Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti bıologıa jáne bıotehnologıa fakúltetiniń dekany, qaýymdastyrylǵan profesor, bıologıa ǵylymynyń doktory Merýert Qurmanbaeva 2023 jylǵy memlekettik ǵylymı stıpendıa ıegeri atandy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń málimetinshe, ǵalym baıqaýǵa «Qazaqstannyń ońtústik jáne ońtústik-shyǵysynda bıoalýantúrlilik pen topyraqtyń qunarlylyǵyn saqtaýda kópjyldyq bıdaıdy eginshilikke engizý» ǵylymı jobasyn usynǵan.
Jobanyń maqsaty – ekologıalyq jáne ekonomıkalyq turǵydan tıimdi kópjyldyq bıdaıdy naryqqa shyǵarý. Joba jetekshisiniń aıtýynsha, qazirgi tańda birjyldyq bıdaı mol ónim bergenimen, topyraqtyń búlinýine ákeletinin aıtady. Sondaı-aq egistik naýqanynda birjyldyq bıdaıdy ekken kezde jyl saıyn kóp shyǵyn jumsalady.
Profesor Merýert Qurmanbaeva usynǵan kópjyldyq bıdaı topyraqtyń erozıaǵa ushyraýynan saqtaıdy. Sonymen qatar jyl saıynǵy jer jyrtý men daqyldy egý jumystaryn qajet etpeıdi.
«Qazaqstannyń ulttyq brendteriniń biri – bıdaı. Kópjyldyq bıdaıdy bir ret qana egip, 5-6 jyl ónim alamyz. Bul elimiz úshin óte tıimdi. Qazirgi ýaqytta búkil álemde 40-tan astam zertteý ortalyqtary kópjyldyq daqyldardy zertteýmen aınalysady. Bizdiń jobamyz Qazaqstandaǵy kópjyldyq bıdaıǵa júrgizilgen tuńǵysh zertteý bolyp tabylady. Qazirgi tańda ǵylymı jobamyzdy naryqqa shyǵarýdy josparlap otyrmyz. Kópjyldyq daqyldyń birjyldyq daqyldan artyqshylyǵy – olarda tamyr júıesi jaqsy damyǵan. Buǵan qosa, topyraqtyń sapasyn jaqsartý, kómirtektiń sińýin arttyrý, sýdyń enýin qamtamasyz etýde yqpaly zor. Tuqymynan bólek, jerústi bóligi elimizdegi jemshóp tapshylyǵy máselesine oń áserin tıgizetini aıqyn», – deıdi ǵalym Merýert Qurmanbaeva.