2025 jyly qabyldanýy josparlanǵan jańa Salyq kodeksi eldegi salyq júıesin túbegeıli ózgertpek. Bul qujattyń alǵashqy nusqasy búgin Májiliste birinshi oqylymǵa shyǵarylady. Alaıda qujat Parlament qabyrǵasynda da, qoǵam arasynda da qyzý talqylanyp jatyr. Bul týraly Aqshamnews.kz saıty habarlaıdy.
Joba boıynsha túzetýler men usynystardy qaraǵan jumys tobynyń jetekshisi Berik Beısenǵalıev jańa kodekste qandaı ózgerister bolatynyn aıtyp berdi.
Qaı salalarǵa salyq aýyrtpalyǵy artady?
Jańa Salyq kodeksi aıasynda kóleńkeli ekonomıkamen kúres kúsheıip, keıbir salalarǵa salyq júktemesi ósedi. Ásirese, saýda, qurylys jáne qoǵamdyq tamaqtaný salalaryndaǵy shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri úshin salyq mólsherlemesi qaıta qaralýy múmkin. Bul rette, salyq salý bazasyn keńeıtý kózdelýde.
Sondaı-aq, jaldamaly turǵyn úı ıeleri men jeke kásipkerlerdiń tabysy ashyq kórsetilmegen jaǵdaıda, olarǵa da qosymsha salyq salý sharalary engiziledi. Buǵan deıin patentpen jumys istep kelgen kásipkerler úshin de esep berý tártibi qatańdaýy yqtımal.
Berik Beısenǵalıevtiń aıtýynsha, bul qadamdardyń maqsaty – salyq júıesin ádil jáne ashyq etý, tabys kólemine sáıkes salyq tóleýdi qamtamasyz etý.
Qaı kásipkerlerge jeńildikter qarastyrylǵan?
Kodeks jobasynda salyq jeńildikteri de qarastyrylǵan. Atap aıtqanda, óńdeý ónerkásibi, AT salasy, aýyl sharýashylyǵy men jasyl tehnologıalarǵa ınvestısıa salǵan kásipkerlerge birqatar salyqtyq preferensıalar usynylady.
Mysaly, ınovasıalyq jobalarmen aınalysatyn startaptar alǵashqy úsh jylda korporatıvtik tabys salyǵynan bosatylýy múmkin. Bul shara jańa ıdeıalardy damytýǵa yntalandyrý jáne tehnologıalyq ilgerileýge jol ashý maqsatynda engizilýde.
Qoǵam pikiri men Parlamenttegi talqylaýlar
Qoǵamda salyq reformasyna qatysty kózqarastar ekiushty. Keıbir kásipkerler jańa talaptardy qoldap, ádiletti salyq júıesin qurý qajettigin aıtsa, basqalary qosymsha júktemelerdiń bızneske keri áser etýi múmkin ekenin alǵa tartýda.
Parlamentte de bul máselege qatysty qyzý pikirtalastar júrip jatyr. Májilismender kodekstiń áleýmettik ádilettilik qaǵıdatyna saı bolýy qajet ekenin basa aıtýda. Sonymen qatar, salyq ákimshilendirýiniń jeńildetilýi jáne sıfrlandyrýdyń keńinen engizilýi de mańyzdy aspektiler retinde qarastyrylýda.
Saraptamalyq pikir
Ekonomıserdiń pikirinshe, Qazaqstanda salyq júıesin jańartý – ýaqyt talaby. Alaıda kez kelgen ózgeris kezeń-kezeńimen, bıznes pen halyqtyń múmkindikterin eskere otyryp engizilýi kerek. Áıtpese, reformanyń áseri keri bolýy yqtımal.
Mysaly, Eýropa elderinde salyq reformalaryna deıin birneshe jyl qoǵamdyq tyńdaýlar men synaq jobalar ótkizilip, tek sodan keıin ǵana zańdy kúshine engen. Qazaqstanda da mundaı tájirıbeni qoldaný mańyzdy.
Qorytyndy
Jańa Salyq kodeksi Qazaqstanda salyq júıesin zamanǵa saı etip qaıta qurýǵa baǵyttalǵan. Bir jaǵynan, ol kóleńkeli ekonomıkany azaıtýdy kózdese, ekinshi jaǵynan – óndiristi, ınovasıany jáne aýyl sharýashylyǵyn yntalandyrý úshin jeńildikter beredi. Alaıda naqty nátıjeler men saldardyń qandaı bolatyny – kodeks qabyldanyp, qoldanysqa engennen keıin belgili bolady.