Almatydaǵy Qazaq ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıtetiniń bazasynda oflaın/onlaın formatta Parlamentarızm ınstıtýtynyń uıymdastyrýymen «Qazaqstan Respýblıkasynda atqarýshylyq is júrgizýdi jetildirý» taqyrybynda «dóńgelek ústel» bolyp ótti.
Oǵan QR Parlamentiniń depýtattary, QR Bas prokýratýrasynyń, QR Joǵarǵy Sotynyń, QR Ádilet mınıstrliginiń, QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń, QR İshki ister mınıstrliginiń ókilderi, QR Adam quqyqtary jónindegi ýákil jáne QR kásipkerleriniń quqyqtaryn qorǵaý jónindegi ýákil, «Nur Otan» partıasynyń ortalyq apparaty, Birikken Ulttar Uıymynyń Damý Baǵdarlamasynyń (BUUDB), «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń, Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq sotynyń ókilderi, úkimettik emes jáne qoǵamdyq uıymdar, ǵylymı-zertteý mekemeleri jáne basqa da múddeli uıymdardyń ókilderi qatysty.
QR Parlamenti Májilisiniń depýtattarymen birlese Parlamentarızm ınstıtýtynyń bastamashyldyǵymen usynylǵan atqarýshylyq is júrgizýdi jetildirý máseleleri boıynsha zań jobasy keń talqylaýǵa shyǵaryldy. Talqylaý barysynda QR Parlamenti Májilisiniń depýtattary Qazaqstan Respýblıkasynyń atqarýshylyq is júrgizý boıynsha qoldanystaǵy zańnamasyndaǵy olqylyqtardy, qaıshylyqtardy joıý boıynsha birqatar túzetýler baryn atap ótti.
Jıyn basynda Qazaq ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıtetiniń rektory, ekonomıka ǵylymynyń doktory, profesor, akademık, QR UǴA vıse-prezıdenti Tilektes Espolov quttyqtaý sóz sóılep, ótkizilip otyrǵan is-sharanyń aýylsharýashylyq óndiristik kesheni úshin óte qajetti taqyryp ekendigine toqtaldy.
Sonymen birge, osy ýnıversıtet bazasynda Respýblıkalyq Parlamentarızm ınstıtýtynyń uıymdastyrýymen «Agroónerkásiptik keshenindegi problemalyq máseleler» taqyryby talqylandy. Basqosýdyń maqsaty – Qazaqstan Respýblıkasynyń agroónerkásiptik kesheni salasyndaǵy problemalyq máselelerdi jáne qoldanystaǵy zańnamany jetildirýdiń, oryn alǵan problemalardy memlekettik deńgeıde sheshýdiń naqty qadamdary jan-jaqty talqylaý.
İs-sharany Parlamentarızm ınstıtýtynyń dırektory Mansurhan Mahambetov ashyp, qatysýshylardy Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵymen quttyqtap, agroónerkásiptik keshenniń ekonomıkanyń mańyzdy sektorlarynyń biri retindegi mańyzdy rólin atap ótti. Sondaı-aq, QR Aýyl sharýashylyǵy birinshi vıse-mınıstri Aıdarbek Saparov arnaıy sóz sóılep, ótkizilip otyrǵan is-sharanyń aýylsharýashylyq óndiristik kesheni úshin óte qajetti taqyryp ekendigine keńinen toqtaldy.
Parlamentarızm ınstıtýtynyń dırektory Mansurhan Mahambetov óz sózinde ózekti máselelerdiń qatarynda: kóterme-taratý ortalyqtarynyń (KTO) qyzmetin retteıtin normatıvtik quqyqtyq aktini ázirleý qajettiligi, agroónerkásiptik keshen sýbektilerine kredıt berý tıimdiligin arttyrý úshin eleýli rezervterdiń bolýy, kredıtteýdiń nysanaly baǵyttarynyń pysyqtalmaýy, olardyń AÓK sýbektileriniń birinshi kezektegi muqtajdyqtaryna baǵdarlanbaýy, iske asyrylyp jatqan jobalarǵa jergilikti atqarý organdary tarapynan monıtorıńtiń álsiz júrgizilýin atap ótti.
«Sondaı-aq, búkil eldiń aldynda klımattyq ózgeristerge qarsy kúres boıynsha mindetter kútip tur, olardy sheshý aıasynda jańa tujyrymdamalyq tásilder talap etiledi. Memleket qurǵaqshylyqtyń saldarymen kúresý úshin eldiń batys jáne ońtústik aımaqtaryna úlken qoldaý kórsetýde», – dedi ol.
Qazaq aýyl sharýashylyǵy ǵylymdary akademıasynyń prezıdenti Ǵanı Qalıev buǵan deıingi sóılegen baıandamashylardy qoldap, AÓK-tiń ózekti máselelerin sheshýde jumysty kúsheıtý qajettigine nazar aýdardy.
Respýblıkamyzdaǵy jetekshi agrarlyq oqý ornynyń basshysy retinde, ekonomıka ǵylymynyń doktory, profesor, akademık Tilektes Espolov elimizdegi aýyl sharýashylyǵynda qordalanǵan kúrdeli máselelerdi ǵylymı turǵyda sheshýdiń joldary týraly baıandama jasap, ýnıversıtette jasalynyp jatqan ǵylymı is-tájirıbeler nátıjelerin ortaǵa saldy.
Ǵalymnyń aıtýy boıynsha, Qazaqstanda agrarlyq naryqtyń damýy – memlekettiń azyq-túlik qaýipsizdigi turǵysynan táýelsizdigi deńgeıiniń basty katalızatory bolyp tabylady.
«Búginde elimizdiń agroónerkásiptik kesheniniń aldynda úlken maqsattar tur. Áleýmettik mańyzy bar azyq-túlik ónimderimen ózin-ózi qamtamasyz etý, aýyl turǵyndarynyń tabysynyń turaqty ósýi, eńbek ónimdiligin eki jarym ese arttyrý, aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksportyn eki ese arttyrý mindetter qoıylǵan. Qazaqstanda táýelsizdik alǵaly beri 10 baǵdarlamalyq qujat ázirlenip, olardyń negizinde agroónerkásiptik keshen salasyndaǵy memlekettik saıasat júzege asyrylýda. Alaıda, qabyldanǵan zańdarǵa, baǵdarlamalarǵa jáne basqa qujattarǵa qaramastan, bul salada qomaqty nátıjelerge qol jetkizý múmkin bolmaı tur», – dedi rektor T.Espolov.
Qazirgi kezeńde Qazaqstannyń agroónerkásiptik kesheninde kóptegen problemalar bar. Olar: tehnıkalyq jaraqtandyrýdyń jetkiliksizdigi jáne óndiriske nashar engizilýi, tıimdi agrotehnologıalar transferti men olardyń shaǵyn jáne orta sharýashylyqtar úshin qoljetimsizdigi, resýrstyq áleýet, onyń ishinde jer, sý, eńbek resýrstaryn tıimsiz paıdalaný. Paıdalanylatyn sýarmaly jerlerdiń alańy 2,5 mln. gektardan 1,1 mln. gektarǵa deıin qysqardy. Sondaı-aq, óńdelgen aýyl sharýashylyǵy óniminiń tómen úlesi, aýyl sharýashylyǵynyń tómen ınvestısıalyq tartymdylyǵy, AÓK salalaryn memlekettik qoldaýdyń tómen deńgeıi, aýyl sharýashylyǵy ónimderin saqtaý jáne ótkizý júıesiniń tómen deńgeıi, aýyl sharýashylyǵyn zamanaýı ınovasıalyq tehnologıalarmen álsiz qamtamasyz etý jáne t.b.
Keńeske qatysýshylar AÓK salasyndaǵy barlyq problemalardy egjeı-tegjeıli ashyp kórsetti jáne «dóńgelek ústel» qorytyndysy boıynsha múddeli memlekettik organdarǵa, qoǵamdyq, ǵylymı uıymdar men joǵary oqý oryndaryna jiberiletin usynystar toptamasy ázirlendi.