Almatynyń tórt koleji jańasha tehnıkalyq jáne kásibı bilim beretin Quzyrettilik ortalyqtyń jumysyn tanystyrdy. Munda qazir sıfrlyq tehnologıalardy, dýaldy oqytý júıesi sıaqty baǵdarlamalardy engizip, ekonomıkanyń naqty sektorymen yntymaqtasa otyryp damyp keledi. Qazaqstan prezıdentiniń muryndyq bolýymen qolǵa alynǵan Jumysshy mamandyqtar jylynyń aıasynda, qala ákimdigi men Bilim basqarmasynyń qoldaýymen kolejder qazirgi kezde suranysqa ıe bolyp turǵan kásibı mamandardy qalaı daıarlap jatqanyn kórsetti. Pres-týrdy Óńirlik komýnıkasıalar qyzmeti men Bilim basqarmasy birlesip uıymdastyrǵan.
Quzyrettilik ortalyqtary bilim berý men eńbek naryǵy arasyndaǵy baılanystyrýshy býynǵa aınalyp, teorıa men tájirıbe arasyndaǵy alshaqtyqty joıýǵa kómektespek. Bul jerde stýdentter teorıalyq bilim alyp qana qoımaı, ony jumyspen ushtastyryp, daǵdylanyp shyǵady.
Almatynyń tórt jetekshi kolejiniń basshylyǵy bilim berý ádisterindegi biregeı tásil men jetistikterin kórsetti. Mysaly, Almaty kópsalaly kolejiniń, Almaty energetıka jáne elektrondyq tehnologıalar kolejiniń jáne Almaty qurylys-tehnıkalyq kolejiniń bazasynda WorldSkills chempıonatyna daıyndyq boıynsha jattyqtyrý lagerleri jumys isteıdi. Munda elektromontaj, óndiristik avtomatıka, avtokólikti tehnıkalyq qyzmet kórsetý, IT, santehnıka jáne jylytý, qurǵaq qurylys, dánekerleý men jıhaz óndirisin oqytady. Barlyǵy osy zamanǵy jabdyqtardy paıdalanyp, tájirıbeli tálimgerlerdiń basshylyǵymen ótedi.
«Kolejdi bitirgen soń stýdentterdiń 87%-dan astamy jumysqa ornalasady, qalǵany joǵary oqý oryndarynda bilimderin jalǵastyrady, áskerge ketedi nemese basqa joldy tańdaıdy. Dýaldy oqytý aıasynda bizde stýdentterdiń 100% jumysqa ornalasqan. Biz stýdentterdi kásiporyndardyń suranysy boıynsha oqytamyz. Mysaly, jıhaz óndirisi baǵytynda stýdentter birinshi kýrstan bastap óndiris ornyna bekitilip, tájirıbe ótedi, oqýdy bitirgennen keıin sol jerge jumysqa ornalasady», – deıdi Almaty kópsalaly kolejiniń dırektory Asylhan Beısetbaev.
Onyń aıtýynsha, kolejdiń oqý sheberhanalary jaı ǵana synyptar emes, tolyqqandy jattyqtyrý alańy.
«Biz tehnıkalyq termınologıany aǵylshyn tilinde úırenýge úlken mán beremiz, sebebi WorldSkills pen EuroSkills-tiń barlyq jarysy osy tilde ótedi. Stýdentterge tehnıkalyq aýdarmalardy qamtıtyn arnaıy kýrstar uıymdastyrylady», – dep qosty óndiristik oqytý sheberi, avtokólikke tehnıkalyq qyzmet kórsetý baǵyty boıynsha halyqaralyq sarapshy Tańsholpan Tólendıeva.
Almaty qurylys-tehnıkalyq kolejiniń bólim meńgerýshisi Baýyrjan Muhamedjanov stýdentterdi halyqaralyq deńgeıde qalaı daıarlap jatqandaryn aıtyp berdi.
«Polsha men Fransıada ótken jarysqa baryp qaıttyq jaqynda. Onda bizdiń stýdent júldeli oryn alyp, «Úzdik maman» medalónyn ıelendi. Bul elimizde buryn-sońdy bolmaǵan úlken jetistik. Bul bizdiń mamandar halyqaralyq deńgeıge saı ekenin kórsetti», – dedi Baýyrjan Muhamedjanov.
Almaty energetıka jáne elektrondyq tehnologıalar kolejiniń janynda elektr energetıkasy men óndiristi avtomattandyrý salasyndaǵy Aımaqtyq quzyrettilik ortalyǵy jumys isteıdi. Munda qorytyndy attestasıanyń emtıhanyn ótkizýge, WS chempıonattaryna qatysatyndardy daıarlap, praktıkalyq oqytýǵa arnalǵan jattyǵý polıgony jumys isteıdi.
Kolej dırektory Baǵdaýlet Abyzbaev halyqaralyq jarystardaǵy stýdentterdiń daıyndyǵy óte joǵary bolǵanyn atap ótti.
«Biz «Smartlife» kompanıasymen áriptestik ornatyp, «aqyldy úı» baǵyty boıynsha oqytamyz. Ortalyqta kún panelin óndiretin sheberhana da bar. Stýdentter óz qolymen kún panelderin jasap, búkil jumysty meńgerip, bolashaqta kolej ǵımaratyn elektr energıasymen qamtamasyz etedi. Ákimdik pen dýaldy oqytý júıesiniń qoldaýynyń arqasynda túlekterimizdiń 95%-y jumysqa ornalasqan», – dep atap ótti ol.
Sondaı-aq munda biliktilikti arttyrý arqyly qysqa merzimdi kýrstar júrgiziledi. Osy ýaqytqa deıin «elektromonter» men «elektromontajshy» mamandyqtary boıynsha 500-den astam maman daıarlandy.
Almaty tehnologıalyq kolejiniń ǵylymı jumys jónindegi orynbasary Aıjan Temirbekovanyń aıtýynsha, «Tamaq tehnologıalary» baǵyty boıynsha quzyrettilik ortalyǵy 2022 jyly «Jas maman» jobasy aıasynda Almaty qalasy Bilim basqarmasynyń qoldaýymen ashylypty.
«Ortalyq osy zamanǵy sıfrlyq jabdyqtarmen tolyq jabdyqtalǵan, mundaı qural-jabdyq qaladaǵy keıbir meıramhanalarda da joq. Bul stýdentterge eń ozyq tehnologıalar men daǵdylardy meńgerýge múmkindik beredi. Biz emtıhandarǵa daıyndap, mamandardy qaıta daıarlap, sondaı-aq qysqa merzimdi kýrstar uıymdastyramyz», – deıdi Aıjan Bolatqyzy.
Onyń aıtýynsha, ortalyqta erte kásibı baǵdarlaý baǵytynda da jumys júrgiziledi.
«2024 jyldan bastap biz «Bolashaq mamandyqpen jaz» jobasyn bastap, oǵan 50 mektep oqýshysy qatysty. Ortalyqta jyl saıyn 7 jastan bastap balalarǵa arnalǵan «Fýd-battl» baıqaýy men mektep oqýshylaryna arnalǵan kásibı synamalar ótkiziledi, olar bizge apta saıyn kelip turady. №153 A.Rozybakıev atyndaǵy mektep-gımnazıamen birlesip «Bir mektep – bir daǵdy» jobasy da júzege asyrylyp jatyr», – dedi Aıjan Temirbekova.
Atalǵan tórt kolejdiń barlyq quzyrettilik ortalyqtary zamandyq quraldarmen tolyq jabdyqtalǵan. Qonaqtarǵa oqý prosesi, sheberlik sabaqtary, stýdentterdiń qolynan shyqqan ónimderdiń kórmesi men WorldSkills elementterimen kásibı kórsetilimder usynyldy.
Halyqaralyq sarapshylar qazaqstandyq stýdentterdiń daıarlyq deńgeıi halyqaralyq standarttarǵa saı ekenin atap ótti.
Almatylyq stýdentterdiń daıarlyq deńgeıin kórsetý úshin aıta keteıik: 2024 jyldyń qyrkúıeginde Fransıanyń Lıon qalasynda ótken 47-shi WorldSkills International halyqaralyq chempıonatynda Qazaqstan ulttyq quramasy alǵash ret úlken jetistikke qol jetkizip, 7 medalón aldy. Almaty qalasy atynan ulttyq qurama sapynda 4 adam men «qurǵaq qurylys jáne sylaq jumystary» quzyrettiligi boıynsha bir halyqaralyq sarapshy – Almaty qurylys-tehnıkalyq kolejiniń óndiristik oqytý sheberi Baýyrjan Muhambetjanov qatysty. Týrnır qorytyndysy boıynsha ASTK stýdenti Mıhaıl Popov («Qurǵaq qurylys jáne sylaq jumystary») pen «Ádilet» kolejiniń stýdenti Janel Saǵyndyq («Qonaq úı qabyldaýshysy») «Úzdik» ataǵyn aldy. Bul – halyqaralyq sarapshylardyń moıyndaǵany, almatylyq stýdentterdiń kásibı sheberliginiń deńgeıi joǵary ekenine dálel.
Qazir Almaty kolejderiniń stýdentteri men sheberleri 2025 jylǵy 9-13 qyrkúıek aralyǵynda Danıanyń Hernıng qalasynda ótetin EuroSkills Herning 2025 halyqaralyq chempıonatyna daıyndalyp jatyr. Almatynyń atynan úsh stýdent qatyspaq: Almaty qurylys-tehnıkalyq koleji («Qurǵaq qurylys jáne sylaq jumystary»), «Ádilet» koleji» («Qonaq úı qabyldaýshysy») men Almaty avtomobıl jáne sán ındýstrıasy koleji («Sán tehnologıasy»).
Quzyrettilik ortalyqtary – jaı ǵana oqý synyptary emes, bul – sıfrlyq jáne ındýstrıalyq ekonomıka úshin mamandardy daıarlaıtyn qýatty bilim berý habtaryna aınalyp barady. Olar tehnıkalyq bilimdi bedeldi etip, jastarǵa jarqyn bolashaq syılap, adam kapıtalyn damytýǵa atsalysatyn úlken bilim ordasy bolyp otyr.