Almaty halyqaralyq áýejaıy aýmaǵynda terorızmge qarsy josparly oqý-jattyǵý ótkizildi. Almaty qalalyq jedel shtaby uıymdastyrǵan shara aıasynda terrorlyq qaýiptiń «qyzyl deńgeıi» jarıalanyp, arnaıy jasaq sarbazdary «sodyrlardy» ustap, «tutqyndardy» bosatty.
Jattyǵýdyń basty maqsaty – adamdar kóp jınalatyn nysandarda bolýy múmkin terrorlyq áreketterdiń aldyn alý, sondaı-aq tótenshe jaǵdaı kezinde áreket etý tetikterin jetildirý. Sharaǵa arnaıy jáne quqyq qorǵaý organdarynyń qyzmetkerleri, avıasıalyq qaýipsizdik qyzmeti, áýejaı ákimshiligi men qalanyń shuǵyl áreket etý bólimsheleri qatysty.
Uıymdastyrýshylar oqý-jattyǵý barysynda áýe reısteri men avtokólik qozǵalysyna shekteý qoıylmaǵanyn aıtty. Barlyq shara shtattyq rejımde ótti. Habarlama júıesiniń qyzmeti, jedel áreket etý sharalary tekserildi. Memlekettik organdardyń oqıǵanyń aldyn alý, saldarymen kúresý jáne joıý kezinde birigip áreket etýine mán berildi.
Mundaı oqý-jattyǵýlardyń negizgi mindeti – tótenshe jaǵdaı kezinde ár qyzmettiń is-qımylyn naqty úılestirý jáne shynaıy qaýip tóngen jaǵdaıda adam ómirin qorǵaý. Ásirese, adamdardy evakýasıalaý, qylmyskerlerdi ustaý jáne terorıstik qaterdiń saldaryn joıý boıynsha áreketter pysyqtaldy.
Saǵat 8.00
Oqý-jattyǵý senarıine sáıkes, Almaty halyqaralyq áýejaıy aýmaǵynda dabyl daýysy estildi. Bul dybys – shartty túrde tótenshe jaǵdaıdyń bastalǵanyn bildiredi. Senarı boıynsha «jolaýshylar ushaǵyn terrorıster basyp alyp, áýe kóligindegi adamdardy kepildikke ustady». Osy sátte áýejaı qyzmetkerleri arnaıy tehnıkamen áýe kemesin qorshap, onyń ushýyna tosqaýyl qoıdy. Odan keıin áýejaıdyń qaýipsizdik qyzmeti «kelip, ushaqty» tolyqtaı qorshaýǵa aldy.
Saǵat 08:15
Lańkestik áreketke qarsy kúres boıynsha Almaty qalalyq jedel shtaby quryldy. Munda arnaıy qyzmetterdiń basshylyǵy jınalyp, jaǵdaıdy baqylaýǵa alyp, jedel sheshim qabyldaýǵa kiristi.
Saǵat 08:30
Qalanyń tótenshe jaǵdaı kezindegi qyzmetteri – órt sóndirýshiler, medısına jáne polısıa qyzmetkerleri oqıǵa ornyna jetti. Arnaıy jasaq sarbazdary ushý-qoný jolaǵyn qorshaýǵa aldy. Sol ýaqytta kelissóz júrgizýshiler «terrorıstermen» baılanys ornatýǵa kiristi. Lańkester kelissózge tek qala ákiminiń orynbasary nemese ákimniń ózin shyǵarýdy talap etti. Kelissóz júrgizýshi tarap sabyrly ári kásibı túrde áreket etip, eshkimge zıan keltirmeı, máseleni beıbit jolmen sheshýdi usyndy.
Saǵat 09:00
«Terrorıster» kelissóz júrgizýshilerdiń birin ushaqqa kirgizip, shamamen bir saǵat boıy «kepilde ustady». Keıin ony bosatyp, ornyna basqa adamdy talap etti.
Saǵat 09:30
Áýejaı aýmaǵyna áskerı qyzmetkerler kelip, oqý-jattyǵý aımaǵyn tolyq qorshaýǵa aldy. Ǵımarattyń tóbesine snaıperler ornalastyrylyp, jaǵdaıdy joǵarydan baqylaýǵa aldy.
Saǵat 09:45
«Terrorıster» men beıbit kelisimge kelýge tyrysqan tarap arasyndaǵy áńgime kúrdelene tústi. Terrorıster ushaq ishindegi birneshe jolaýshyny «jaralap», dárigerdi shaqyrýdy talap etti. Medısına qyzmetkeri ushaqqa kirip, «jaralanǵandarǵa» kómek kórsetip, birneshe mınýttan keıin qaıta shyqty.
Saǵat 10:00
«Ushaqty basyp alǵan lańkester» dóreki minez kórsetip, odan saıyn agressıvti bola tústi. Olar eki zeınetkerdi bosatty. Arnaıy jasaq sarbazdary olardy qarsy aldy. Kepildikten bosaǵan árbir tutqyndy arnaıy jasaq sarbazdary muqıat tekserdi. Óıtkeni, terrorıster olardyń denesine «jarylǵysh zat» bekitýi múmkin edi. Sarbazdar beıbit turǵyndardyń artynan qalqan bolyp, olardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etti.
Saǵat 11:00
«Terrorıstermen» kelissóz nátıjesiz aıaqtaldy. Olar óz talaptarynyń oryndalmaǵanyna ashýlanyp, eki jolaýshyny ózgelerdiń kózinshe «óltirdi», qalǵandaryna «psıhologıalyq qysym kórsetti». Bul sát – oqý-jattyǵý barysyndaǵy sheshýshi kezeń. Shtabtaǵy arnaıy qyzmet basshylyǵy ahýaldy jan-jaqty baǵalady. «Terrorısterdiń» áreketi azamattardyń ómirine «qaýip tóndirgendikten», ushaqty shabýyl arqyly bosatý jóninde sheshim qabyldandy. Arnaıy jasaq sarbazdary men snaıperler jedel túrde «urys pozısıalaryn» naqtylap, operasıa jospary bekitildi.
Buıryq berilgen sátten bastap, ár sarbaz óz mindetin aıqyn túsinip, azamattardy aman alyp qalýǵa baǵyttalǵan naqty qımyl josparyna kóshti.
Saǵat 12:10
Oqý-jattyǵýdyń sheshýshi kezeńi bastaldy.
Shtab basshysy ushaqty shuǵyl túrde bosatyp, «terrorısterdi» zalalsyzdandyrý týraly buıryq berdi. Osy sátten bastap «arnaıy operasıanyń» negizgi bóligi bastaldy.
Ushaqtyń sol jaǵynan eki áskerı BTR kóligi joǵary jyldamdyqpen kelip, jaryq-shýly granatalar qoldandy. Sol ýaqytta arnaıy jasaq sarbazdary ushaqtyń aldyńǵy jáne artqy esikteri arqyly bir mezette ishke endi.
Sarbazdar ushaqtyń esik, tereze jáne qanat tustaryn qorshaı otyryp, shabýylǵa kiristi. Birneshe sekýnd ishinde «lańkesterge» qarsy sheshýshi áreket jasalyp, ushaq tolyqtaı «terrorısterden» tazartyldy. «Jolaýshylar» qaýipsiz jerge evakýasıalandy. Medısınalyq top «tutqyndardyń» jaǵdaıyn tekserip, alǵashqy kómek kórsetti. Operasıa aıaqtalǵan soń polısıa qyzmetkerleri «terrorısterdi» arnaıy kólikpen alyp ketti.
Oqý jattyǵý aıasynda arnaıy jáne quqyq qorǵaý orǵandarynyń syn saǵatynda jedel áreket etip, sodyrlardy ustaýy is júzinde kóretildi. Sondaı-aq, áýejaı sekildi adam kóp shoǵyrlanatyn oryndarda bolýy múmkin terrorlyq aktilerdiń senarıi pysyqtaldy. Oqý jattyǵý sharasy qatysýshylardyń oqıǵa saldarymen kúresýge jáne onyń aldyn alýǵa qaýqarly ekenin kórsetti.
Saltanat ÁZİRBEK, Almaty qalasy PD-niń resmı ókili: Oqý-jattyqý tapsyrmalary tolyq oryndaldy
İs-shara aıasynda qalamyzdaǵy jedel áreket etý qyzmetteri men lańkestikke qarsy baǵytta jumys isteıtin barlyq quqyq qorǵaý organdarynyń is-qımyldary tolyq kólemde tekserildi. Jattyǵý barysynda terorızm aktileriniń aldyn alý, yqtımal qaýipterdiń saldaryn joıý jáne azamattardyń qaýipsizdigin qamtamasyz etý boıynsha birlesken is-áreketter pysyqtaldy. Sonymen qatar, lańkestik áreketterdiń jolyn kesý tetikterin jetildirýge baǵyttalǵan jańa jáne tıimdi mehanızmder tájirıbe júzinde synaldy. Barlyq oqý tapsyrmalary tolyq kólemde oryndaldy. Áýejaı jumysy ádettegi rejımde jalǵasty. Áýe reısteri men jolaýshylar qozǵalysyna eshqandaı kedergi keltirgen joq. Barlyq áýe kemesi shtattyq josparǵa saı ushyp-qondy.
