Almatyda adamnyń aty-jóni men tegin qalaı ózgertýge bolatyny aıtyldy.
Týǵanynan qoıylǵan atyn, tegin, tipti ákesiniń atyn unatpaıtyn qala turǵyndary kezdesip jatady, onyń sebepteri de ártúrli. Mundaı jaǵdaıda ádilet organdary olarǵa aty-jónderin aýystyrý qyzmetin usyna alady. Jaqynda bul qyzmette ózgerister boldy, ol týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetinde ótken brıfıńte Almaty qalalyq ádilet departamentiniń ókilderi aıtty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Almaty qalasy Ádilet departamenti basshysynyń orynbasary Berikbol Sámenov Neke (erli-zaıyptylyq) jáne otbasy týraly kodeksiniń baptaryna ózgerister men tolyqtyrýlardyń engizilýine baılanysty, atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrýǵa baılanysty ózgertýge jatatyn málimetter týý týraly, nekeni (erli-zaıyptylyqty) qıý nemese buzý týraly tıisti akt jazbalaryna atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrý týraly qorytyndynyń negizinde engiziletinin habarlady.
«Sondaı-aq ózgerister negizinde atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrý týraly akt jazbasy tirkelmegendikten, kýálik te berilmeıdi. Iaǵnı tirkeýshi organdar atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrý júrgizilgenin rastaý úshin týý týraly, nekeni qıý nemese buzý týraly tıisti kýálik beredi», - dep habarlady B.Sámenov.
Azamattyq hal aktilerin tirkeý salasyndaǵy memlekettik qyzmetterdi ońtaılandyrý maqsatynda azamattarǵa yńǵaıly bolý úshin azamattyq hal aktilerin tirkeýdiń barlyq túrlerin tirkeý, qaıtalama kýálikter men anyqtamalar alý boıynsha eksaýmaqtyq qaǵıdat engizildi. Osyǵan oraı, azamattardyń ózine yńǵaıly HQKO nemese «elektrondy úkimet» www.egov.kz arqyly memlekettik qyzmet standartyna sáıkes ótinish bildirýine bolady.
Tirkeý qyzmeti salasyndaǵy ádistemelik qamtamasyz etý jáne baqylaý basshysynyń mindetin atqarýshy Lázzat Sydyqova atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrý týraly ótinishti qaraýdy tirkeýshi organ, Qazaqstan Respýblıkasynyń shet eldegi mekemesi Qazaqstan Respýblıkasynyń neke-otbasy zańnamasyna sáıkes júrgizetinin aıtty.
Atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrýdy on alty jasqa tolǵan jáne atyn jáne (nemese) ákesiniń atyn, tegin aýystyrýǵa tilek bildirgen adamnyń jeke ótinishi boıynsha tirkeýshi organdar júrgizedi.
Sondaı-aq, ol atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrýdyń dáleldi sebepterin atady:
1) atynyń, ákesiniń atynyń, teginiń oǵash estilýi;
2) atynyń, ákesiniń atynyń, teginiń aıtýǵa qıyndyq keltirýi;
3) eger nekeni (erli-zaıyptylyqty) memlekettik tirkeý kezinde nekege deıingi tekterinde qalsa nemese nekeni (erli-zaıyptylyqty) memlekettik tirkegennen keıin jubaıy (zaıyby) tegin basqasyna aýystyrsa, jubaıymen (zaıybymen) ortaq tekte bolǵysy kelgen jubaıynyń (zaıybynyń) tilegi;
4) eger neke (erli-zaıyptylyq) buzylǵan kezde bul týraly málimdelmese, nekege deıingi tegin alǵysy kelýi;
5) burynǵy nekeden (erli-zaıyptylyqtan) týǵan balalarymen ortaq tekte bolǵysy kelýine baılanysty;
6) jubaıy qaıtys bolǵan jaǵdaıda nekege deıingi tegin alǵysy kelýi;
7) jubaıy qaıtys bolǵan jaǵdaıda ótinish berýshi nekege deıingi teginde bolǵanda, balalarymen ortaq tekte bolǵysy kelýi;
8) ótinish berýshi tańdaǵan ata-analarynyń biriniń ultyna (ata-analarynyń ulty ártúrli bolǵan kezde) sáıkes keletin atty jáne (nemese) tekti alǵysy kelýi;
9) qujattardaǵy atynan ózgeshe, ómirde naqty qalyptasqan atyn alǵysy kelýi;
10) eger nekege otyrǵan (erli-zaıypty bolǵan) kezde jubaıynyń tegi qabyldansa, nekege deıingi tegin alǵysy kelýi;
11) ulttyq dástúrlerge baılanysty ákesiniń nemese atasynyń aty boıynsha tekte bolǵysy kelýi;
12) ótinish berýshini is júzinde tárbıelegen adamnyń tegi men aty boıynsha tekti jáne (nemese) ákesiniń atyn alǵysy kelýi;
13) jynysyn hırýrgıalyq jolmen ózgertken kezde tańdaǵan jynysqa sáıkes keletin atty, ákesiniń atyn, tekti alǵysy kelýi kezinde júrgiziledi.
Atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrý týraly ótinishte kelesideı málimetter qajet:
1) ótinish berýshiniń aty, ákesiniń aty (eger bar bolsa), tegi;
2) tańdaǵan aty, ákesiniń aty, tegi;
3) atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrýdyń sebepteri kórsetilýge tıis.
Tirkeýshi organnyń atyn, ákesiniń atyn, tegin aýystyrýdan bas tartýyna sot tártibimen shaǵym jasalýy múmkin.
Jýrnalıserdiń saýalyna jaýap bergen Naýryzbaı aýdandyq AHAT bóliminiń basshysy Dılára Qılybaeva aty-jónin ózgertýden bas tartýǵa qujattar paketiniń tolyq bolmaýy negiz bolýy múmkin ekenin aıtty. Sonymen qatar, tolyq aty-jónin ózgertý ótinishi joǵaryda atalǵan barlyq 13 tarmaqqa sáıkes kelýi kerek. Al týý týraly kýálikte qateler bolǵan jaǵdaıda olardy túzetýge bolady, biraq bul qazirdiń ózinde tolyq aty-jónin ózgertýge qatysy joq basqa qyzmet bolyp sanalady.
«Tegin, atyn, ákesiniń atyn ózgertkennen keıin, ótinish berýshi, eń aldymen, jeke kýáligin, tólqujatyn aýystyryp, sodan keıin júrgizýshi kýáligin aýystyrý úshin mekemelerge, bankterge júginýi qajet. Qajet bolǵan jaǵdaıda neke kýáligin jáne barlyq balalardyń týý týraly kýálikterin ózgertý kerek. Dıplomdardy aýystyrýdyń qajeti joq», - dedi D.Qılybaeva.
Jyl basynan beri 2670 almatylyq tegin aýystyrýǵa ótinish bildirgen, kóbinese tegin ulttyq dástúr boıynsha aýystyryp jatady.
Sırek kezdesetin esimderge qatysty jýrnalıserdiń saýaldaryna jaýap bergen spıkerler zań azamattardyń qıalyna shekteý qoımaıtynyn, sondyqtan ata-analar balalaryna óz tańdaýlaryna qaraı at qoıatynyn aıtty. Bıyl arabsha qoıylǵan esimder erekshe tanymal. Almatylyqtar jańa týǵan sábılerine Abaı, Omar, Islam, Mark, Muhammed, Álı, Alan, Áltaıyr, Hamza, Tomırıs, Eligaı, Zere, Toǵjan, Amelıa, Ramına esimderin jıi qoıady. Al úshemder arasynda Qasym, Jomart, Kemel atty esimder de kezdesip jatady.
Bil belgilisi, ázirge AHAT organdaryna jaqynda ótken saılaý qurmetine óz balalaryn Saılaý dep ataýǵa ótinishter túspegen.