Oınap bilýde óner
Nemis fılosofy Artýr Shopengaýer «Parasattylar óz ómirinen lázzat alady, bos ýaqytyn durys ıgeredi. Aqymaqtar bos qalýǵa tózbeıdi. Bos ýaqyt olardy zeriktiredi. Sondyqtan olar paıdasyz oıynmen kóńil aýlap, ýaqyttyq rahatqa salynady» depti. Oıdy ártaraptan tarqatalyq.
Qazirgi tańda jas ta, kári de barlyǵy smartfonnan ártúrli oıyn oınaýǵa qumar. Birisi ýaqyt ótkizýdi kózdese, ekinshisi osynyń sońyna túsken. Arysy qumar oıyn oınaýǵa deıin ketip qalǵan. Túbi qaıyrly is emes. Burynǵylar «Árnárseniń óz jóni bar» deıtin. Tegi ras sóz.
Smartfonnan oıyn oınaý. Búginginiń balasy zerek. Tipti ózimizden aqyldyraq sıaqty. Biz bilmeıtindi biledi. Úıretýden góri, kóp jaǵdaıda úlkender jaǵy ózi úırenip jatady. Ǵylymı tehnologıanyń ishten bilip týǵandaı kórinedi. Jastardyń tilimen aıtqanda «bárin shashady». Oǵan talas joq. Bálkim, zamannyń talaby solaı bolar. Degenmen, oıynnan bas kótermeı, telefonǵa telmirip otyrǵanyn kórip tańdanasyz. Keıde, azdap qarnyńyz ashady. Bastysy ishteı kóp ýaqytyn uıaly telefonnyń mańynda joǵaltpasa eken deısiz. Árbirden, kózge, mıǵa zıan ekenin boldyrǵan búldirshinderden baıqaımyz. Oıymyz, qyzyqty kishkene erannnan emes syrttan izdese deımiz.
Oıyn oınaǵan azar. Halqymyz osy bir danagóı sózdi tekke qaldyrmapty. Álginde balalarǵa baılanysty biraz oıdyń shetin qozǵadyq. Burynǵydaı aýlaǵa shyǵyp kórshi qatarlastarymen birge dop oına, qýalasyp, taı-qulyndaı tebisip birge oınap óskenge ne jetsin? Mańdaıyn jel qarmap, terlep tepship oınasa, denesi shynyǵady. Oıy sergıdi. Fızıkalyq turǵydan alǵanda, durys qalyptasýyna áser etedi. Al vırtýaldy álemde munyń biride bolmaıdy.
Topshylaý. Alash qaıratkeri, aqyn Sultanmahmut Toraıǵyrov «Balalyqtyń qanyna oıyn azyq» depti. Joǵarydaǵy oılardy topshylaǵanda osyǵan saıady. Oıynnyń qýsań ýaqyt bosqa ótedi. Barsha iste balans bolǵany jón sıaqty. Al sol nárseni árkim ózine-ózi jasaıdy.