Ystyqtyń beti qaıtpaı turǵandyqtan júrek qan tamyrlary aýrýlary asqynyp, ishek ınfeksıasynyń órshýi jıi baıqalady.
Resmı málimetterge súıensek, jyl basynan beri jedel ishek ınfeksıasyna shaldyqqan 108 syrqat anyqtalǵan. Onyń ishinde 73-i 14 jasqa deıingi bala eken. 85 adam túrli azyq-túlik arqyly juqtyrǵan bolsa, 23 adam naýqaspen qarym-qatynasta bolǵan.
Ulttyq gospıtáldiń ınfeksıonıst-dárigeri Juldyz Serikqyzy ishek aýrýlarynyń taralýy úsh faktordan turatynyn aıtady. Maman-dáriger eń aldymen tutynatyn tamaq, ishetin sý jáne qoldy durys jýmaý deıdi.
«Tazalyqqa mán berip, qoldy kúnine birneshe márte sabyndap jýǵan durys. Daladaǵy jedel tamaqtaný oryndarynan tamaq ishkende óte saq bolý kerek. Dúkennen alynatyn azyq-túlikke óte abaı bolyp, tutyný merzimin teksergen jón. Sút, shujyq, konservi ónimderin saqtyqpen qoldanǵan durys. Jemis-jıdek pen kókónisterdi paıdalanar aldynda qaınatylǵan sýmen, as sodasyn qosyp tazalap jýý kerek. Balalardy qol jýýǵa daǵdylandyryp, qalaı jýý kerektigin túsindirgen abzal», – deıdi Ulttyq gospıtáldiń ınfeksıonıst-dárigeri Juldyz Serikqyzy.
Sondaı-aq dáriger jaz maýsymynda qonaqqa barǵanda moıenez qosylǵan salattar men tiske basarlardy jeýden bas tartýdy usynady. Aldyn-ala daıyndalǵan taǵamdarda ýlaný jıi bolatynyn eskertedi.
Al júrek-qan tamyrlary aýrýlary kúnniń ystyǵynda birden ósip, jedel járdemge shaqyrýlar jıi túsedi. Mundaı syrqaty bar adamdar múmkindiginshe ystaqta dalaǵa shyqpaǵan jón deıdi dárigerler.
Ulttyq gospıtál dárigeri Ásemgúl Saıatqyzy tájirıbeli dáriger retinde naýqas adamdarǵa eń aldymen sabyr saqtaýǵa keńes beredi. Qan qysymy kóterilgen nemese júrek syr bergen jaǵdaıda ýchaskelik dáriger belgilegen dárilerdi paıdalanyp, sosyn jedel járdemge júginýdi usynady.
«Eger dalaǵa shyǵý kerek bolǵan jaǵdaıda bas kıim kıip, kúnnen barynsha qorǵaný kerek. Kúnine eki lıtrge deıin sý ishken jón. Salqyn dýsh qabyldap, jeńil tamaqtaný qajet. Asqazanǵa, jalpy aǵzaǵa kúsh túsiretin aýyr taǵamdardan bas tartqan durys. Mundaıda kókónister men jemisterdiń paıdasy zor. Únemi joǵary qan qysymymen júretin naýqastar bizde qaýip-qater aımaǵyndaǵy adamdar bolyp sanalady, sondyqtan olardy jıi baqylaýda ustaımyz», – deıdi Ásemgúl Saıatqyzy.
Salqyn sý iship, bolmasa kondısıonerdi jıi qoldanyp sýyq tıip jatqandar da bar. Dárigerler aptap ystyqta sýyq tıý óte qaýipti ekenin aıtady. Túrli sýsyndar men balmuzdaqty da óz orynymen, abaılap tutynǵan durys. Eń bastysy – densaýlyqty saqtaý ár adamnyń ózine baılanysty. Dárigerdiń nusqaýyn buljytpaı oryndaǵan kezde ǵana jazdyń aptap ystyq kúnderin jeńil ótkizýge bolady.