Jyl saıyn odan 8 mıllıonnan astam adam qaıtys bolady
Jyl saıyn 31 mamyrda búkil álem jurtshylyǵy 1988 jyly DDU resmı túrde jarıalaǵan Dúnıejúzilik temekisiz kúndi atap ótedi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Bul kún barlyq elderdegi adamdardyń nazaryn densaýlyqqa úlken zıan keltiretin jáne ólimge ákeletin aýrýlarǵa ákeletin temeki shegý máselesine aýdarýǵa arnalǵan.
Temeki epıdemıasy halyqtyń densaýlyǵyna eń úlken qaýipterdiń biri bolyp tabylady. Jyl saıyn odan 8 mıllıonnan astam adam qaıtys bolady. Olardyń 7 mıllıonnan astamy - temeki tutynýshylary men burynǵy tutynýshylary, al 1,2 mıllıonnan astamy - temeki shekpeıtinder.
Temeki shegýden bas tartý qıyn mindet bolýy múmkin, ásirese pandemıadan týyndaǵan qosymsha áleýmettik jáne ekonomıkalyq kúızeliske baılanysty, biraq muny isteýdiń kóptegen sebepteri bar.
Temekini tastaýdyń artyqshylyqtary birden seziledi. Temeki shegýdi toqtatqannan keıin 20 mınýttan keıin júrek soǵý jıiligi tómendeıdi. 12 saǵattyń ishinde qandaǵy kómirtegi totyǵynyń deńgeıi qalypty deńgeıge deıin tómendeıdi. 2-12 aptanyń ishinde qan aınalymy jaqsarady jáne ókpe qyzmeti qalypqa keledi.
1-9 aıdyń ishinde jótel men entigý azaıady. 5-15 jyldyń ishinde ınsýlt qaýpi temeki shekpeıtin adamnyń qaýip deńgeıine deıin tómendeıdi. 10 jyldyń ishinde temeki shegetin adamdardyń qaýpimen salystyrǵanda ókpeniń obyrynan ólim qaýpi shamamen eki ese azaıady. 15 jyldyń ishinde júrek-qan tamyrlary aýrýlarynyń qaýpi temeki shekpeıtin adamnyń qaýip deńgeıine deıin tómendeıdi.
Temeki shegý nemese balalardyń arasynda elektrondyq temekini paıdalaný olardyń densaýlyǵy men qaýipsizdigine qaýip tóndiredi
Temeki shegetin balalarda ókpe qyzmeti jıi tómendeıdi, onyń saldary eresek jastaǵy sozylmaly respıratorlyq aýrýlar bolyp tabylady.
Balalardyń densaýlyǵyna eleýli qaýip elektrondyq temeki suıyqtyǵynyń áserinen bolady. Qurylǵylardyń aǵýy jáne balalardyń suıyqtyqty jutý qaýpi bar.
Temeki shegý teriniń, tyrnaqtyń, shashtyń jaǵdaıyn nasharlatady, tisterdi buzady, aýyzdan, kıimnen jaǵymsyz ıiske ákeledi. Temeki shegý ókpeniń qaterli isigi, ınfarkt sıaqty jıi ómirge sáıkes kelmeıtin aýrýlardyń damýymen tikeleı baılanysty.
Jyl saıyn bul kúni túrli is-sharalar ótkiziledi: ashyq esik kúnderi, aksıalar, konferensıalar, dárister, kórmeler, chellendjder temeki shegýdiń zıandy áseri týraly halyqtyń habardarlyǵyn arttyrýǵa jáne temeki shegýden bas tartýdy nasıhattaýǵa baǵyttalǵan.