Búgin – Táýelsizdik kúni, uly meıram. Mereke qarsańynda biz táýelsizdik qurdastarymen tildesken edik. Egemendikke qol jetkizgen 1991 jyly dúnıege kelgen, elimizben birge ósip, qalyptasqan urpaqtyń oıy men tilegin tyńdap kórdik. Árqaısysy óz salasynda tabysty eńbek etip júrgen táýelsizdik qurdastary el bolashaǵymen beıbit ómir jaıly júrekjardy lebizderinbólisti. Endeshe, Táýelsizdik qurdastary sóz alady...
Eldos QOISHYMANOV, №1 qalalyq klınıkalyq aýrýhananyń anestezıolog-reanımatolog dárigeri:
Tarıhı sáıkestik qana emes, ómirlik jaýapkershilik
Men de Táýelsizdikpen birge týǵan býynnyń birimin. 1991 jyly 30 tamyzda, Qazaqstan Táýelsizdik alǵan jyly qazirgi Jetisý oblysy, Alakól aýdany, Jaıpaq aýylynda dúnıege keldim. Sol jerde ósip-óndim, orta mektepti támamdadym.2009 jyly Almaty qalasyndaǵy S.J.Asfendıarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medısına ýnıversıtetine oqýǵa túsip, 2016 jyly támamdadym. 2017–2020 jyldary A.N.Syzǵanov atyndaǵy Ulttyq ǵylymı hırýrgıa ortalyǵynda anestezıologıa jáne reanımatologıa mamandyǵy boıynsha rezıdentýrada bilim aldym. Bizben birge eldiń júgi, úmiti, jańa tarıhy da dúnıe esigin ashty. Sondyqtan Táýelsizdik kúni – men úshin mereke ǵana emes, óz ómirimniń tarıhı joly.
2020 jyldan beri reanımasıa bóliminde qyzmet atqaryp kelemin. Qazirgi tańda Almaty qalalyq onkologıalyq ortalyǵynda jáne «Qalqaman»yqshamaýdanyndaǵy qalalyq aýrýhanada jumys isteımin. Jalpy, medısına salasynda 2013 jyldan beri qyzmet etemin. Osy jyldar ishinde reanımasıa bóliminde qanshama aýyr háldegi naýqastarǵa kómek kórsetip, olardyń ómirin saqtaýǵa atsalystyq. Operasıa kezinde narkoz ben anestezıa júrgizip, hırýrgıalyq emniń sátti ótýine úles qosý – men úshin úlken jaýapkershilik ári kásibı mindet.
Táýelsizdik qurdasy bolǵanyma erekshe qýanyshtymyn. Men úshin jáı tarıhı sáıkestik emes, ómirlik jaýapkershilik. Egemen elde bilim alyp, óz mamandyǵym boıynsha el ıgiligine qyzmet etip júrgenimdi maqtanysh tutamyn. Óz isimniń nátıjesi oń bolǵan saıyn, mamandyǵyma degen súıispenshiligim arta túsedi.
Alda kele jatqan 16 jeltoqsan – Táýelsizdik kúnimen barsha qazaqstandyqtardy shyn júrekten quttyqtaımyn. Elimizge tynyshtyq pen amandyq, halqymyzǵa bereke-birlik tileımin!
Erasyl EGİNBAEV, «Alataý» dástúrli óner teatrynyń akteri:
Bul mereke ózdiginen kelgen joq
Táýelsizdiktiń qurdasy ataný – men úshin úlken mártebe ári maqtanysh. Sol jyly 24 shildede Shyǵys Qazaqstan oblysy, Tarbaǵataı aýdany, Aqjar aýylynda dúnıege keldim. Qazirgi tańda «Alataý» dástúrli óner teatrynda akter bolyp qyzmet atqaryp kelemin. Bul salada eńbek etip júrgenime alty-jeti jyldaı ýaqyt boldy.
Táýelsizdik – kıeli uǵym. Ol – beıbit ómirdiń, azat sananyń, ult rýhynyń sımvoly. Bul mereke ózdiginen kelgen joq. Onyń artynda ata-babamyzdyń qany men kóz jasy, san ǵasyrlyq kúres, ulttyń taǵdyry jatyr. Sondyqtan tarıhty umytpaý – árbir táýelsiz el azamatynyń boryshy dep esepteımin.
Qazaq halqy táýelsizdik jolynda úsh ǵasyrǵa jýyq ýaqyt boıy kúresti. Osy jolda ult múddesin qorǵaý úshin qanshama azamat ómirin qıdy. Sol erlerdiń arqasynda biz búgin erkin elde ómir súrip otyrmyz, óz tilimizde sóılep, ulttyq ónerimizdi sahnada jańǵyrtýǵa múmkindik aldyq. Óner – halyqtyń ulttyq bolmysyn saqtaıtyn, tarıh pen bolashaqty jalǵaıtyn kópir. Táýelsizdik qurdasy retinde eldiń mádenıet salasyna qyzmet etýdi ózime úlken jaýapkershilik sanaımyn.
Táýelsizdik kúnimen barsha qazaqstandyqty shyn júrekten quttyqtaımyn!
Erik SERİKULY, Q.Sátbaev ýnıversıteti Jas ǵalymdar keńesiniń tóraǵasy:
Ǵylymmen aınalysýǵa múmkindik mol
1991 jyly Almaty oblysy, Balqash aýdany, Baqanas aýylynda dúnıege keldim. Egemendikpen birge eseıgen býynnyń ókili retinde Táýelsizdikti tek tarıhı data emes, óz ómir jolymmen tikeleı sabaqtas qundylyq dep qabyldaımyn. Q.Sátbaev ýnıversıtetiniń Metalýrgıa jáne paıdaly qazbalardy baıytý kafedrasynda aǵa oqytýshy bolyp eńbek etemin. Ǵylym jolyn tańdaýdaǵy basty maqsatym – Qazaqstannyń ǵylymı áleýetin arttyrýǵa úles qosý. Táýelsiz elde ǵylymmen aınalysýǵa múmkindik mol. Sonyń aıǵaǵy retinde 2022–2024 jyldary «Jas ǵalym» baǵdarlamasy aıasyndaǵy jobany, al 2025–2027 jyldary granttyq qarjylandyrý jobasyn jeńip aldym. Munyń bári otandyq ǵylymdy qoldaýǵa baǵyttalǵan memlekettik saıasattyń naqty nátıjesin kórsetedi dep sanaımyn.
Ǵylymı zertteýlerim qazaqstandyq jáne sheteldik resenzıalanatyn jýrnaldarda jarıalanyp keledi. Sonymen qatar, men birqatar otandyq jáne halyqaralyq ǵylymı basylymdardyń resenzenti retinde de qyzmet atqaramyn. Olardyń qatarynda Scopus jáne Web of Science derekqorlaryna enetin jetekshi halyqaralyq jýrnaldar, sonyń ishinde MDPI, Elsevier, Springer Nature baspalarynyń jýrnaldary, sondaı-aq Results in Engineering sekildi Q1–Q2 sanatyndaǵy basylymdar bar. Qazaqstandyq ǵalymdardyń álemdik ǵylymı keńistikke erkin enip jatqanynyń dáleli.
Men úshin Táýelsizdik – ǵylymmen erkin aınalysý, halyqaralyq tájirıbeni ıgerý jáne ony el ıgiligine jaratý. Búginde jas ǵalymdardyń aldynda úlken jaýapkershilik tur. Táýelsizdik qurdasy retinde el ǵylymynyń damýyna qyzmet etýdi ózimniń azamattyq ári kásibı boryshym dep bilemin. Táýelsizdigimiz máńgilik bolsyn!