Tarıhı ádilettilik

Tarıhı ádilettilik almaty-akshamy.kz

Elimizdegi basty ulttyq mereke – Respýblıka kúni qaıta jańǵyrýynyń rámizdik máni ádilettilik ustanymyna úndes. 1990 jyly 25 qazanda qabyldanǵan «Qazaq KSR-niń memlekettik egemendigi týraly» deklarasıa Qazaqstannyń táýelsizdik alýyna jol ashqan mańyzdy qujat bolatyn.


Deklarasıada Qazaqstannyń táýelsiz memleket retindegi saıası-quqyqtyq negizderi jarıa landy. Alǵash ret el aýmaǵynyń tutastyǵy, qazaq halqynyń jáne Qazaqstandaǵy basqa da ult ókilderiniń mádenıetin, dástúrin, tilin qaıta túletý, ulttyq bolmysty qalyptastyrý ári nyǵaıtý sıaqty memlekettik qaǵıdattar ádilettilik ustanymyna saı anyqtaldy. Elimizdiń jeke terıtorıasy, azamattyǵy, memlekettik búdjeti, halyqaralyq qatynastardaǵy derbestigi, memlekettik rámizderi bekitildi. «Qaıta jańǵyrǵan Respýblıka kúni – bul halqymyzdyń rýhyn kóterip, eldigimizdi nyǵaıta túsetin asa mańyzdy tarıhı qadam», – degen El Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev «respýblıka» sózi latyn tilinen aýdarǵanda, «ortaq is» degen maǵyna beretinin atap ótip, respýblıka óz isine jaýapty azamattardyń ortaq is-áreketiniń arqasynda qurylatynyna toqtaldy.



«Ádiletti Qazaqstanda ekonomıkalyq saıasat azamattardyń óz qarym-qabiletin iske asyrýǵa, otandastarymyzdyń turmys sapasynyń udaıy jaqsarýyna mol múmkindikter men teń jaǵdaı jasaýǵa baǵyttalady. Sondaıaq, sot júıesi men quqyq qorǵaý salasyndaǵy reformalar jalǵasady, zań men tártip azamattardyń memleketke degen senimin arttyrýdyń negizgi faktoryna aınalady. Adamdar – bizdiń basty baılyǵymyz, ekonomıkalyq jáne qoǵamdyq damýdyń basty qozǵaýshy kúshi. Sondyqtan biz adam áleýetin arttyrýǵa baǵyttalǵan strategıalyq ınvestısıany ulǵaıtamyz, jastarymyz ben áleýmettik álsiz sanattaǵy azamattarymyzdy jan-jaqty qoldaı-myz», – degen Prezıdent QasymJomart Toqaev saıası reformalardyń basty qaǵıdasyn ádilettilik dep anyqtady.



Táýelsiziktiń tańy atqan tarıhı taǵdyrly sátte de ádilettilik qaǵıdaty «Egemendik deklarasıasynyń» basty ustanymy bolǵandyǵy sol kezeńdegi depýtattardyń Qazaq KSR Joǵarǵy Sovetiniń ekinshi sesıasyndaǵy qyzý talqysynan kórinis tapqan. Ult múddesin kózdegen memleketshil tulǵalar mańyzdy qujattyń qabyldanýy úshin jáne ádilettilik qaǵıdatyna s aı qurylýy úshin bıik minberlerde sóz sóılep, ter tókti. Qarsylyqtar men burmalaýshylyqtarǵa tótep berip, Táýelsizdiktiń alǵashqy irgetasyn qalap berdi. Sondyqtan da bul mańyzdy datanyń el jadyndaǵy máni zor. Merekeni atap ótýmen qatar, onyń rámizdik máni men mazmunyn ashyp, Táýelsizdigimizdiń tuǵyrly bolýyna kúsh jumsaý mańyzdy. Osy egemendiktiń ózekti qaǵıdaty, ádilettilik ustanymynyń basty qundylyǵy Abaıdyń rýhanı muralarynda tańbalanǵanyn ańǵaramyz.


Abaı úshin ádilet – qaırat pen aqyldy júrekke bıletip áreket jasaǵanda qol jetkizerlik nátıje. Demek, ádilet – Haqtyqtyń jolyn nıet qylǵan, júregine Haqqa degen mahabbatty ornyqtyrǵan, Onyń mahabbatpen jaratqan halqyn súıgen naǵyz erdiń murat qylǵan asyl qasıeti. Ádilet naǵyz erge – «tolyq adamǵa» tán qasıet retinde adam boıynda qaırat, aqyl jáne júrektiń úılesimdi qyzmeti arqyly ráýishtenbek. Aqyl men qaırat jáne júrek úshtigin únemi biri-birimen ushtastyqta, úılesimde tarqatyp aıtý Abaıdyń búkil etıkalyq-dıdaktıkalyq ǵıbratynan kórinis beredi. Basty ulttyq ıdeıamyz – elimizdiń egemendigin saqtap, nyǵaıtý bolǵandyqtan, egemendiktiń eń alǵashqy quqyqtyqzańnamalyq negizin qalaǵan jáne búgingi saıası damýymyzdyń ózegin quraǵan qujattyń ýaqyt ótken saıyn ózektiligi arta túsýi, sondaı-aq osy tarıhı datanyń ulttyq mereke retinde anyqtalýy – tarıhı ádilettilikke saı zańdy qubylys.



Sizdiń reaksıańyz?
Unaıdy
0
Unamaıdy
0
Kúlkili
0
Shekten shyqqan
0
Sońǵy jańalyqtar

15:07

14:14

13:34

13:27

12:38

11:20

10:15

09:55

09:05

19:42

19:19

18:33

18:31

16:39

15:08

14:46

14:40

14:10

14:00

13:25

12:44

12:00

11:55

11:17

11:14