Endi elimizdiń mektepterinde telefon paıdalanǵan oqýshylardyń ata-analary jaýapqa tartylýy múmkin degen aqparatpen tanys boldyq. Negizi bul talaptyń basty maqsaty – sabaq kezinde oqýshylardyń nazaryn tek oqý prosesine aýdarý. Mamandardyń aıtýynsha, uıaly telefonnan alshaq bolǵan balalardyń oqý úlgerimi jaqsaryp, tártibi de túzeledi eken.
Al jańa erejege sáıkes, eger oqýshy sabaq ústinde telefon qoldansa, ákimshilik jaýapkershilik balanyń ata-anasyna júkteledi. Birinshi ret tártip buzsa eskertý beriledi, jaǵdaı ekinshi ret qaıtalansa, ata-anaǵa 5 AEK (19660 teńge) kóleminde aıyppul salynady. Aıyppuldy mektep ákimshiliginiń shaqyrýymen kelgen polısıa qyzmetkeri resimdeı alady.
Muǵalimder de bul bastamany qoldap otyr. Shymkent qalasyndaǵy H.Dosmuhamedov atyndaǵy №4 jalpy orta bilim beretin mektebiniń tarıh páni muǵalimi Aıdana Batyrhan oqýshylardyń telefonǵa alańdaýy bilim sapasyna teris áser etetinin atap ótti.
"Sońǵy ýaqytta oqýshylardyń sabaq ústinde telefonǵa alańdap, oqý qarqynynyń tómendep otyrǵany baıqalady. Telefon tek baılanys quraly ǵana emes, ol balanyń nazaryn shashyratyp, psıhıkasyna, tipti minez-qulqyna áser etetin faktorǵa aınalyp otyr. Sondyqtan mektepte, ásirese sabaq kezinde telefon paıdalanýǵa belgili deńgeıde shekteý qoıylǵany durys. Alaıda zań boıynsha muǵalim oqýshynyń jeke zatyn kúshpen tartyp alýǵa quqyǵy joq. Osyny alǵa tartyp, keı ata-analardyń muǵalimge qysym kórsetý, qoqan-loqqy jasaý jaǵdaılary da kezdesedi. Sol sebepti, telefondy qadaǵalaý jáne onyń durys qoldanylýyn baqylaý eń aldymen ata-ananyń jaýapkershiligine júktelýi tıis. Mektep pen ata-ana birigip talap qoıǵanda ǵana balada sanaly tártip qalyptasady."
Ata-ananyń da kópshiligi bul erejeni qoldaıdy. Óıtpegende she, telefon tek sabaqta ǵana emes, úıde de balanyń ajyramas "oıynshyǵyna" aınaldy. Tipti telefonyn alyp qoıǵan kezde ne isterin bilmeı qalatyn, agresıa kórsetetin balalar bolady. Osynyń bárin bile tura keı ata-ana aıyppulǵa qarsy, keıbiri baılanys úshin telefonnyń aýadaı qajet ekenin alǵa tartady.
“Qazir balanyń kóbi qosymsha sabaqqa nemese ártúrli seksıaǵa barady, sondyqtan baılanys úshin telefon qajet. Mektepte ony oqý bastalarda jınap alyp, sabaqtyń sońynda qaıtaratynyn bilemiz, biraq úzilis kezinde de balaǵa telefon qajet bolýy múmkin ǵoı, mysaly ózimiz kóbine tamaq alatyn aqshasyn smartfondaǵy bank kartasyna salyp beremiz degen sıaqty. Eger oqýshy muǵalimdi tyńdamaı sabaq ústinde telefon kórip otyrsa áńgime basqa, biraq kóp balaly ana retinde muǵalimniń de túr-túrin kórip kelemin, "shash al dese, bas alatyn" apaılar da bar, sondaılardyń kesirinen balanyń minezi buzylmaı ma, mektep pen ata-ananyń arasyna alaýyzdyq kirmeı me dep te oılaımyn, negizi aıyppul degen erejeni jaqsylap oılastyryp baryp engizý kerek shyǵar", deıdi kóp bala ana Sáýle Sartaıqyzy.
Oqý-aǵartý birinshi vıse-mınıstri Maıra Meldebekovanyń aıtýynsha, “Bilim týraly” zańda oqý prosesi kezinde uıaly telefon qoldanýǵa tyıym salynǵan. Bul norma zańmen bekitilgen jáne ony buzǵan jaǵdaıda ata-analarǵa ákimshilik jaýapkershilik kózdeledi. Ázirshe bilim berý uıymdarynda mundaı zań buzýshylyqtar tirkelmegen. Degenmen, eger tártip buzý faktileri anyqtalsa, Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń 409-baby boıynsha shara qoldanylady.