Qazir biz el damýynyń sheshýshi kezeńine qadam bastyq. Memlekettik apparat birtutas qurylym retinde jumys isteýge mindetti. Solaı bolǵan jaǵdaıda ǵana biz kózdegen maqsattarymyzǵa qol jetkizemiz. Myqty memleket bolý úshin ulttyń uıysa bilýi aıryqsha mańyzdy.
Qasym-Jomart TOQAEV.
2020 JYLDYŃ BASTY OQIǴALARY
- 2020 jyl – Eriktiler jyly. Praımerız.
- Uly Abaıdyń 175, Ál-Farabıdiń – 1150, Altyn Ordanyń 750 jyldyq mereıtoılary, Uly Otan soǵysyndaǵy Jeńistiń 75 jyldyǵy.
- Saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn tolyq aqtaý jónindegi memlekettik komısıanyń qurylýy
- Zeınetaqy jınaǵyn merziminen buryn baspana satyp alýǵa jáne emdelýge jumsaýǵa múmkindik berý jónindegi sheshim
- COVID-19 koronavırýs ınfeksıasymen kúres. Elimizde tótenshe jaǵdaıdyń engizilýi.Blokbekektter. Qazaqstandyq vaksına.
Ótken 2019 jyl elimiz úshin asa mańyzdy oqıǵalarǵa toly boldy. Óz ókilettigin toqtatqan Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń strategıalyq joly saqtalatyndyǵyn málimdegen jańadan saılanǵan Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev usynǵan «Halyq únine qulaq asatyn memleket» tujyrymdamasy el damýyna jańa serpin ákeldi. Qazaqstan úshin tarıhı damýdyń jańa kezeńi bastaldy. Halyq pen bılik arasyndaǵy dıalogty kúsheıtý úshin mańyzdy reformalar usynyldy. Jańa Prezıdent áleýmettik jaǵdaıy tómen adamdarǵa qoldaý kórsetý úshin buryn-sońdy bolmaǵan biregeı sheshim qabyldady. Sonyń arqasynda 500 myńnan astam boryshkerdiń qaryzy aıtarlyqtaı azaıdy. Búdjet salasy qyzmetkerleriniń jalaqysy, zeınetaqy, járdemaq jáne stýdentterdiń stıpendıasyn kóbeıetin boldy.Shaǵyn jáne orta bıznesti qoldaý úshin teńdessiz sharalar qabyldandy. Jańa jumys oryndary ashylatyn boldy. Jahandyq turaqsyzdyqqa qaramastan el ekonomıkasy ornyqty damý jolyna tústi. 2020 jyly qazaqstandyqtardyń turmys sapasyn jaqsartý jolynda naqty sharalar qolǵa alyndy. Nur Otan partıasy halyqaralyq tájirbıede moıyndalǵan partıaishilik irikteý tásili – praımerızdi elimizde qoldanysqa engizdi.
2020 jyl – Eriktiler jyly dep jarıalandy. Bul jyly da tarıhı ataýly datalar men eleýli oqıǵalar az bolǵan joq. Memlekettik egemendik týraly deklarasıanyń qabyldanýynyń 30 jyldyǵy, Qazaqstan Konstıtýsıasynyń 25 jyldyǵy, álem mádenıetiniń tasqa tańbalanǵan mańyzdy qundylyǵy – Tonykók eskertkishiniń 1300 jyldyǵy, qazaqtyń Bas aqyny, uly hákim Abaıdyń – 175 , adamzattyń aqyl-oıynyń shamshyraǵy Ál-Farabıdiń – 1150, Altyn Ordanyń 750 jyldyq mereıtoılary, Uly Otan soǵysyndaǵy Jeńistiń 75 jyldyǵy, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń qurylýynyń shırek ǵasyrlyq merekesi – mine osy datalarǵa oraı is-sharalardyń barlyǵyn ysyrapshyldyqqa jol bermeı, mazmundy oı týdyratyn deńgeıde ótkizý josparlandy.
Alaıda, 2020 jylǵa josparlanǵan saıası-ekonomıkalyq, mádenı-rýhanı, merekelik is-sharalardyń barlyǵyna derlik shekteý qoıýǵa týra keldi. Adamzat balasy bastaýyn Qytaı elinen alyp, álemdi sharpyǵan alapat vırýstyń qursaýynda qaldy. Qaýipti indetpen jahandyq kúres bastaldy. Bul kúreste syn-qaterler az bolǵan joq.
El bıligine shuǵyl sharalar qoldanýǵa, qaýyrt qımyldar men is-áreketterge barýǵa týra keldi. Koronavırýs ınfeksıasynyń jyldam órshýine baılanysty sanepıdahýalǵa qatań baqylaý kúsheıtildi. Qytaı elindegi Qazaqstan azamattaryn elge jetkizýge sheshim qabyldandy. Naýryz aıynyń 13-inde elimizde COVID-19 ınfeksıasynyń alǵashqy jaǵdaıy tirkeldi. Al, 20-naýryzdan bastap koronavırýstyń ýshyǵýyna baılanysty táýelsiz Qazaqstan tarıhynda alǵash ret elimizde tótenshe jaǵdaı engizildi. Qalaaralyq kólik qozǵalysy jabylyp, memlekettik shekaradan ótýge shekteý qoıyldy. Sáýir aıynda memleket pandemıa saldarynan kirisin joǵaltqandarǵa 42500 teńgeden áleýmettik tólemder tóleı bastady. Osy aıdan bastap oqýshylar qashyqtan oqýǵa kóshirildi. Otandyq telearnalarda mektep oqýshylary úshin qosymsha beınesabaqtar uıymdastyryldy. 11 mamyrdan elimizde tótenshe jaǵdaı toqtatylǵanymen, karantındik shekteý sharalary saqtalyp qaldy. Buqaralyq is-sharalarǵa tyıym salyndy.
Barlyq oıyn-saýyq oryndary da jabyldy. Shilde aıynan Qazaqstanda lokdaýn rejımi jumys isteı bastady. Aımaqtar arasyndaǵy avtobýs qozǵalysy toqtatyldy. Qaýipti indetten qaıtys bolǵandar úshin 13 shilde Ulttyq aza tutý kúni bolyp jarıalandy. 17 tamyzda elde karantın jeńildetilip, buryn jabylǵan keıbir nysandarǵa jumys isteýge ruqsat berilgenimen, demalys kúnderi lokdaýn jáne betperde taǵý rejımi qatań saqtaldy. Jańa oqý jyly bastalǵan qyrkúıek aıynan bastap mektepter men joǵary bilim berý oryndarynda, kásiporyndar men mekemelerde, jalpy qoǵamda qashyqtan oqý, onlaın jumys termınderi qalyptasty. Qazan aıynda zeınetaqy jınaǵyn emdelýge jáne baspana satyp alýǵa jumsaýǵa múmkindik beriletini, oǵan kim úmit arta alatyny jóninde áńgime qozǵaldy. Jeltoqsanda bokstan orta salmaqtaǵy IBF jáne IBO tujyrymdary boı̆ynsha álem chempıony qazaqstandyq boksshy Gennadıı̆ Golovkın polák Kamıl Sheremetamen judyryqtasyp, tıtýldaryn 21-ret qorǵap qalyp, jańa rekord ornatty. Sheremeta tórtinshi ret nokdaýnǵa túskennen keıin kezdesýdi jalǵastyrýdan bas tartty. Qazaqstandyq boksshy tehnıkalyq nokaýtpen jeńiske jetti.
Taǵy bir aqjoltaı aqparat, eger BJZQ-da qarajat jınaǵandardyń zeınetaqysy jetkiliktilik sheginen asyp tursa, onyń artyǵyn alyp alýǵa bolatyny kóptegen qazaqstandyqtar úshin jaqsy jańalyq edi. Qarasha aıynda dıdjeı Imanbek Zeıkenov tarıhqa Gremmıge usynylǵan alǵashqy qazaqstandyq retinde endi. Ol Billboard jyl saıynǵy kestesinde Black Eyed Peas, J Balvin, Lady Gaga jáne Kygo-ny basyp ozyp, birinshi orynǵa shyqty.
4 qańtar
Qasym-Jomart Toqaev Prezıdent Ákimshiligi basshylyǵymen 2020 jylǵy jumystardyń basym baǵyttary jóninde jıyn ótkizdi. Jıynda elimizdiń áleýmettik-ekonomıkalyq, qoǵamdyq-saıası damýy men syrtqy saıasat jónindegi máseleleri talqylandy. 2020 jylǵa josparlanǵan negizgi is-sharalar tizbesi qaraldy. Abaıdyń 175 jyldyǵy men Ál-Farabıdyń 1150 jyldyǵyn atap ótýdi uıymdastyrý sharalary da pysyqtaldy.
21 qańtar
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev pen Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaev qazaqtyń uly oıshyly, ǵulama aqyn Abaı Qunanbaıulynyń 175 jyldyq mereıtoıynyń bastalýyna arnalǵan saltanatty sharaǵa qatysty.
27 qańtar
Qasym-Jomart Toqaev Birikken Arab Ámirlikteriniń isker toptary ókilderiniń qatysýymen ótken dóńgelek ústelde Qazaqstannyń ekonomıkalyq jáne ınvestısıalyq áleýeti týraly aıtty. «Qazaqstanda Birikken Arab Ámirlikteriniń 350-ge jýyq zańdy tulǵalary, fılıaldary men ókildikteri tabysty jumys isteıdi. Birlesken ınvestısıalyq jobalardy júzege asyrý jóninde quny 11 mıllıard dollar bolatyn aýqymdy jospar bar», – dedi Prezıdent.
28 qańtar
Qazaqstan Prezıdenti Birikken Arab Ámirlikteriniń Vıse-prezıdenti, Premer-Mınıstri, Dýbaı bıleýshisi sheıh Muhammed ben Rashıd Ál Maktýmmen kezdesti. Eki eldiń óńirlik jáne jahandyq deńgeıdegi seriktestik máseleleri talqylandy.
29 qańtar
Almatyda Ábý Nasyr ál-Farabıdiń mereıtoıynyń bastalýyna arnalǵan saltanatty shara ótti.
2 aqpan
Qasym-Jomart Toqaev «Aqorda» rezıdensıasynda Nur-Sultan qalasyna resmı saparmen kelgen AQSH-tyń Memlekettik hatshysy Maıkl Pompeony qabyldady. «Amerıka Qurama Shtattary – Qazaqstannyń táýelsizdigin alǵashqylardyń biri bolyp moıyndaǵan el. Biz bul tarıhı faktini únemi esimizde ustaımyz. Memleketterimiz arasynda kóptegen baǵyt boıynsha, onyń ishinde, ıadrolyq qarýdy taratpaý, halyqaralyq terorızmmen kúres jáne ekonomıkalyq yntymaqtastyq sekildi salalarda tyǵyz qarym-qatynas ornaǵan. Sonymen qatar ózara yqpaldastyǵymyzdy odan ári damytý maqsatynda paıdalanýǵa bolatyn áleýetimiz de bar», – dedi Qazaqstan Prezıdenti.
12 aqpan
Memleket basshysy «Birgemiz» atty respýblıkalyq Volonterler front-ofısiniń ashylý rásimine qatysty. «Qazvolunteer.kz» onlaın-platformasynyń jumysymen tanysty.
15 naýryz
Qazaqstan Respýblıkasynda tótenshe jaǵdaıdy engizý týraly Prezıdent Jarlyǵy jarıalandy (2020 jylǵy 15 naýryz, № 285). Soǵan sáıkes Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq aýmaǵynda 2020 jylǵy 16 naýryzdaǵy 08 saǵat 00 mınýt pen 2020 jylǵy 15 sáýirdegi 07 saǵat 00 mınýt kezeńinde tótenshe jaǵdaı engizildi.
25 naýryz
Qazaqstan Prezıdenti Ulttyq bıotehnologıa ortalyǵyna baryp, otandyq ǵalymdardyń zertteý jumystarymen tanysty. Ortalyq qyzmetkerleri Memleket basshysyna DNQ jasandy sıntez jolymen ázirlengen jáne juqpaly koronavırýs aýrýynyń jańa túrin jyldam anyqtaýǵa múmkindik beretin polımerazdy tizbekti reaksıa (PSR) negizindegi test júıesin tanystyrdy.
10 sáýir
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev beınekonferensıa formatynda «SOVID-19 pandemıasymen kúresýdegi nıettestik jáne yntymaqtastyq» taqyrybynda ótken Túrki tildes memleketteri yntymaqtastyq keńesiniń (TTMYK) tótenshe samıtine qatysty.
14 sáýir
Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev beınekonferensıa formatynda ótken Joǵary eýrazıalyq ekonomıkalyq keńestiń jumys májilisine qatysty.
Jıynnyń kún tártibinde koronavırýs indetiniń taralýyn boldyrmaý jáne Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqqa múshe elderdiń ekonomıkalyq turaqtylyǵyn qamtamasyz etý máseleleri qarastyryldy.
27 sáýir
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev málimdeme jasady. Elimizdegi ahýalǵa baılanysty jáne Memlekettik komısıanyń usynysyna oraı tótenshe jaǵdaı rejımi 2020 jylǵy 11 mamyrǵa deıin uzartyldy.
27 mamyr
Ulttyq qoǵamdyq senim keńesiniń úshinshi otyrysy ótti. Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde «Qazaqstan Respýblıkasynda beıbit jınalystardy uıymdastyrý jáne ótkizý tártibi týraly» jańa Zańǵa qol qoıǵanyn atap ótti. Atalǵan Zań boıynsha jıyn ótkizýdiń aldyn ala eskertý qaǵıdaty engizildi. Jańa zań azamattardyń beıbit jıyndar ótkizýge konstıtýsıalyq quqyǵyn tolyq qamtamasyz etedi.
29 mamyr
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Saıası qýǵyn-súrgin jáne asharshylyq qurbandaryn eske alý kúnine oraı úndeý jasady. Prezıdent tarıhı ádildikti qalpyna keltirý jumystaryn aıaqtap, saıası qýǵyn-súrgin qurbandaryn aqtaý úshin arnaıy memlekettik komısıa qurýdy tapsyrdy.
13 shilde
Memleket basshysynyń Ókimimen 13 shilde – Jalpyulttyq aza tutý kúni bolyp belgilendi. Osyǵan oraı túngi saǵat 00:00-den bastap elimizdegi barlyq Memlekettik Tý tómen túsirildi. Qazaqstandyqtar Nur-Sultan qalasynyń ýaqytymen saǵat 12:00-de respýblıka boıynsha koronavırýs pandemıasynyń qurbandaryn bir mınýt únsizdikpen eske aldy.
1 qyrkúıek
Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev Parlament Palatalarynyń birlesken otyrysynda «Jańa jaǵdaıdaǵy Qazaqstan: is-qımyl kezeńi» atty Joldaýyn jarıalap, elimizdi odan ári damytý strategıasymen tanystyrdy.
25 qyrkúıek
Qazaqstan Prezıdentiniń Almatyǵa jasaǵan jumys sapary I.Jekenova atyndaǵy qalalyq klınıkalyq juqpaly aýrýlar aýrýhanasynyń jańa fılıalyna barýdan bastaldy.Qasym-Jomart Toqaev 500 adamǵa stasıonarlyq medısınalyq járdem berýge arnalǵan jáne zamanaýı qurylǵylarmen jabdyqtalǵan palatalardy aralap kórdi.
21 qazan
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen «Aqorda» rezıdensıasynda Reformalar jónindegi joǵary keńestiń birinshi otyrysy ótti.
9 qarasha
Memleket basshysy qazaq álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý máselesi boıynsha keńes ótkizdi. Jetildirilgen álipbı halqymyzdyń jazý dástúrinde ornyqqan «bir dybys – bir árip» prınsıpine tolyq sáıkes keledi, dıgraftar, ıaǵnı bir dybysty eki nemese odan kóp tańbamen belgileý prınsıpi qoldanylmaıdy. Bul álipbı jobasynda qazaq tiliniń 28 dybysy tolyq qamtylǵan.
8 jeltoqsan
Memleket basshysy Volonter jylynyń resmı jabylý rásimine qatysty. Qasym-Jomart Toqaev jıynǵa qatysýshylar aldynda sóılegen sózinde Volonter jylynyń tabysty bolǵanyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, bul jyl bizdiń elimizde ǵana emes, búkil álem tarıhynda asa kúrdeli kezeńderdiń biri bolǵanyna qaramastan, «qaıyrymdy ister» jalpyulttyq ıdeıasy on myńdaǵan qazaqstandyqtyń qaıyrymdylyǵy men janashyrlyǵynyń arqasynda ómir shyndyǵyna aınaldy.
14 jeltoqsan
Memlekettik nagradalar men syılyqtar tapsyrýǵa arnalǵan saltanatty rásim ótti. Memleket basshysy óz sózinde jıynǵa qatysýshylardy Táýelsizdik kúnimen quttyqtady. «Tarıhy baı, tamyry tereń Qazaq eli úshin budan asqan qasterli qundylyq joq. Ony eń qymbat qazynaǵa, eń asyl amanatqa balaımyz. Sondyqtan, babalar ańsaǵan Táýelsizdiktiń qadirin jan-júregimizben sezinemiz. Egemendik – ár halyqqa buıyra bermeıtin baǵa jetpes baqyt. Táýelsizdik shejiresi Tuńǵysh Prezıdentimiz – Elbasynyń tarıhı tulǵasymen tyǵyz baılanysty», – dedi Prezıdent.
JYL TÚIİNİ
Pandemıa saldarynan 2020 jylǵa belgilengen ataýly mereıtoılar men is-sharalardy, elimizdiń basty ulttyq merekelerin keń kólemde atap ótý múmkin bolmaǵany belgili. Barlyq josparlanǵan is-sharalar shekteýli formatta jáne onlaın rejımde ótti. Biraq, Prezıdent tujyrymdaǵandaı, bul jaǵdaı mereıtoılar men merekelerdiń quny men mańyzyn esh tómendete alǵan joq. Memleket basshysy ulyq merekelerdiń saltanatty rýhy ár shańyraqty shattyqqa bólep, ár qazaqstandyqtyń júregin qýanyshqa toltyratynyna senim bildirdi.
«Ótip bara jatqan jyl kúlli álem jurtshylyǵynyń esinde qalatyn erekshe jyl boldy. Dúnıe júzi buryn-sońdy bolmaǵan alapat indetpen betpe-bet keldi. Bizdiń halqymyzǵa da onyń zardaby tıdi. Osyndaı qıyn kezeńde tutas ult bolyp birligimizdiń qadir-qasıetin jete sezindik. Dertke shaldyqqan árbir adamnyń tezirek saýyǵyp ketýin tiledik. Biraq, indet adam talǵamaıdy. Pandemıanyń saldarynan kóptegen azamattarymyzdan aıyrylyp qaldyq. Olardyń ishinde elimizdi órkendetýge zor úles qosqan tanymal tulǵalar da bar. Ómirden ótken adamdardyń ımandary salamat bolsyn! Endi mundaı qasiret qaıtalanbasyn. Bul úshin qoldan kelgenniń bárin jasaımyz. Ár azamat memlekettiń qamqorlyǵynda bolady. Aldaǵy jyldan bastap koronavırýsqa qarsy tegin vaksına egýdi bastaımyz. Ony azamattardyń qalaýymen, erikti túrde júrgizemiz. Osy kúrdeli kezeńde halqymyz bereke-birligi men yntymaǵyn arttyra tústi. Otandastarymyz bir-birine qol ushyn berip, janashyrlyq tanytty. Bul – shyn máninde, izgilik pen qaıyrymdylyqtyń úlgisi. Eń bastysy, biz bárimiz birge boldyq. Memleket tarapynan mıllıondaǵan adamǵa qoldaý jasaldy. Biz qoǵamnyń ıgiligi úshin qajyrly eńbek etip júrgen azamattardyń jumysyn baǵalaı bildik. Dárigerler, muǵalimder, tártip saqshylary, eriktilerdiń eren erligine kýá boldyq. Bul azamattar – beıbit kúnniń naǵyz batyrlary. Olarǵa halqymyz sheksiz rıza. Kele jatqan Jańa jyl – qasıetti Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyǵy. Biz egemen elimizdiń tarıhyndaǵy tórtinshi onjyldyqqa qadam basamyz. Bul – shyn máninde, asa mańyzdy beles. Biz keleshekte Qazaq eliniń qýatyn odan ári arttyra túsemiz. Barlyq saladaǵy reformalar laıyqty jalǵasyn tabady»,– dedi Qasym–Jomart Toqaev.
Ol Prezıdent laýazymyndaǵy óziniń basty mindeti – áleýmettik ádildik jáne halyqtyń ál-aýqatyn arttyrý ekenine mańyz berdi. Sondyqtan memlekettiń kúndelikti is-áreketi azamattarymyzdyń turmys sapasyn jaqsartýǵa baǵyttalady. Atap aıtsaq, 2020 jyly 4 mıllıonǵa jýyq azamattyń zeınetaqysy men áleýmettik tólemaqylarynyń kólemi ósti. Áleýmettik saqtandyrý tólemaqysy 5 paıyzǵa kóbeıdi. Az qamtylǵan otbasylardyń 500 myńnan astam balalary úshin kepildendirilgen áleýmettik toptama engizildi. Pandemıa kezinde qıyn jaǵdaıǵa tap bolǵan adamdarǵa qoldaý kórsetý úshin memleket buryn-sońdy bolmaǵan qadamǵa bardy. Azamattarǵa 42500 teńge kóleminde tikeleı tólemaqy berildi. Memleketten 4,5 mıllıonnan astam adam qarjylaı kómek aldy. Nesıelerdiń shegerilýi 1 mıllıon 900 myńǵa jýyq qazaqstandyqtyń defoltqa túsýine jol bermedi.
Prezıdent Táýelsizdigimizdiń 29-shy jyly kúrdeli, qıyn ári erekshe bolǵanyn atap ótti. Mundaı taǵdyrsheshti synaqtar ár urpaqtyń basyna túse bermeıdi. Jahandyq daǵdyrysty eńsergen memleketimiz budan da zor maqsattar men mindetterdi kózdeıdi. «Aldaǵy jyl – mejeli kezeń. Bul jyl el Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵy aıasynda ótedi. Bul ótkenge kóz júgirtip, qorytyndy jasaıtyn ýaqyt. Halqymyz úshin osy mańyzdy datany naqty istermen jáne jańa jobalarmen qarsy alamyz. Dańǵaza aqsıalar men daýryqpa sharalardan bas tartyp, búkil is naqtylyqqa qurylatyn bolady. Ekonomıka, áleýmettik sala, ekologıadaǵy júıeli sharalardyń kólemdi keshenin iske asyrýdy jalǵastyramyz. Turǵyndardyń barlyq toptarynyń, ásirese jastar, áıelder, múmkindigi shekteýli jandardyń qajettilikterine basa mán beremiz. Biz elimizdegi saıası jańǵyrtý úderisin jalǵastyra beremiz», – dedi Prezıdent.