Búginde revmatologıalyq aýrýlar álemdi alańdatyp otyr. Onyń ústine, keshegi COVID-19 saldary bul dertti tipti órshitip jibergen dep otyr mamandar. Bizdegi ahýal da máz emes. UǴDSDO-nyń resmı málimetine súıensek, Almatyda revmatologıalyq aýrýǵa shaldyqqan 118 myńnan astam adam tirkelgen.
Keıingi on jylda bul dertpen aýyrǵandar sany 31%-ǵa kóbeıgen. Onyń ishinde naýqastardyń 65%-y eńbekke qabiletti jastaǵy (18-den 59-ǵa deıin) adamdar; emdelgen jandardyń 37%-y aýrýyna baılanysty múgedekter; 78%-y áıelder jáne olardyń ortasha jasy 48 jas, ıaǵnı bala týatyn jastaǵy áıelder osy aýrýǵa kóbirek beıim. Jalpy, revmatologıalyq aýrýlar da durys emdelmese múgedektikke ákeledi. Sondyqtan bul máselege jiti nazar aýdarǵan qala basshylyǵy Almaty qalasynyń Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasyna qarasty «Qalalyq revmatologıa ortalyǵyn» keń de úlken ǵımaratqa kóshirdi.
Buryn atalǵan ortalyq Áıteke bı kóshesinde eski ǵımaratta ornalasqan bolatyn. Ondaǵy táýlik boıy jumys isteıtin 65 stasıonarlyq tósek pen kúndizgi stasıonardaǵy 10 tósek-oryn turǵyndarǵa der kezinde revmatologıalyq kómek kórsetýge qaýqarsyz edi. Al bul ahýal óz kezeginde aýrýhanaǵa jatyp em-dom qabyldaýǵa tıis pasıentterdiń kezegin tym uzartyp jibergen.
Erbolat Dosaev Almaty qalasyna ákim bolyp kelgen kezde shahar tirshiligimen jaqyn tanysý úshin aralaýǵa shyqqan alǵashqy kúni-aq osy Revmatologıa ortalyǵynyń múshkil jaı-kúıin kórip, birden nazarǵa alyp, ony qala aktıviniń aldyna shyǵaryp, aýrýhana aýmaǵyn ulǵaıtý týraly sheshim qabyldady.
«Erbolat Asqarbekulynyń bizdiń máselege kóńil aýdaryp, ony birden kún tártibine shyǵaryp, aýqymdy nysan bólgenine sheksiz rızamyz. Qazir kóship kelgen ǵımaratymyzdyń jalpy aýdany 4738,1 sh.m. Bul bizge táýlik boıy jumys isteıtin aýrýhanaǵa 120 tósek-oryn qoıýǵa, al kúndizgi stasıonardy 20 tósekke deıin ulǵaıtýǵa múmkindik berdi. Al eń bastysy – keshendi mamandandyrylǵan revmatologıalyq kómekke asa muqtaj pasıentterimizge der shaǵynda jáne sapaly medısınalyq kómek kórsetýge qol jetkizdik», – deıdi Almaty qalasy Revmatologıa ortalyǵynyń dırektory, medısına ǵylymynyń kandıdaty Anar Kúlembaeva.
Almatylyq revmatolog-mamandar jańa mekenjaıǵa kóshýdi bıylǵy naýryzda bastap, mamyrdyń sońyna qaraı tolyqtaı ornyqty. Eńseli ǵımarat ishi jap-jaryq, esik-terezesine deıin jańalanǵan klınıkada búginde jumys qaınap jatyr. Revmatologıa ortalyǵy – respýblıkadaǵy Almaty qalasy men elimizdiń barlyq aımaǵynan keletin naýqastarǵa mamandandyrylǵan revmatologıalyq kómek kórsetetin jalǵyz monoprofıldi medısınalyq uıym. Munda konsýltatıvti-dıagnostıkalyq, josparly stasıonarlyq medısınalyq jáne zerthanalyq kómek kórsetiledi. Ortalyqta 5 qurylymdyq bólimshe jumys isteıdi. Bári zamanaýı apparattarmen jabdyqtalǵan.
İstiń kózin biletin Anarkúl Bákirqyzynyń jetekshiligimen ortalyqqa birqatar tyń jańalyq engizilip, qyzmetkerlerdiń deńgeıin de, revmatologıalyq aýrýlardy dıagnostıkalaý men emdeýdi de jaqsartýǵa baǵyttalǵan birneshe joba júzege asyryldy. Máselen, ortalyqta júkti áıelderdiń ishki tizilimi (regıstri) quryldy. Olar bosanǵanǵa deıin jáne qol-aıaǵyn baýyryna alǵannan keıin 42 kún mamandardyń jiti baqylaýynda bolady. Pasıenttiń uıaly telefonyna revmatolog-dárigerge endi qaı shamada barý kerektigin esine salyp qoıatyn SMS-habarlama keledi. Sondaı-aq, júkti áıeldiń qalalyq revmatologıa ortalyǵyna ár kelgeni de mindetti túrde tirkelip otyrady. Bul áıeldiń jaǵdaıyn, ahýalyn únemi baqylaýda ustap otyrýǵa múmkindik beredi.
Pasıentterge qoldaý kórsetý úshin «Osteoporoz ortalyǵy» da uıymdastyrylǵan. Onda súıek aýrýlary bar adamdardy tekserý jáne emdeý is-sharalary júrgiziledi. Kórsetiletin kómektiń qoljetimdiligin arttyrý úshin áleýmettik jelilerde qashyqtan, onlaın-konsýltasıa jumysy engizilgen. Almaty qalasy Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń qoldaýymen osteoporoz ortalyǵyna súıek tininiń tyǵyzdyǵyn jáne syný yqtımaldyǵyn anyqtaıtyn rentgen-densıtometr syndy biregeı apparat ornatyldy. Osy ortalyq aıasynda elimizdiń barlyq óńirindegi revmatologtar úshin qysqy jáne jazǵy mektepter ashyldy. Onda sheteldik mamandar sheberlik sabaqtaryn, túrli taqyrypta dárister ótkizip, jalpy praktıka dárigerlerine usynystar ázirleıdi.
Revmatologıalyq aýrýlarmen aýyratyndardyń jalpy sanynyń 70–80%-y áıelder, negizinen reprodýktıvti jastaǵy áıelder ekenin eskere otyryp, ortalyq osy sanattaǵy jandarǵa bilim berý jumystaryn belsendi júrgizedi. Ortalyq bazasynda «Artrıt mektebi», «Júkti jáne fertıldi jastaǵy áıelderge arnalǵan mektep» qurylǵan. Munda pasıentterge dári-dármekti durys qabyldaý, durys tamaqtaný týraly dárister ótedi. Sondaı-aq, revmatıkalyq aýrýlar jóninde tolyqqandy, jan-jaqty aqparattar beriledi.
Almatylyq revmatolog-mamandar revmatıkalyq aýrýlardyń kúrdeliligine qaramastan, bilim-biliktiń, ortalyqtaǵy ozyq úlgidegi medısınalyq apparattardyń arqasynda pasıentterge sapaly qyzmet kórsetip, olardyń ómirin uzartyp, tipti talaı naýqasty aýrýdyń saldarynan bolatyn múgedektikten saqtap qalýda.
Almaty qalasy Revmatologıa ortalyǵynyń aq halatty abzal jandary jańa ǵımaratqa kóshkeli eńseleri tiktelip, jumysqa odan ári qulshyna túskenderin jasyrmaıdy.