Bul saýal áli de ózekti. Sebebi, jedel járdem shaqyratyndar áli de eki topqa bólinedi: birinshisi – medısına mamany úıge aıaq kıimimen kirdi me, álde sheship kirdi me, ol mańyzdy emes, shuǵyl túrde alǵashqy kómek alsa boldy; al ekinshi toptaǵylar – jedel járdem qyzmetkerleri bolsa da olardyń úıge syrtqy aıaq kıimimen kirmegenin qalaıtyndar, tazalyqtyń saqtalǵanyn durys kóretinder. Sonymen, qaısysy durys? Bahıla kıe me, kımeı me?
Kıýge mindetti emes eken. Naqtyraq aıtar bolsaq, QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi «Qazaqstan Respýblıkasynda medısınalyq kómek kórsetý erejesin bekitý týraly» 2020 jylǵy № QR DSM-225/2020 buıryǵyn shyǵardy. Onda bahılalar qajetti medısınalyq maqsattaǵy buıymdar tizbesine kirmeıdi jáne medısınalyq jedel járdem qyzmetkerlerin bahıla kıýge mindettemeıdi dep jazylǵan. Endi tolyq tarqatyp kóreıik.
Iá, páterge kire beriste naýqastyń týysy agressıvti túrde bahıla kıýdi talap etetin jaǵdaılar kezdesedi. Al kelgen feldsher eńkeıip aıaq kıiminiń baýyn sheship, qaıta kıip júrgende, naýqas adamnan aıyrylyp qalýymyz da ǵajap emes. Iaǵnı naýqasty jedel aýrýhanaǵa jetkizý kezinde bahılany kıip-sheshý artyq ýaqyt alady. Sondaı-aq, tótenshe jaǵdaı kezinde dáriger ǵımarattan jyldam shyǵýy kerek, al bahıla taıǵaq bolǵandyqtan, odan jaraqat alyp qalýy ábden kádik.
Jedel járdem brıgadasynyń jumysy, aty aıtyp turǵandaı – adamǵa shuǵyl medısınalyq kómek kórsetý. Al JJ qyzmetkeriniń aıaq kıimi sanıtarlyq normalarǵa asa zardap tıgizbeıdi jáne ol qyzmet sapasyna áser etpeıdi deıdi sala mamandary.
Demek, bizge jedel járdem qyzmetkerleriniń táýlik boıy jumys isteıtinin umytpaý mańyzdy. Bir kúnde olar qońyraý túsken ondaǵan úı, páterge baryp qyzmet kórsetedi. Sondyqtan qaýipsizdik tehnıkasy erejelerine jáne jyljymaly brıgadalardyń reglamentine sáıkes, medısınalyq jedel járdem qyzmetkerleriniń shuǵyl áreket etý barysynda jaraqat alyp nemese mertigip qalmaýy úshin aıaq kıimin sheshýge jáne bahıla nemese selofan qaptardy kıýge tyıym salynady. Sondaı-aq, dıspecher buıryqqa sáıkes qońyraý shalýshyǵa brıgada aıaq kıimin sheshpeıtinin, bahıla kımeıtinin, páterge kire beriste edenge shúberek tóseý kerektigin eskertedi. Dabyl paraǵynyń artqy jaǵynda medısınalyq jedel járdem shaqyrý erejeleri týraly memlekettik jáne resmı tilderde aqparat bar, onda jedel járdem brıgadasynyń negizdemesimen bahıla, polıetılen paketterin kımeıtini kórsetilgen. Brıgada kelgennen keıin dáriger pasıentke dabyl qaǵazyn beredi.
Aıtpaqshy, medısınalyq jedel járdem shaqyrylǵan sátten bastap myna qaǵıdalarǵa erekshe nazar aýdarý qajet: meken-jaıdy naqty kórsetý; dıspecherdiń negizgi jáne qosymsha suraqtaryna naqty jaýap berý; naýqasqa kedergisiz qol jetkizýge múmkindik berý.
Pavel BÝRDA, Almaty qalasy «Medısınalyq jedel járdem qyzmeti» dırektorynyń strategıalyq damý jónindegi orynbasary:
– Kúzde kósheler, joldar jaýyn-shashynnyń saldarynan ylǵaldy, al qysqy maýsymda kóktaıǵaq bolady. Bul «Medısınalyq jedel járdem qyzmeti» úshin de asa kúrdeli kezeń sanalady. Joldaǵy kólik keptelisteri de jaǵdaıdy qıyndatady. Tipti, jol ústinde «Jedel járdem» kóligine jol bermeıtin júrgizýshiler de joq emes. Al bul jaǵdaılardyń bári óz kezeginde jedel járdem kóliginiń ýaqytyly jetýine kedergi keltiredi. Qandaı sát bolmasyn, shaqyrtý alǵan brıgada qalaıda shuǵyl ári bilikti qyzmet kórsete bilýge tıis. Sondyqtan dárigerler turǵyn jaıǵa aıaq kıimderin sheshpeı kire beredi. Osy rette medısına qyzmetkeriniń kásibı qyzmetine kedergi keltirgeni úshin ákimshilik jáne qylmystyq jaýapkershilik kózdelgenin de aıta keteıik. Eger páter ıesi naýqastyń densaýlyǵyna ǵana emes, úıdegi tazalyqqa da alańdasa, onda dárigerdiń kelýine aldyn ala daıyndalýǵa bolady. Mysaly, dáriger aıaq kıimin súrte alýy úshin kireberiske ylǵaldy shúberek tósep qoıǵany durys. Áıtpese kilemniń bir buryshyn adam júrip ótýge yńǵaıly bolatyndaı qaıyryp qoıýǵa nemese edenge qaǵaz tósegen abzal. Ne bolmasa dárigerge naýqasty tósenishi joq bólmede qaraýǵa jaǵdaı jasaǵan abzal. Úı aýlasynda baılaýsyz ıt júrmegeni de durys. Munyń báriniń jedel de sapaly qyzmet kórsetýge septigin tıgizetini sózsiz.