Psıhologtar kúızelisten arylýdyń bir joly oıdy qaǵazǵa jazý ekenin aıtady
Noýtbýkter, planshetter men elektrondy redaktorlar qalam, qaryndashty birte-birte ysyryp, qoldanysqa qalaı engenin, oıymyzdy qaǵazǵa túrtip qoıýdaı qalaı ajyrap qalǵanymyzdy baıqamaı qaldyq. Qoldan jazǵannyń shyn máninde paıdasy baryn dáleldeıtin faktiler de bar.
- Osy ádispen aqparatty jaqsyraq este saqtaımyz
Jazý kezinde retıkýlárly belsendi júıe dep atalatyn mıdyń erekshe bóligi iske qosylady. Ol fıltr retinde qyzmet etedi – basqa aqparattyń óńdelýin boldyrmaıdy. Qaryndash nemese qalammen qaǵazǵa jazý arqyly biz nazarymyzdy jaqsyraq shoǵyrlandyryp, mıdy jazyp otyrǵanymyzǵa bar zeıinmen muqıat qaraýǵa májbúr etemiz.
Vashıngton ýnıversıtetiniń sıhology Vırdjınıa Bernınger qalam jáne pernetaqta arasyndaǵy aıyrmashylyqty bylaı túsindiredi: «Qalammen jazýda kóbirek qımyl jasaısyz, óıtkeni ár áriptiń ózindik elementter jıyntyǵy bar, al kompúterde jumys monotondy — ár joly siz tek perneni basýyńyz kerek». Sonymen qatar, kallıgrafıa sabaqtary dısleksıamen kúresýge kómektesedi.
- Biz ózimizdiń sóıleýimizdi (sózimizdi) jaqsartamyz
Kóptegen belgili tulǵalar (Trýman Kapote, Výdı Allen, Súzan Zontag) keıbir áriptesteri klavıatýraǵa kóshse de, romandary men pesalaryn qoldan jazýdy jón kórgen.
Vashıngton ýnıversıtetiniń psıhologtary mektep oqýshylarynyń qoldan jazǵan esse mátininiń mazmuny áldeqaıda baı ári mazmundy bolyp, shyǵarmalaryn kompútermen tergen qatarlastaryna qaraǵanda olar áldeqaıda kúrdeli sóz qoldanystary men aldaryna qoıylǵan mindetterin tezirek oryndaǵanyn anyqtaǵan.
- Oıdy qaǵazǵa qalammen jazǵanda bizge nazar shoǵyrlandyrý ońaıyraq
Kompútermen jumys isteý bizdiń sensorlyq júıemizge kúsh túsiredi. Ekrannyń jypylyqtaýy, kýrsordyń qozǵalysy, kez kelgen aqparattyń bir ret shertýden ońaı tabyla ketýi – osynyń bári shyǵarmashlyqqa degen qabiletti basa túsedi. Al adamnyń aldynda qaǵaz ben qalam bolǵan kezde, mı qosymsha stımýlásıa almaıdy jáne óziniń resýrstaryn naqty bir maqsattarǵa baǵyttaıdy. .
- Biz stressten arylamyz
Adam óziniń basyndaǵy alańdaýshylyqtary men oılaryn qaǵazǵa túrtip qoıý ádeti olardyń ótkirligin tómendetedi. Ekspresıvti psıhoterapıa ádisiniń avtory Natalı Rodjers kúndelik jazýdy ózin-ózi kórsetýdiń jáne shyǵarmashylyq energıany oıatýdyń mańyzdy ádisi retinde qarastyrdy. Qolmen jıi ózińizdi jeke tulǵa retinde kórsetýdi bildiredi. Ol áripterdiń pishini men kóleminde, qoljazbanyń erkin sóıleýinde, bettegi mátinniń ornalasýynda kórinedi.
5. Mı uzaq ýaqyt boıy jas bolyp qalady
Jazý barysynda biz mıdyń oılaýmen, tilmen jáne jumys jadyna baılanysty ártúrli aımaqtaryn qoldanamyz. Eger sizge jıi-jıi qolmen jazýyńyz kerek bolsa, mı qosymsha jattyǵýlar alady. Psıhologtar tanymdyq qabiletter men jazý daǵdylary arasyndaǵy baılanysqa nazar aýdardy.
Búgingi tańda kóptegen adamdar kompúterge aýysqan kezde, qolmen jazylǵan daǵdylardy jattyqtyrý aqyl-oıdyń ótkirligin saqtaý úshin paıdaly jattyǵý bola alady.