Qazaqstannyń sot júıesin damytý sıkly taqyrybynda vebınar ótkizildi
Dúnıejúzilik zıatkerlik menshik uıymy ınovasıasynyń jahandyq ındeksinde Qazaqstan úshinshi orynda tur, al BUUDB sarapshylary Qazaqstanda zıatkerlik menshik máseleleri boıynsha mamandandyrylǵan sot qurýdy usyndy, dep habarlady Almaty-akshamy.kz QR Ádilet mınıstrliginiń saıtynda jarıalanǵan habarǵa silteme jasap.
Osy jáne ózge máselelerdi halyqaralyq sarapshylar 2021 jylǵy 24 maýsymda Dúnıejúzilik bank Qazaqstannyń Ádilet mınıstrligimen birlesip uıymdastyrǵan "Qazaqstannyń sot júıesin damytý sıkly – normatıvtik-quqyqtyq bazany jetildirý: zıatkerlik menshik standarttary (AJ), menshikti, kásiporyndardy jáne azamattyq hal aktilerin tirkeý" atty onlaın vebınar aıasynda talqylady.
İs-shara Dúnıejúzilik bank uıymdastyrǵan, Qazaqstandaǵy sot reformasynyń sıkly jáne onyń adamdar men bızneske baǵyttalǵan sot tóreligin qaıta qurý úshin ınstıtýsıonaldyq jáne normatıvtik bazany nyǵaıtýǵa arnalǵanyn vebınarlar serıasynyń biri bolyp tabylady.
Ortalyq Azıadaǵy memlekettik basqarý máseleleri jónindegi úılestirýshi, Dúnıejúzilik Banktiń memlekettik basqarý máseleleri jónindegi jetekshi mamany Arman Vatán óziniń kirispe sózinde Ádilet mınıstrligi jáne Dúnıejúzilik bankke birlesip vebınarlar serıasyn uıymdastyrǵany úshin alǵys aıtyp, sesıanyń negizgi taqyrybyn usyndy.Onyń aıtýynsha, atalmysh taqyrypty talqylaý Qazaqstandaǵy bıznes ortany jaqsartýǵa múmkindik beretin negizgi faktor bolyp tabylatynyn atap ótti.
Ótpeli ekonomıkasy bar elder jáne dúnıejúzilik zıatkerlik menshik uıymynyń (DZMU) damyǵan elder boıynsha departament dırektorynyń mindetin atqarýshy Vıktor Vaskez Lopez myrza vebınar qatysýshylaryna iltıpat bildirip, Dúnıejúzilik zıatkerlik menshik uıymynyń 2020 jylǵy Jahandyq ınovasıalyq ındeksinde Qazaqstan Ortalyq jáne Ońtústik Azıa elderi arasynda úshinshi oryn alatynyn atap ótti. Vaskez myrza sondaı-aq Qazaqstan zıatkerlik menshiktiń energetıkalyq ınfraqurylymyn damytýǵa qatysty belsendi ustanymǵa ıe ekenin atap ótti.
Óziniń quttyqtaý sózinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Ádilet vıse-mınıstri Aqerke Ahmetova tirkeý jáne zıatkerlik menshik salasyndaǵy memlekettik qyzmetterdi jetildirý boıynsha Qazaqstannyń atqarǵan jumysyna nazar aýdardy. Vıse-mınıstrdiń aıtýynsha, birqatar memlekettik qyzmetter elektrondyq formatqa kóshirildi, bul qyzmet alýshylardyń tirkeýshi organǵa tikeleı júginbeýine múmkindik berdi.
Birinshi baıandamashy, Eýrazıalyq patenttik vedomstvonyń vıse–prezıdenti, ekonomıka ǵylymdarynyń doktory Emıl Mammadov óz baıandamasynda 1995 jylǵy 5 qarashadan bastap Qazaqstan qatysýshysy bolyp tabylatyn Eýrazıalyq patenttik uıymnyń qyzmeti men artyqshylyqtary týraly aıtyp berdi. Mammadov myrza sońǵy 15 jylda Qazaqstannyń patenttik ótinimderiniń sany alty esege artqanyn atap ótti. Ótinimderdiń kópshiligi qurylys, kompúterlik tehnologıalar, organıkalyq hımıa salalarynan keledi. Osylaısha, Qazaqstan Eýrazıalyq uıym elderi arasyndaǵy patenttik ótinimder sany boıynsha úshtikke kiredi.
Birikken Ulttar Uıymynyń Damý Baǵdarlamasynyń (UNDP) halyqaralyq sarapshylary Boıan Konstantınov pen Olga Gýrgýla iskerlik ortany jaqsartý úshin zıatkerlik menshikti damytý, daǵdylardy damytý jáne Qazaqstanda zamanaýı zıatkerlik menshik ortalyǵyn qurý taqyrybynda sóz sóılep, Qazaqstannyń zıatkerlik menshik salasyndaǵy ulttyq zańnamany óziniń halyqaralyq mindettemeleri men joǵary standarttaryna sáıkes keltirý boıynsha úlken jumys atqarǵanyn atap ótti. BUUDB sarapshylary óz baıandamasynda qazirgi ýaqytta sottar zıatkerlik menshik quqyqtaryna baılanysty kúrdeli isterdi qaraý úshin kóbirek bilim men daǵdylardy talap etetinin atap ótti. Osyǵan baılanysty, jaqyn bolashaqqa arnalǵan strategıalyq jospar retinde zıatkerlik menshik máseleleri boıynsha mamandandyrylǵan sot qurýdy usyndy.
Óz kezeginde, «ReedSmith» zań fırmasynyń konsýltanty Ajar Kýzýtbaeva zıatkerlik menshik salasyn damytý boıynsha Ádilet mınıstrliginiń keńesshisi retinde fırmanyń atqarǵan jumysy týraly sóz qozǵady. Ol jumys barysynda Qazaqstandaǵy zıatkerlik menshikti retteý jaǵdaıyn baǵalaýǵa arnalǵan suraqtar jıyntyǵy daıyndalǵanyn aıtyp, «Ádilet mınıstrligi qoıǵan kóptegen suraqtar boıynsha sarapshylar Qazaqstan zańnamasynyń álemdik eń jaqsy tájirıbege sáıkestigin rastady».
Taǵy bir halyqaralyq sarapshy Sáýle Júsipbekova, Qazaqstannyń normatıvtik-quqyqtyq bazasy týraly pikir bildirip, Qazaqstannyń [zıatkerlik menshik salasyndaǵy] zańnamasy «kóptegen salalarda halyqaralyq standarttarǵa sáıkes keledi» dep atap ótti.
Vebınardyń taǵy bir taqyryby kásipkerlikti, menshikti jáne azamattyq hal aktilerdi tirkeý salalaryna arnalǵan bolatyn.
Ádilet mınıstrliginiń ókili Alan Tlenchıev, óz tarapynan, osy saladaǵy sońǵy jańalyqtarǵa keń sholý jasady. Ol óz baıandamasynda «bıznes bastaý úshin adamdar elektrondy úkimet portalynda elektrondy nysandy toltyrý kerek jáne kompanıa bir saǵat ishinde tirkeledi» degen mysal keltirdi.
Taǵy bir halyqaralyq sarapshy Vahtang Lejava qazaqstandyq reformalardyń oń tendensıalaryn atap ótti. Ol «Qazaqstan bul baǵytta úlken jumys jasady . Sońǵy 7 jylda, Qazaqstan «Doing Business» reıtıńinde 77-shi orynnan 25-shi orynǵa aýysqan kezde, osy reformalardy qoldaýǵa arnalǵan 7 zańnamalyq toptama daıyndaldy».
Lejava myrza bul reformalar COVID-19 jaǵdaıyna qatysty óte paıdaly bolǵanyn atap ótti. «Biz bul reformalar reıtıńtiń joǵarylaýyna ǵana emes, sonymen birge ekonomıkanyń daǵdarysqa naqty jaýap berýi nemese ony sińirýi úshin qajetti ıkemdilik pen turaqtylyqty qalyptastyratynyn kórýdemiz», - dep baıandady.
Óziniń qorytyndy sózinde, Dúnıejúzilik banktiń ókili Ýálid Málik «bizdiń Grýzıadaǵy áriptesimizdiń aıtqan qarapaıym faktisi, Qazaqstan «Doing Business» reıtıńinde 77-shi orynnan 25-shi orynǵa kóterilýi, tek osy toptyń ǵana emes, basqa barlyq salalardaǵy Ádilet mınıstrligi, ádilet organdary jáne jalpy úkimettiń ınvestısıalyq klımatty jaqsartýǵa jumsaǵan barlyq kúsh-jigerdiń aıqyn kórsetkishi jáne jemisi bolyp tabylady, nátıjede, bul reıtıńte kórinis tapty», - dep qorytyndylady.