Astana kúni merekesine arnalǵan sharalar qalamyzda bastalyp ketti. Solardyń biri – búgingi dóńgelek ústel.
Dóńgelek ústelge táýelsiz Qazaqstannyń qalyptasýyn kórgen jáne astanany kóshirý týraly sheshimdi qoldap, daýys bergen tulǵalar qatysty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Almatyda Astana kúni qurmetine QBTÝ ǵımaratynda qala ákiminiń orynbasary Erjan Babaqumarovtyń, memleket qaıratkerleri Amangeldi Shabdarbaevtyń, Ǵanı Qasymovtyń, QHA múshesi Bronıslav Shın men Ahmetjan Shardınovtyń, Májilistiń eks-depýtattary Zaǵıpa Balıeva men Nurlan Súleımenovtiń, QR Jazýshylar Odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy Ulyqbek Esdáýlettiń, Almaty qalalyq ardagerler keńesiniń tóraǵasy Aqan Bıjanovtyń, profesor Georgıı Kannyń, Eńbek Eri, Halyq artısi Roza Rymbaevanyń, Qazaq ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıtetiniń rektory Tilektes Espolovtyń, «Turan» ýnıversıtetiniń rektory, Almaty qalalyq qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy Rahman Alshanovtyń jáne basqalarynyń qatysýymen « Elimizdiń astanasy - uly dala júregi» taqyrybynda dóńgelek ústel ótti.
Onlaın formatta ótken osy dıalogqa qatysqan almatylyq jastar ókilderi elimizdiń jáne el astanasy Nur-Sultan qalasynyń tarıhy, almatylyq qoǵamdastyqtyń onyń damýyna qosqan úlesi týraly tereń maǵlumat aldy.
Qala ákiminiń orynbasary Erjan Babaqumarov óziniń sózinde dóńgelek ústeldiń búryn Joǵary Keńes ornalasqan QBTÝ ǵımaratynda ótip jatqanyn atap ótti. Dál osy jerde «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigi týraly» Konstıtýsıalyq zań qabyldandy. Budan ózge, osy ǵımaratta Joǵarǵy Keńestiń otyrysy ótip, onda Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaev astanany kóshirý týraly usynys jasaǵan bolatyn.
«Elbasynyń pikirinshe, «Qazaqstan – táýelsizdik – jańa astana» túsinigi bizdiń memlekettiligimizdiń, bizdiń bolashaǵymyzdyń birtutas sımvolyna aınaldy. Bizdiń kópshiligimiz 1994 jyly astanany kóshirý týraly máseleni qaraǵan kezde Tuńǵysh Prezıdent osy ǵımaratta Joǵarǵy Keńes depýtattaryn «jańa astana» arqyly Qazaqstan tek jańa qoǵamdyq-saıası ǵana emes, sonymen birge Qazaqstannyń iri ǵylymı, mádenı jáne iskerlik ortalyǵyna ıe bolatynyna sendirgenin jaqsy bilemiz. Búginde Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń basshylyǵymen elimiz óziniń astanasy sıaqty jahandyq ózgerister men pandemıaǵa qaramastan senimdi túrde alǵa qaraı damýda», - dep atap ótti Erjan Babaqumarov.
Kezdesýdiń moderatory, Almaty qalalyq ardagerler keńesiniń tóraǵasy, Joǵarǵy Keńestiń eks-depýtaty Ahan Bıjanov barsha qazaqstandyqtardy aldaǵy mereke – Astana kúnimen quttyqtady.
«QR Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev atap ótkendeı, «Almaty - Táýelsizdiktiń besigi» jáne kóptegen tarıhı sheshimder osynda qabyldandy. Meniń esimde 6 shilde mańyzdy kún retinde qaldy, biz, Joǵarǵy Keńestiń depýtattary, jazǵy sesıanyń qorytyndy otyrysyna keldik. Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti óz sózinde astanany Aqmolaǵa geosaıasat, ekonomıka jáne basqa aspektiler turǵysynan kóshirý qajettiligine jaqsy taldaý jasady. Sol kezdegi depýtattyq korpýs bul sheshimdi kópshilik daýyspen qabyldady. Bul óte durys sheshim bolǵanyn ýaqyt kórsetti. Búgingi tańda Nur-Sultan – bizdiń úlken maqtanyshymyz – úlken ǵylymı jáne mádenı ortalyq. Ol sáýlet jáne atmosferasy jaǵynan álemniń kóptegen astanalarynan erekshe. Men osy oqıǵanyń kýágeri retinde barlyq jurtshylyqty Astana kúnimen quttyqtaımyn», - dedi A. Bıjanov.
Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń burynǵy bólim meńgerýshisi Ulyqbek Esdáýlet te astananyń damýy týraly jeke pikirimen bólisti.
«Ár elde astana - eldiń júregi. Nur-Sultan - memleketimizdiń júregi, ekonomıkalyq damýdyń tiregi, elimizdiń mádenı kelbeti. Buryn astana Aqmola, odan keıin Astana, al búginde Nur-Sultan dep ataldy. Biz qalanyń óskenine, ǵımarattardyń boı kótergenine, kóshelerdiń abattandyrylǵanyna kýáger boldyq. Bizdiń astanamyz – erekshe sáýlet kelbetiniń jıyntyǵy, mysaly, Pıramıda, Han Shatyr jáne basqalary. Jazýshylar odaǵynyń Nur-Sultandaǵy fılıaly da óziniń ereksheligimen tanymal, biz buǵan óte qýanyshtymyz. Elordadaǵy barlyq tanymal jazýshylarǵa eskertkishter ornatylyp, aleıalar men alańdar ashylýda», - dedi U. Esdáýlet.
Qazaq Ulttyq agrarlyq zertteý ýnıversıtetiniń rektory Tilektes Espolov jańa astananyń qalyptasýyndaǵy Tuńǵysh Prezıdent – Elbasynyń erekshe rólin atap ótti.
«Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń arqasynda záýlim qala salynǵanyn bári biledi. Nur-Sultan – búkil eldiń saıası ekonomıkasy, rýhanı damýy men qarjylyq qýaty shoǵyrlanǵan Eýrazıadaǵy jalǵyz qala. Qazaqstan Respýblıkasy Táýelsizdiginiń 30 jylynda elordanyń qurylysy – bizdiń jetistigimiz. Nur-Sultan – Táýelsizdigimizdiń belgisi, halqymyzdyń ar-namysy, urpaqtarymyzǵa qalatyn baǵa jetpes baılyq. Ol kezde Elbasy Aqmolaǵa kóshkende barlyq sheneýnikter onyń sońynan erip, bul sheshimdi qoldady. Olardyń arasynda el damýyna úles qosqan almatylyqtar kóp. Tuńǵysh Prezıdentimiz Nursultan Nazarbaevtyń arqasynda respýblıkadaǵy barlyq ulttar men halyqtar birikken, ol Táýelsiz Qazaqstannyń jańa tarıhynyń negizin qalady», - dedi T. Espolov.
Qazaqstannyń memleket qaıratkeri, Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń eks-tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Qaýipsizdik qyzmetiniń eks-basshysy Amangeldi Shabdarbaev óz kezeginde 30 jyl ishinde Nur-Sultan qalasynyń adam tanymastaı ózgergenin basa aıtty. A. Shabdarbaev Elbasynyń mańyzdy sheshimderiniń biri jeke valútamyz – teńgeni qalyptastyrý ekenin atap ótti. «Ol jyldary kóptegen tarıhı sátter boldy, biz oǵan kýámyz. Biz 90-shy jyldardan beri uzaq joldan óttik, endi óz jetistikterimizben maqtana alamyz. Barlyǵyn Astana kúnimen quttyqtaımyn!»
Qazaqstannyń halyq ártisi Roza Rymbaeva da barsha qazaqstandyqtardy Astana kúnimen quttyqtady.
«Biz jyl saıyn elimizdiń jetistigin atap ótemiz. Nur-Sultan jańa Táýelsiz Qazaqstannyń sımvolyna aınaldy. Barlyǵymyz memleketimizdiń odan ári damýy úshin bar kúsh-jigerimizdi salýymyz kerek. Biz, shyǵarmashylyq adamdar, sahnada adamdardyń aldynda óner kórsete otyryp, óner arqyly – ánder nemese óleńder arqyly halyqqa ortaq jeńisterimizdi jetkizemiz», - dedi ol. Birikken kúsh-jigerdiń Qazaqstanda qolaıly atmosfera qurýǵa múmkindik bergenin, sonyń arqasynda «bizdiń jastarymyz damyp, tek qana Qazaqstanda ǵana emes, álemdik arenada eldi laıyqty túrde tanytýda», - dedi ol.
Ǵanı Qasymov, Qazaqstan Respýblıkasynyń memleket qaıratkeri, Qazaq KSR Prezıdentiniń burynǵy keńesshisi, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti jáne Mınıstrler Kabıneti Keńsesiniń halyqaralyq bóliminiń eks-basshysy, óz sózin almatylyqtardyń jańa astananyń damýyna qosqan úlesine arnady. «Ǵasyrlar toǵysynda QR-dyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev eldiń turaqty astanasyn tańdaý týraly sheshim qabyldady. Qazaqstan astanasy Nur-Sultan qalasy jaryq juldyzdaı jarqyraýda. Men bizdiń qalalyqtardyń astana kúnin erekshe merekeleıdi dep oılaımyn Almatylyqtar astanany aýystyrý bizdiń memleketimizdiń strategıalyq, geosaıası múddesi dep túsindi. Almatylyqtar memlekettik júıeniń negizgi kadrlyq quramyn jasady. Olar eń tájirıbeli sheneýnikter bolatyn. Sonyń arqasynda jaqsy jaǵdaılar men jaıly aýra qalyptasty. Kóptegen almatylyqtar astanany damytý úshin birneshe jyldary men kásibı sheberlikterin arnady. Almaty da qazir búkil el sıaqty damyp keledi: barlyǵy halyqtyń ıgiligi úshin jasalady».
Memleket qaıratkeri, Qazaq agrarlyq zertteý ýnıversıtetiniń prorektory Zaǵıpa Balıeva da Joǵarǵy Keńestiń múshesi boldy, astanany kóshirý týraly sheshimge daýys berdi.
«Biz úmitpen daýys berdik. Barlyǵy durys jasalǵanyn ýaqyt kórsetti. Strategıalyq maqsattar júzege asyryldy. Qala damı bastady. Biz damý joǵary qarqynmen júrip jatqan keremet astananyń kýágerimiz. Jańa astanada mańyzdy saıası sheshimder qabyldandy. Elbasy – bitimgershi, ol geosaıası turaqtylyqty saqtaýǵa kóp kúsh jumsady», - degen Z.Balıeva dóńgelek ústelge qatysýshy jastardyń patrıotızm men azamattyq ustanymdy bilim negizinde qalyptastyrýlary kerek ekendigin aıtty.
Sondaı-aq, talqylaýǵa elordanyń sáýlettik kelbetin qalyptastyrýǵa úles qosqan qoǵam qaıratkerleri – Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshesi, «Almatyınjstroı» AQ bas dırektory, Esil ózeniniń jaǵalaýyn jasaǵan Bronıslav Shın, Qazaqstan halqy Assambleıasynyń múshesi, qoǵam qaıratkeri Ahmetjan Shardınov, sonymen qatar tarıh ǵylymdarynyń doktory, profesor Georgıı Kan qatysty. Olar Nur-Sultanda qurylys jumystary qalaı júrgeni týraly jáne ár qazaqstandyq búgin maqtan etetin jańa astanany qurýǵa álemdik sáýlettiń qandaı brendteri qatysqany týraly áńgimeledi.
«Men 1998 jyly Astanaǵa alǵashqylardyń biri bolyp kelgenimdi maqtan tutamyn. Qazaqstannyń basty Týy jelbireıtin jer – bul elorda jarıalanǵannan keıin salynǵan alǵashqy nysan. Sodan keıin kelesi jyly aqpannan maýsymǵa deıin jaǵalaýdy saldyq. Al 10 maýsymda Prezıdent maǵan medal tapsyrdy. Birinshi medaldi 60-80 adam aldy, men de qurylysshy retinde Prezıdenttiń qolynan medal aldym», - dep Bronıslav Shın óz tarıhymen bólisti.
Ahmetjan Shardınov "Táýelsizdikti alý kezeńinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy belgilegen birinshi basymdyq ekonomıkalyq damýdyń basym baǵyty boldy" dep atap ótti. Osyǵan baılanysty kóptegen zaýyttar men jumys oryndary saqtaldy.
Tarıh ǵylymdarynyń doktory, profesor Georgıı Kan ár qazaqstandyq búgin maqtan etetin jańa astanany qurý úshin álemdik arhıtektýranyń qandaı brendteri tartylǵanyn aıtty. Sondaı-aq, G. Kan jastarǵa sóz sóılep, elorda – Nur-Sultan qalasynda stýdentterdiń uzaq jáne ereń eńbekti jáne onyń nátıjesin baǵalaı alatynyn aıtty.
Shara barysynda «Turan» ýnıversıtetiniń rektory, Almaty qalasy Qoǵamdyq keńesiniń tóraǵasy R. Alshanov, QR Prezıdenti Arhıviniń eks-dırektory B.Japarov, QBTÝ rektory m.a. M. Ǵabdýllın sóz sóıledi.
Dóńgelek ústel sońynda qala ákiminiń orynbasary Erjan Babaqumarov Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Táýelsizdik dáýiri» kitabynda bizdiń memleketimiz ben astanamyzdyń qalaı qurylǵany jáne salynǵany týraly aıtylatynyn atap ótti jáne jastardy osy kitapty oqýǵa shaqyrdy.