Qaıta jańǵyrǵan Respýblıka kúni bıyl elimizde ekinshi ret toılanady.
Byltyr merekeler tizimine engen bul data – eldegi jalǵyz ulttyq meıram. Uzaq jyldar boıy umyt qalǵan Respýblıka kúni qalaı qaıta jańǵyrǵanyn eske alyp ótsek.
Respýblıka kúniniń tarıhy sonaý toqsanynshy jyldardan bastalady. 1990 jyly 25 qazanda Qazaqstannyń táýelsizdik alýyna jol ashqan mańyzdy qujat qabyldanǵan bolatyn. Bul Deklarasıada Qazaqstannyń táýelsiz memleket retindegi saıası-quqyqtyq negizderi jarıalandy. Alǵash ret el aýmaǵynyń tutastyǵy, qazaq halqynyń jáne basqa da ult ókilderiniń mádenıetin, dástúrin, tilin qaıta túletý, ulttyq bolmysty qalyptastyrý ári nyǵaıtý sıaqty memlekettik qaǵıdattar bekitildi. Osy deklarasıanyń arqasynda QazKSR óz ishki áskerin, memlekettik qaýipsizdik pen ishki ister organdaryn qurý quqyǵyna ıe boldy. Al prezıdent eldiń basshysyna aınaldy.
Qazaqstan táýelsizdik alǵannan keıin Respýblıka kúni jyl saıyn 25 qazanda atalyp óte bastady. 1995 jyly 18 qazanda alǵash ret «ulttyq mereke» bolyp jarıalandy. Alaıda 2001 jyly bul mártebeden aıyrylyp, «memlekettik mereke» sanatyna ótti. Al 2009 jyly sáýirde merekeler qatarynan múlde alynyp tastalǵan edi.
Osylaısha on jyldan astam ýaqyt boıy Respýblıka kúni elimizde toılanǵan joq. 2022 jyly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Respýblıka kúnin qaıtarýdy usyndy. Memleket basshysy oǵan «ulttyq mereke» mártebesin berip, Qazaqstannyń basty meıramy retinde atap ótý týraly bastama kóterdi. Toqaevtyń bastamasy halyqtyń qoldaýyna ıe bolyp, dál sol jyly zańǵa tıisti ózgeris engizildi. Sóıtip byltyr Qazaqstan halqy uzaq jyldar boıy ataýsyz qalǵan Respýblıka kúnin alǵash ret dúrkiretip atap ótti.
«Endi bul meıramdy kúlli el bolyp jańa mazmunda atap ótetin bolamyz. Qaıta jańǵyrǵan Respýblıka kúni – bul halqymyzdyń rýhyn kóterip, eldigimizdi nyǵaıta túsetin asa mańyzdy tarıhı qadam», - dedi byltyr prezıdent Respýblıka kúnine oraı Aqordada ótken saltanatty jıynda.
Aıta ketelik, «respýblıka» sózi latyn tilinde «ortaq is» degen maǵyna beredi.