۇجىم.
سوندىقتان «Almaty aqshamy» گازەتىندەگى ارىپتەسىمىز انۋاربەك اۋەلبەك تۋرالى ايتىپ تۇرىپ، «ۆەچەرنيي الماتى» گازەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى ءابدىجامال ساپارقۇلوۆتىڭ مەرەيلى جاسى تۋرالى ءبىر اۋىز لەبىز بىلدىرمەگەنىمىز ازاماتتىعىمىزعا سىن بولار دەدىك.
ءابدىجامال حاليل ۇلى – جۋرناليستيكا مايتالمانى، «اقپارات سالاسىنىڭ ۇزدىگى». م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىن بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن «وركەن-گوريزونت» گازەتىندە باستاپ، ءفوتوتىلشى، ءتىلشى، جاۋاپتى حاتشىلىققا دەيىن كوتەرىلگەن. «ترۋد-كازاحستان» گازەتىنىڭ شتاتتان تىس ءتىلشىسى، «ساقشى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، «ۆرەميا-ۋاقىت» گازەتىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى بولدى.
1997 جىلى «قازاقستان پوليسياسى» جۋرنالىنىڭ نەگىزىن قالادى. رەسپۋبليكالىق «حابار» تەلەارناسىنان 2000 جىلى جارىق كورگەن «تەرگەۋ اياقتالدى...» («سلەدستۆيە وكونچەنو...») تەليەۆيزيالىق جوباسىنىڭ اۆتورى ءارى پروديۋسەرى بولعان.
ءيا، ءابدىجامال حاليل ۇلى جۋرناليستيكانىڭ مايىن ءىشىپ، جىلىگىن شاققان مامان. گازەت-جۋرنالدىڭ العاشقى بەتىنەن باستاپ سوڭعى پاراعىنا دەيىنگى بەزەندىرىلۋى، ماقالالاردىڭ ورنالاسۋى وسى اسقان تالعامپاز، شىعارماشىل ارىپتەسىمىزدىڭ قولىنان، جۇرەك كوزىنەن وتەدى.
ءابدىجامال حاليل ۇلىنىڭ سىرت تۇلعاسى قانشالىقتى ءىرى بولعانىمەن، باسقان ءىزى بىلىنبەيدى، داۋىسىنىڭ دا قاتتى شىققان جەرىن ەستىمەدىك. بىرىمىزگە اعا، بىرىمىزگە دوس، ەندى بىرىمىزگە باۋىر بولعان ۇلكەن جۇرەكتى ارىپتەسىمىز كوزگە ءتۇسىپ قالۋعا دا ۇمتىلمايتىن قاراپايىم، ساليقالى، سابىرلى جان.
وسىلاي اسىقپاي، اپتىقپاي، اياڭداپ جەتكەن 63 جاسىڭىز قۇتتى بولسىن، قۇرمەتتى ءابدىجامال حاليل ۇلى! ءسىزدىڭ دە بارلىق جاقسىلىق، قۋانىشىڭىزعا «Alatau Aqparat» مەدياحولدينگىنىڭ ۇلكەن ۇجىمى اركەز تىلەكشى.
بۇگىن قوس ارىپتەسىمىزدى زەينەت جاسىمەن قۇتتىقتادىق. ىزگى لەبىزىمىزدى ارنادىق. «Alatau Aqparat» مەدياحولدينگىنىڭ باس ديرەكتورى ەرجان قالىمباي ۇلى انۋاربەك اۋەلبەك پەن ءابدىجامال ساپارقۇلوۆتىڭ ۇزاق جىلعى ەڭبەگىنە العىس ايتىپ، ءقادىرلى اعالاردىڭ يىعىنا شاپان جاۋىپ، ۇجىم اتىنان سىيلىقتار تابىس ەتتى.