Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan úshin bul aımaqtyń strategıalyq seriktes retinde mańyzy zor ekenin aıtty.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev VI Shyǵys ekonomıkalyq forýmynyń plenarlyq májilisine beınebaılanys rejıminde qatysty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Akorda.kz silteme jasap.
Sonymen qatar atalǵan jıynda Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtın men Mońǵolıa Prezıdenti Ýhnaagıın Hýresýh spıker retinde sóz sóıledi. QHR Tóraǵasy Sı Szınpın, Úndistan Premer-Mınıstri Narendra Modı, Taıland Premer-Mınıstri Praıýt Chan-Ocha forýmnyń qatysýshylaryna beıneúndeý jasady.
Memleket basshysy sóılegen sózinde osyndaı mańyzdy jıynǵa qatysýǵa shaqyrǵany úshin Reseı Prezıdentine rızashylyq bildirdi. Qazaqstan Prezıdenti atalǵan forýmnyń ekonomıkalyq yntymaqtastyqtyń meılinshe ózekti problemalary boıynsha, shyn máninde, bedeldi halyqaralyq dıalog alańyna aınalǵanyn atap ótti.
Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan úshin bul aımaqtyń strategıalyq seriktes retinde mańyzy zor ekenin aıtty. Óıtkeni óńir geografıalyq jaǵynan Eýrazıany qarqyndy damyp kele jatqan Azıa Tynyq Muhıt aımaǵymen túıistiredi.
«Qazaqstan Ortalyq Azıadaǵy ekonomıkasy eń iri el retinde óziniń atalǵan aımaqpen qarym-qatynastaryn kúsheıtýdi josparlap otyr. Mundaı qadam elimizdiń Azıadaǵy seriktesterimen aradaǵy baılanystarǵa zor mán beretinin kórsetedi. Bizdiń strategıalyq seriktesimiz ári odaqtasymyz, uly eýrazıalyq alpaýyt el – Reseı Federasıasymen jan-jaqty yntymaqtastyq ornatý Qazaqstannyń eýrazıalyq strategıasynyń negizgi elementi bolyp tabylady», – dedi Memleket basshysy.
Memleket basshysy ózara yqpaldastyqty kúsheıtý úshin birqatar baǵytqa egjeı-tegjeıli toqtaldy.
Qazaqstan Prezıdenti tıimdi kólik ınfraqurylymyn qalyptastyrýdyń mańyzdylyǵyna basa mán berdi. Sondaı-aq tranzıttik toraptardy damytýda elimizdiń áleýeti men múmkindikteri jóninde, sonyń ishinde, osy saladaǵy ulttyq josparlardy Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqtyń qyzmetimen jáne Qytaıdyń «Bir beldeý, bir jol» jahandyq bastamasymen ushtastyrý týraly keńinen aıtty.
«Qazaqstan tranzıti óziniń ekonomıkalyq turǵydan tartymdylyǵy men senimdiligin dáleldedi. Sondyqtan ınfraqurylymdy jetildirý isin jalǵastyra beremiz. Atap aıtqanda QHR-men aradaǵy tranzıttik qatynastardy keńeıtý úshin «Dostyq – Moıynty» jańa temir jol baǵytynyń qurylysyn bastaımyz. Investısıanyń jalpy kólemi 2 mıllıard dollardan asady», – dedi Prezıdent.
Qasym-Jomart Toqaev aımaqtyń áleýetin arttyrý úshin yntymaqtastyqtyń jańa formasyn qalyptastyrý jónindegi Shyǵys ekonomıkalyq forýmynyń ıdeıasyna qatysty oı-pikirin ortaǵa saldy.
«Bizdiń ortaq múddemiz - ınvestısıa tartyp, jańa jumys oryndaryn ashatyn jáne keleshekte ornyqty damýdy qamtamasyz etetin ósimniń jańa kózderin tabý», – dedi Prezıdent.
Osy rette Memleket basshysy Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy taý-ken metalýrgıasy, sıfrlandyrý, koronavırýs indetine qarsy vaksına ázirleý, qarjy, ǵarysh, munaı-gaz, jańartylatyn energıa kózderi, avtomobıl jasaý salalary boıynsha tabysty júzege asyrylyp jatqan birlesken jobalar jóninde, sondaı-aq jyl saıyn ótetin Óńiraralyq yntymaqtastyq forým týraly aıtty.
Budan bólek Qasym-Jomart Toqaev QHR men Ońtústik Koreıa arasyndaǵy yqpaldastyqqa baǵyttalǵan osyǵan uqsas birlesken jobalar jaıynda málimet berdi.
«Jalpy, shetel ınvestısıasyn tartý – elimizdiń ekonomıkalyq saıasatynyń sózsiz basymdyǵy. Qazaqstanǵa 365 mıllıard dollardan astam shetelden tikeleı ınvestısıa tartyldy. Tipti byltyrǵy daǵdarystyń ózinde Qazaqstanǵa tartylǵan ınvestısıanyń kólemi 35 paıyzǵa artty», – dedi Prezıdent.
Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev Azıa Tynyq Muhıt aımaǵy elderimen iskerlik baılanystardy nyǵaıtýdyń perspektıvalaryna toqtaldy. Memleket basshysy Qazaqstannyń bul óńirmen aradaǵy taýar aınalymy byltyr 43 mıllıard dollardan asqanyn atap ótti. Sonyń 94 paıyzy Reseı, Qytaı jáne Koreıa elderine tıesili.
«Saýda-sattyqty odan ári damytyp, onyń geografıasyn keńeıtý úshin áleýetimiz jetedi dep sanaımyn. Osy rette, álemdik saýda-ekonomıkalyq qoǵamdastyqta mańyzdy oryn alýǵa ýáde berip otyrǵan Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqtyń rólin erekshe atap ótý kerek», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy óz sózinde azyq-túlik qaýipsizdigin jahandyq deńgeıde qamtamasyz etýge baǵyttalǵan yqpaldastyq ornatýdyń mańyzdy ekenin atap ótti.
Qasym-Jomart Toqaev álemdegi aýyl sharýashylyǵy damyǵan elderdiń múmkindikterine silteme jasaı otyryp, muqtaj adamdardy sapaly ári arzan azyq-túlikpen qamtamasyz etý úshin birlese kúsh jumyldyrýǵa shaqyrdy. Osy rette Prezıdent Qazaqstannyń agrarlyq áleýeti týraly, sonyń ishinde, otandyq óńdelgen ónimdi syrtqy naryqqa eksportqa shyǵarý jóninde aıtty.
«Qazaqstan men Reseıdiń salalyq vedomstvolary aýyl sharýashylyǵy ónimderin úshinshi elderdiń naryǵyna shyǵarý maqsatynda kúsh jumyldyrý múmkindigin qarastyra alar edi. Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy ónimderin QHR-ǵa eksporttaý úshin nomenklatýrany keńeıtý máseleleri boıynsha Qytaımen jumys istep jatyr. Azyq-túlik tasymaldaý salasyndaǵy uzaqmerzimdi yntymaqtastyq kólik-tranzıt salasy sıaqty óńirlik kooperasıany damytýdyń tıimdi úlgileriniń biri bola alady», – dedi Memleket basshysy.
Qasym-Jomart Toqaev kómirtekti azaıta otyryp damýǵa kóshýdi Forýmdaǵy ózekti taqyryptardyń biri retinde atady. Osy rette, ol kómir ónerkásibine tartylatyn ınvestısıanyń azaıýyna jáne munaı-gaz sektoryn qarjylandyrý deńgeıiniń tómendeýine baılanysty týyndaýy múmkin qıynshylyqtarǵa basa mán berdi. Onyń pikirinshe, bul jaǵdaılar elderimizdiń ekonomıkasyna qater tóndiredi. Munyń saldary resýrs tapshylyǵyna, ınflásıaǵa jáne turmys deńgeıiniń tómendeýine alyp kelýi múmkin.
«Atalǵan máselege barynsha pragmatıkalyq turǵydan, múmkindiginshe, úılesimdi turǵydan kelý kerek dep esepteımin. Aldaǵy ýaqytta árbir el tehnologıalyq jáne ekonomıkalyq qurylys transformasıasyna baılanysty qıynshylyqty bastan ótkeredi. Bul, árıne, ulttyq ekonomıkaǵa qaýip tóndiredi. Biraq bul qaterdi tek óńirlik, ásirese, jahandyq deńgeıde birlese jeńýge bolady», – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy sózin qorytyndylaı kele, eleýli tehnologıalyq progres pen turmys sapasynyń artýyna qaramastan, qaýipsizdik turǵysynan álem odan saıyn álsiz bola túskenin aıtty.
«Qazaqstan Eýrazıa – «bizdiń ortaq úıimiz» degen ustanymdy qoldaıdy. Biz barlyq sala boıynsha syndarly yntymaqtastyqty jalǵastyrýǵa daıynbyz. Keremet qurlyǵymyzdaǵy memleketter ózara tıimdi saýda-sattyq pen ekonomıkalyq yntymaqtastyq arqyly ortaq ári jarqyn bolashaq ıdeıasy jolynda bir jaǵadan bas, bir jeńnen qol shyǵarǵan qoǵamdastyq bola alar edi. Mundaı ádis óńirlik jáne jahandyq kooperasıany damytýǵa, ekonomıkadaǵy ósimniń jańa kózderin qalyptastyrýǵa tyń serpin beretini sózsiz», – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy forým aıasynda Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtınmen birge Qazaqstan Úkimeti men SBER kompanıalar toby arasynda sıfrlyq transformasıa, sıfrlandyrýdyń platformalyq modeline kóshý jobalary men Data-Driven Government tujyrymdamasyn júzege asyrý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıý rásimine qatysty. Atalǵan qujatqa Qazaqstan tarapynan Premer-Mınıstr Asqar Mamın, Reseı jaǵynan «Sberbank» JAQ basqarma tóraǵasy German Gref qol qoıdy.
Qasym-Jomart Toqaev qol qoıylǵan Memorandýmǵa qatysty túsindirme jasaı otyryp, bul joba eki memlekettiń bir-birine degen ózara senimin bildiretinin atap ótti. Sondaı-aq sıpaty jaǵynan shyn máninde strategıalyq bastama ekenine nazar aýdardy.
«15 jyldan astam ýaqyt bizdiń naryqta tabysty jumys istep kele jatqan SBER-diń qazaqstandyq memtehtyń ınstıtýsıonaldyq negizin qalyptastyrýǵa atsalysýy Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy yntymaqtastyqty zıatkerlik tehnologıa sıaqty asa mańyzdy sala arqyly jan-jaqty ete túsedi. Shyn máninde, bul óte mańyzdy qadam. Bul strategıalyq jobanyń júzege asyrylýy Qazaqstan azamattarynyń turmys sapasyn arttyrýǵa jáne bıznes-klımatty jaqsartýǵa yqpal etetini sózsiz», – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
Óz kezeginde Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtın SBER-di strategıalyq seriktes retinde tańdaǵany úshin Qasym-Jomart Toqaevqa alǵys bildirdi.
«Búgingi birlesken jumystar jemisti ári nátıjeli bolady dep sanaımyn. Bul elderimiz ben halyqtarymyz arasyndaǵy tolyqqandy ári mańyzdy seriktestikti odan ári nyǵaıtýǵa yqpal etedi», – dedi Reseı Prezıdenti.