Eldiń damýy ekonomıkaǵa baılanysty. Biraq ekonomıka jaıly jalań pikir aıtýǵa bolmaıdy. Sebebi onyń artynda san alýan sala men kúrdeli qurylymdar tur.
Ekonomıs Baýyrjan Ysqaqtyń aıtýynsha, Qazaqstan ekonomıkasynda birqatar salalarda oń serpin bar jáne damý áleýeti áli de joǵary. Aldymen Qazaqstan ekonomıkasynda oń serpin baıqalatyn salalar qaısysy ekenin anyqtadyq.
«Mundaı salalar kóp emes, biraq ekonomıkaǵa naqty úles qosyp jatqan 5-6 baǵytty atap ótýge bolady. Sońǵy jyldary negizgi tabys kózderiniń biri – energetıka, ásirese munaı-gaz sektory. Teńiz, Qarashyǵanaq jáne Qashaǵan sıaqty iri jobalar turaqty eksport kólemin qamtamasyz etýde. Sonymen qatar, kún men jel energıasyna salynatyn ınvestısıa kólemi de artyp keledi», — deıdi ekonomıs Baýyrjan Ysqaq.
Sarapshynyń aıtýynsha, taǵy bir serpindi sala — metalýrgıa men taý-ken óndirisi. Qazaqstan ýran, altyn, mys, feroqorytpa boıynsha álemdik naryqta ózindik orny bar memleketke aınalyp keledi.
Aýyl sharýashylyǵy da qarqyndy damyp kele jatqan sala. Sońǵy jyldary astyq, maıly daqyldar jáne et ónimderiniń eksporty artty. Munda agroónerkásipti sıfrlandyrý úlken ról oınap otyr.
Baýyrjan Ysqaqtyń aıtýynsha, logıstıka men tranzıttik áleýet te arta túsýde. Transkaspıı halyqaralyq kólik dálizi, Batys Eýropa – Batys Qytaı baǵytyndaǵy júk tasymaly, Aqtaý men Quryq porttarynyń damýy — bári osy salanyń mańyzdylyǵyn aıǵaqtaıdy.
Mamannyń sózine qaraǵanda, ekonomıkalyq ózgeristerge áser etken salalardyń biri – syrtqy ekonomıkalyq baılanys.
«Syrtqy ekonomıkalyq baılanystardyń keńeıýi, atap aıtqanda Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq, Qytaı jáne Eýroodaqpen saýda-ekonomıkalyq qarym-qatynastyń nyǵaıýy — sońǵy jyldardaǵy basty jetistikterdiń biri. Sonymen qatar, «Jańa Qazaqstan» reformalary aıasynda bıznesti qoldaý, monopolıany shekteý jáne ádil básekelestikti damytý baǵytynda naqty qadamdar jasaldy», — deıdi Baýyrjan Ysqaq.
Onyń aıtýynsha, ınvestısıalyq klımattyń jaqsarýy men Astana halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń damýy sheteldik kapıtaldy tartýǵa múmkindik berip otyr.
El ekonomıkasyna jalpylama baǵa berýge bolmaıdy deıdi sarapshy. Óıtkeni eldiń aımaqtarynyń damý kórsetkishteri ártúrli. Biraq erekshe qarqynmen alǵa shyǵyp kele jatqan birqatar óńirler de bar.
«Astana – İT, qarjy, memlekettik basqarý jáne qurylys salasynyń ortalyǵy retinde damyp jatyr. Almaty – saýda, týrızm, qarjy jáne bilim salasynda alda keledi. Atyraý men Mańǵystaý oblystary munaı-gaz sektory men servıstik qyzmettermen erekshelenedi», — deıdi ekonomıs.
Sondaı-a, Shymkent pen Túrkistan – agroónerkásip, jeńil ónerkásip jáne týrızm;
Aqtóbe men Qostanaı – metalýrgıa men aýyl sharýashylyǵy;
Qaraǵandy – kómir ónerkásibi men aýyr metalýrgıa baǵyttarynda damyp keledi.
Sarapshynyń sózinshe, ekonomıka ósiminiń bir kórsetkishi - halyq tabysy men ómir súrý sapasyn arttyrý baǵytyndaǵy ózgerister.
«Halyqtyń tabysy birtindep ósip keledi. Ásirese pedagogtar men dárigerlerdiń jalaqysy aıtarlyqtaı kóterildi. Sonymen qatar, zeınetaqy qorlarynyń aktıvteri ulǵaıyp, densaýlyq saqtaý, bilim berý jáne áleýmettik ınfraqurylym salalaryna qarjy kóptep bólinýde. Mektepter, balabaqshalar salynyp, kásiptik qyzmetter damýda», — deıdi Baýyrjan Ysqaq.
Memleket tarapynan áleýmettik qoldaý men turǵyn úı baǵdarlamalarynyń nátıjesi de jaman emes deıdi ekonomıs Baýyrjan Ysqaq.
«Turǵyn úıge qoljetimdilik artty. «Baqytty otbasy», «7-20-25», «Otbasy bank» baǵdarlamalary turǵyndardyń baspana máselesin sheshýge eleýli úles qosyp otyr. Sonymen qatar, ıpotekalyq mólsherlemeniń 25%-dan 20%-ǵa deıin tómendeýi – naryqqa jaǵymdy áser bergen sheshim», — deıdi sarapshy.
Jalpy Qazaqstan ekonomıkasyn ilgeri jyljytýǵa bolady. Qazaqstan kóshbasshylyq etýge bolatyn salalar da bar.
«Logıstıka salasynda biz Ortalyq Azıadaǵy mýltımodaldi hab bolýǵa qabilettimiz. Aýyl sharýashylyǵynda ekologıalyq taza ónimmen erekshelenýge bolady. Energetıka men bilim berý salalarynda da óńirlik kóshbasshylyqqa umtylýymyz ábden múmkin», — dep qorytyndylady sarapshy.