2024 jylǵy 30 mamyrda Qazaqstan Respýblıkasynyń Premer-Mınıstri Oljas Bektenov «Túrkistan qalasynyń erekshe mártebesi týraly» zań jobasyn Parlament Májilisiniń qaraýyna engizý týraly qaýlyǵa qol qoıdy. Bul zań jobasy Memleket basshysynyń Túrkistan oblysyna jumys sapary barysynda bergen tapsyrmalaryn oryndaý maqsatynda ázirlendi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Túrkistannyń rýhanı-mádenı jáne tarıhı ortalyq retinde damýy
Zań jobasy Túrkistan qalasyn Qazaqstannyń rýhanı-mádenı jáne tarıhı ortalyǵy retinde qalyptastyrý men damytýdyń quqyqtyq negizderin belgileıdi. Qujat qalanyń tarıhı-mádenı mańyzy bar eskertkishteri men obektilerin, onyń ishinde Qoja Ahmet Iasaýı kesenesin qorǵaý aýmaǵynda ornalasqan eskertkishterdi basqarýdyń, saqtaýdyń jáne olardyń tutastyǵyn qoldaýdyń ońtaıly júıesin qurýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar, zań jobasy kesene aýmaǵynda ǵylymı arheologıalyq zertteýler men ǵylymı-restavrasıalaý jumystaryn josparlaý men basqarýdy qamtamasyz etedi.
Mádenı murany saqtaý jáne jańǵyrtý
Zań jobasy mádenı murany saqtaý jáne jańǵyrtý, dástúrli qolónerdi damytý, Túrkistan qalasyn rýhanı-mádenı, tarıhı jáne týrısik ortalyq retinde damytý jáne ilgeriletý maqsattaryn kózdeıdi. Qoja Ahmet Iasaýı kesenesiniń biregeıligin saqtaý maqsatynda tarıhı ortalyqtyń qurylysyn retteý aımaǵynda bıiktigi 7 metrden asatyn, sondaı-aq tarıhı eskertkishtermen úılespeıtin obektilerdiń qurylysyna jol berilmeıdi.
Tarıhı-mádenı mura obektilerin qorǵaý
Túrkistan qalasynyń tarıhı-mádenı mura obektilerin saqtaý jáne qorǵaý úshin árbir obektige tarıhı-mádenı mura obektilerin qorǵaý jáne paıdalaný salasyndaǵy zańnamaǵa sáıkes olardyń qorǵaý aımaqtary belgilenedi. Qalanyń bas josparyna engiziletin tarıhı-sáýlet tirek josparlary men tarıhı-mádenı mura obektileriniń tıisti jergilikti jerdiń karta-sqemalary jasalady.
Qala aýmaǵynda tarıhı-mádenı mura obektilerine qaýip tóndiretin qurylys jáne sharýashylyq qyzmet júrgizý tyıym salynady. Arheologıa eskertkishteriniń tutastyǵyn, túpnusqalyǵyn saqtap qalý maqsatynda Túrkistan qalasynyń arheologıa eskertkishteriniń rezervaty qurylady. Rezervata engizilgen eskertkishterdi qorǵaý saıasaty turaqty ınspeksıalaý, aldyn ala kútim jasaý jáne qoldaý baǵdarlamalaryna negizdeledi.
Qosymsha quzyretter berý
QR Premer-Mınıstri Oljas Bektenov «QR keıbir zańnamalyq aktilerine Túrkistan qalasyna erekshe mártebe berý máselesi boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań jobasyn da Parlament Májilisiniń qaraýyna engizý týraly qaýlyǵa qol qoıdy. Bul zań jobasy Túrkistan qalasynyń rýhanı-mádenı jáne tarıhı ortalyq retinde damýyn qamtamasyz etýge múmkindik beretin tıimdi ınstıtýsıonaldyq orta qurý úshin ýákiletti organdar men jergilikti ókildi jáne atqarýshy organdardyń quzyretterin keńeıtýge baǵyttalǵan.
Eske sala keteıik, 2021 jyly Túrkitildes memleketterdiń yntymaqtastyq keńesiniń beıresmı samıtiniń qorytyndysy boıynsha Túrkistan qalasyn túrki áleminiń rýhanı astanasy dep taný týraly sheshim qabyldanǵan bolatyn.