424 كۇن ءۇزىلىسسىز سەرۋەن... ءبىر قاراساڭ — جاي عانا ساندار. كۇندە ەستىپ جۇرگەن، ۇيرەنشىكتى ستاتيستيكا سەكىلدى كورىنۋى مۇمكىن. ءبىراق شىن مانىندە، 424 كۇن بويى توقتاۋسىز تاۋعا شىعۋ — جاي عانا ادەت ەمەس، بۇل تەمىردەي ءتارتىپتى، مىقتى ەرىك-جىگەردى، رۋحاني توزىمدىلىكتى تالاپ ەتەتىن ناعىز ەرلىك. الماتىلىق ازامات - ايجان ارالجان وسىنى دالەلدەدى. ول كۇن سايىن "وزىمەن كۇرەسىپ"، بيىككە قاراي ادىمداۋدى ۇلكەن ۇردىسكە اينالدىرعان. اqshamnews.kz ءتىلشىسى ەرەكشە ادەت قالىپتاستىرعان الماتىلىقپەن تىلدەسىپ، اڭگىمەسىن تىڭدادى.
سۋرەت: ەرنار المابەك
ايجان ارالجان - شىڭجاڭ پروۆينسياسى، كۇنگەس اۋدانىنىڭ تۋماسى. استانا قالاسىنداعى "شابىت" ونەر ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى. نەگىزگى ماماندىعى - ءانشى. "تاۋعا دەگەن ماحاببات - قانىمدا بار" دەگەن ول، ونەرىن قارجىلاندىرامىن دەپ كاسىپ قۋىپ، الماتىعا كوشىپ كەلەدى. ايجان 2024 جىلدىڭ 15 ناۋرىزىندا كۇندە تاۋعا شىعۋ تۋرالى شەشىم قابىلداعان. سول كۇننەن بەرى توقتاماي تاۋعا شىعىپ ءجۇر. بۇگىن ونىڭ توقتاۋسىز سەرۋەنىنىڭ 424-كۇنى.
"تاۋعا دەگەن قۇشتارلىق مەنىڭ قانىمدا بار"
ايجان ارالجان تاۋعا شىعۋ ادەتى قالاي قالىپتاسقانى جايلى اڭگىمەلەپ بەردى. ونىڭ سوزىنشە تاۋعا دەگەن ماحاببات بالا كەزدەن قالىپتاسقان.
«تاۋعا دەگەن قۇشتارلىق قاندا بار دۇنيە. كىشكەنتايىمنان-اق تابيعاتپەن ەتەنە ارالاستىم. تاۋدىڭ تازا اۋاسى، كەڭدىگى – مەنىڭ تىنىسىمداي بولاتىن. استانادا وقىپ جۇرگەن كەزىمدە تاۋدى قاتتى ساعىناتىنمىن. ساعىنىش جينالا كەلە، ءبىر كۇنى جولىم الماتىعا ءتۇستى. بۇل قالاعا كوشىپ كەلىپ، ۇيلەندىم. ءبىراق اندا-ساندا تاۋعا شىعۋ مەن ءۇشىن جەتكىلىكسىز بولدى. 2024 جىلدىڭ ناۋرىزىندا وزىمە ۋادە بەردىم – كۇندە تاۋعا شىعامىن دەپ. سودان بەرى، ءبىر كۇن دە قالدىرماي، سول ۋادەمنىڭ ۇدەسىنەن شىعىپ كەلەمىن. سولايشا 424 كۇندى ەڭسەرىپ تاستاپپىز» دەيدى ول.
سۋرەت: ەرنار المابەك
ايجاننىڭ ءبىر تاڭى قالاي اتادى؟
ويانا سالا تاۋدى اڭساپ وياناتىن ايجاننىڭ ءبىر تاڭى ەرتە باستالادى. جاي عانا ەرتە ەمەس، تاڭعى 3-تە ويانعان ول ەرتە ۇيقىعا جاتۋ مەن ەرتە ويانۋدىڭ ماڭىزى جايلى ايتتى.
«تاڭعى 3-تە ويانىپ، تاۋعا قاراي جول تارتامىن. ەرتە تۇرۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە ەرتە جاتۋ كەرەك. كەشكى 8:30-دا ۇيقىعا كەتەمىن. 3-تە وياتقىشسىز-اق ءوزىم ويانام. جۋىنىپ، مەدەۋگە بەت الامىن. 4:30-دا جەتىپ، 832 باسپالداقپەن كوتەرىلىپ، 5-كە تامان تاۋدىڭ توبەسىنە جەتەمىن. جاتتىعۋ جاساپ، وزەننىڭ مۇزداي سۋىنا تۇسەمىن. بۇل – مەن ءۇشىن ەڭ سەرگەك، ەڭ قۋاتتى، ەڭ تىنىش ۋاقىت» دەيدى ايجان مىرزا.
سۋرەت: ەرنار المابەك
تاۋ بەرگەن تاربيە مەن "وزىڭمەن كۇرەستىڭ" قۇرىلۋى
ءبىر جىلدان اسا ۋاقىت ءبىر ادەتتى ۇزبەۋ - ناعىز ەرلىك. ءبىرىنشى كەزەكتە ءوزىڭدى جەڭگەنىڭدى دالەلدەيتىن ءىس. ايجان ارالجان وسى كەزەڭگە جەتۋدە قانداي قيىندىقتاردى باستان كەشتى؟
«باسىندا وتە قيىن بولدى. جاڭبىر، قار، داۋىل – ءبارىن وتكەردىم. تاڭەرتەڭ قاتتى اۋىرىپ، تۇرا المايتىنداي كۇيدە بولعان كەزدەرىم دە بولدى. ءبىراق توقتامادىم. تاۋ مەنى تۇراقتىلىققا، مىقتىلىققا تاربيەلەدى. 104 كۇن بويى ەشكىمسىز، جالعىز شىعىپ ءجۇردىم. 105-كۇنى تاۋدا كورىسكەن تانىستار قاتارىما قوسىلىپ، بىرگە شىعا باستادىق. كەيىن وسى ادەتتى قولدايتىندار كوبەيىپ، 40-قا جۋىق ادام جينالدىق. ءبىز «وزىڭمەن كۇرەس» دەگەن اتپەن كۇندە تاۋعا شىعاتىن توپ قۇردىق» دەيدى ايجان ارالجان.
"ۇلكەن ماقسات ءۇشىن مىنەز كەرەك"
ايجان مىرزانىڭ ايتۋىنشا، ادام مىنەزدى تەك قالىپتاستىرىپ قويماي، بويىنا ءسىڭىرۋ ءۇشىن ءۇش كەزەڭنەن ءوتۋى كەرەك.
«مەن جاي ادام بولماۋىم كەرەك، جەڭىلمەۋىم كەرەك، وزىممەن كۇرەسۋىم كەرەك" دەگەن سوزدەر مەنىڭ ومىرلىك ۇستانىمىما اينالدى. ۋاقىت وتە ماقساتىم – مىنەزگە، ال مىنەزىم – تارتىپكە اينالدى. ادامدا ۇلى ماقسات بولسا، تاڭەرتەڭ ونى وياتاتىن – وياتقىش ەمەس، سول ماقساتتىڭ ءوزى. ءبىر ادەتتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءۇش كەزەڭنەن ءوتۋ كەرەك: 21 كۇن – باستاۋ، 44 كۇن – سەنىم، 66 كۇن – ءومىر سالتى. وسىنى وتكەسىن ءبارى جەڭىلدەيدى» دەيدى ول.
ۇلى ماقساتقا اينالعان ءۇردىس
ايجان ارالجان كۇندە سۋىق سۋعا ءتۇسۋدىڭ پايداسىن ءبولىستى. ول بۇل ادەتتىڭ جۇمىس ونىمدىلىگىن ارتتىۋرۋعا ۇلكەن ۇلەسى بار ەكەنىن ايتتى.
«سۋىق سۋ – مەن ءۇشىن قۋات كوزى. يممۋنيتەتتى كۇشەيتەدى، قان اينالىمىن جاقسارتادى، سترەسستى باسادى. قىستا دا، جازدا دا وسى ادەتىمدى توقتاتپاي كەلەمىن. سۋدان شىققان كەيىن ادام 100 پايىز ەنەرگياعا تولادى. ادام مۇنداي ەنەرگيانى سەزىنە تۇرىپ قالاي جالىعادى؟ كۇندە جالىقپايسىڭ با دەيتىندەرگە وسىنى جەتكىزگىم كەلەدى" دەيدى ول.
ايجان مىرزا، اۋەلدە ءوزى ءۇشىن، ءوزىنىڭ ەرىك-جىگەرىمەن كۇرەس ءۇشىن باستالعان ادەتى بۇگىندە كوپكە ۇلگى بولاتىن ىسكە اينالۋى جايلى اڭگىمەلەپ بەردى. ونىڭ سوزىنشە، تاۋعا دەگەن ماحابباتتان باستالعان ءۇردىستى ءقازىر كوپ جاستار قايتالاپ ءجۇر. بۇل - ونىڭ ەڭ باستى قالاۋى ەدى.
"باستاپقىدا بۇل وزىممەن كۇرەسۋ بولسا، 100 كۇننەن كەيىن بۇل ادەتتى جاستار دا ۇيرەنسە ەكەن دەگەن ارمانعا اينالدى. بلوگ جۇرگىزىپ باستادىم. ىشكى كومپلەكسىمدى جەڭىپ، باسقالارعا موتيۆاسيا بەرۋگە تىرىستىم. تاۋ مەنى وزگەرتتى. پسيحولوگيالىق كۇيىم جاقساردى. ەندى تىلەگىم – قازاق جاستارى وسى پايدالى داعدىنى ۇيرەنسە ەكەن. سوندا ءارقايسىمىز ەنەرگياعا تولىپ، ەلىمىز دە العا باسادى" دەيدى ايجان مىرزا.