Алматы Орталық мемлекеттік мұражайында 2024 жылғы 14 тамызда «Алматы – әлемдік қолөнер қаласы» атты көрме-жәрмеңкесі өтеді. Бұл іс-шара Қазақстан Қолөнершілер одағы және Алматы қолөнер палатасының бастамасымен, Алматы қалалық туризм басқармасының қолдауымен ұйымдастырылып отыр.
Көрме-жәрмеңке жергілікті және халықаралық деңгейде қолөнердің мәртебесін көтеруге, мәдени бірегейлік пен дәстүрлі қолөнерді сақтауға, сондай-ақ туризм кластерін дамыту мақсатында қолөнершілер мен қалалық қауымдастықтар арасындағы ынтымақтастықты нығайтуға бағытталған.
Дүниежүзілік қолөнер қаласын құру бастамасын 2014 жылы AISBL Дүниежүзілік қолөнер кеңесі қолға алған. Бұл бағдарламаға әлемнің 67 қаласы қатысады, оның ішінде 47 қала Азия-Тынық мұхиты аймағынан, 11 қала Оңтүстік Америкадан, және 7 қала Еуропадан. Бұл қалалар қолөнер өндірісінде, қолөнер бұйымдарын сату және шығармашылық туризмді дамыту бағыттарында белсенділік танытып келеді.
Көрме-жәрмеңкенің басты мақсаттары:
- Қаланың қолөнер саласындағы халықаралық беделін арттыру.
- Қолөнерді мемлекеттік деңгейде қолдауды ынталандыру.
- Жергілікті инновациялық әлеуетті күшейту және шығармашылық туризмді дамыту.
- Ұлттық және халықаралық деңгейде қолөнер саласында білім мен тәжірибе алмасуға ықпал ету.
- Қолөнер қалалары арасында ынтымақтастық пен серіктестік орнату.
Толығырақ ақпаратты 14 тамыз күні сағат 14.00-де өтетін баспасөз мәслихатында білуге болады. Іс-шара өтетін мекен-жай: Алматы қаласы, Самал-1, 44, ҚР Мемлекеттік Орталық мұражайы.
- Керек дерек
Дүниежүзілік қолөнер кеңесі (World Craft Council International)
Дүниежүзілік қолөнер кеңесі (AISBL) (WCC-International) — 1964 жылы Нью-Йорк қаласында құрылған, әлемдік қолөнер мен дәстүрлі қолөнерді сақтауға, насихаттауға және дамытуға арналған халықаралық коммерциялық емес ұйым. Қазіргі уақытта Дүниежүзілік қолөнер кеңесін Кувейттің өкілі Саад Хани әл-Каддуми мырза басқарады. Жарғыға сәйкес Дүниежүзілік қолөнер кеңесінің президенті 4 жыл қызмет етеді.
Дүниежүзілік қолөнер кеңесінің (AISBL) негізгі мақсаты – мәдени және экономикалық өмірде қолөнердің мәртебесін нығайту. Кеңес қолдау, көмек және кеңес беру арқылы қолөнершілер арасындағы байланысты дамытуға бағытталған. Ол конференциялар, халықаралық сапарлар, зерттеулер, дәрістер, семинарлар, көрмелер және басқа да іс-шаралар арқылы мәдени алмасуға ықпал етеді және ілгерілетеді. WCC сонымен қатар өз мүшелерінің әртүрлі мәдени және ұлттық ерекшеліктері мен дәстүрлерін ескере отырып, қолөнершілердің жұмысын кеңінен білуге және бағалауға ықпал етуге тырысады.
Алматы қаласының қолөнершілері мен қолөнершілері туралы
Алматы – туристердің тұрақты қызығушылығын тудыратын қолөнершілер, суретшілер мен қолөнершілерді қызықтыратын орталық. Қалада және агломерацияда 350-ден астам қолөнер шеберлері әр түрлі қолөнермен айналысады, оның ішінде зергерлік бұйымдар, тері өңдеу, алаша мен басқұр тоқу, біз кесте тігу, чия, құрақ жасау, дәстүрлі және заманауи киіз басу. , ағаш ою және музыкалық аспаптар жасау, керамика және аяқ киім жасау.
Қазақтың кесте тігуі өнері
Заманауи біз кесте тігу шеберлері – Зейнелхан Мұхамеджан, Ботагөз Зейнелхан, Хұсман Гүлжай, Гүлназым Өмірзақ, Тамара Кәпқызы, Сұлтан Тілек, Айгүл Тұралиева (күдеріге сирек кесте). Кесте тігу салыстырмалы түрде жақында (шамамен 10 жыл бұрын) жойылып кету қаупінде болды, бірақ Қазақстан Қолөнершілер одағы тұрақты негізде демонстрациялық шеберлік шоуларын, оқу бағдарламаларын, осы қолөнерді танымал етуді, осы кәсіпті басқа салаларға үйрету үшін бағдарлама мен жаттықтырушыны дайындады. елдің аймақтары. Қазір қолөнердің бұл түрі танымал және сұранысқа ие болды.
Алтын кесте. Бұл өнерді 100-ден астам адамға үйреткен Айжан Әбдубаит алтын және күміс жіптермен кесте тігудің көне технологиясын қайта жаңғыртты. Абдубаит 25 жылдан астам уақыт бұрын тігістердің техникасы мен түрлерін зерттеп, қалпына келтіре бастаған. Айжан қолмен және машинамен кесте тігу жұмыстарын орындайтын «Зерлеу» шеберханасының негізін қалады. Сонымен қатар, бас киімдердің кең таңдауымен (қосаба, мүрак, төбе, кимешек, т.б.) қазақтың дәстүрлі әйелдер және ерлер киімдерінің үлкен коллекциясы жасалды.
Ұлттық киімдер
Мұсылман Жұмағалиев атындағы театр – бойлары екі метрден асатын, жауынгерлердің ұлттық киімдерін киген модельдер театрландырылған көріністерге қатысатын ұлттық киім театры. Сәуле Бапанова, Айжан Бекқұлова, Әсел Хайрулла сынды киіз шеберлер де дизайнерлік этникалық киімдердің көрсетілімін ұйымдастырады. Кесте тігу тақырыбындағы қиялдарды белгілі дизайнер Балнұр Асанова мен суретші Айжан Әбдубаиттың туындыларынан көруге болады.4
Музыкалық аспаптар
Қазіргі уақытта музыкалық аспаптарды жасаумен Жолаушы Тұрдығұлов атындағы мектеп (15-тен астам шеберлер), Алмас Мұстафаев, Мадияр Жапабаев, Берікбол Молдабеков, Еркебұлан Уалиев, Нұржан Орынбасаров, «Шертер» ЖШС (20-дан астам адам) айналысады. шеберханаларда да, педагогикалық университетте де. Абай атындағы өнер колледжінде. Таңсықбаев, Алматы құрылыс және халық қолөнер колледжі.
Құрақ (патчворк)
Құрақ шеберлері: Гүлмира Уәлихан, Гүлнар Өмірбек, Хусман Гүлжай, Татьяна Гусева және т.б. Әрбір қолөнершінің өз стилі, өз техникасы бар. Осылайша, Татьяна Гусева табиғи бояумен боялған киізден құрақ жасаса, Гүлмира Уәлихан (Терлікбаева) матаны басып шығару, машина тігу, жоғары сапалы мақта шикізатын пайдалана отырып, осы әдісті дамытуды жалғастыруда. Сондай-ақ «Құрақ-көрпе» шеберханасы матаның өзіндік бейнесін жасап, өнімдерін осы аттас дүкенде сатады. Қазақстанда «Патчворк» қауымдастығы құрылып, мерзімді түрде республикалық байқау өткізіліп тұрады. Оның үстіне қазақ қолөнершілері Гиннестің рекордтар кітабына енетін әлемдегі ең үлкен құрақты жасады.
Зергерлік өнер
Зергерлік өнер мектебінің атынан Аман Мұқажанов, Серікқали Көкенов, Естай Даубай, Болат Атамқұлов, Сержан Баширов, Юлдабаевтар Зуфар мен Рафаил, Зергер Ілияс (Ілияс Сүлейменов), Рысбеков Серік, Надырбек Жээренчиев, Нұрдос Әлиасқаров, Нұрдос Әлиасқарев, Әбіләшқарев Нұрдос. Сағындық Бейсенбаев, Алмас Мұстафаев, Талшын Көкен және т.б. өскелең ұрпақ жоғары кәсіби деңгейде жұмыс істеп, тәжірибелі әріптестерінен сапа жағынан кем түспейді.
Теріні өңдеу
Тоқу және тері өңдеу – Рыстан Сейфулла, Қизатолла Сайфулин, Серікқали Көкенов, Мұқажанов Алмас, Сергей Нескромныйдың мануфактурасы, Дәркенбай Шоқпаровтың цехы, Сева Демидов және т.б.
Керамика
Керамикамен мына шеберлер мен қолданбалы суретшілер айналысады: Марат Сәрсенбаев, Құралай Аманжолова, Болат Сарыбаев атындағы Сарыарқа шеберханасы, Ришат Қожахметов, Ахметов Ғалым, қара жылтыратылған керамика шеберханасы және т.б.
Киіз: сырмақ пен текеметтер
Тәжірибелік шеберлер: Тамара Кәпқызы, Ұлбосын Дәуленова, Күлән Жанғұтты, Айжан Бекқұлова, Татьяна Гусева, Әлия, Аида Қуантаевтар, Баян Ахмирова, Әсел Хайрула, Нұрия Ахметова, Гүлнар Омарова, Эльвира Қажытаева, Эльмира Майрау, Нұрке шеберлер жібек, мақта және монах киізін қолданып, заманауи техникада жұмыс істейді.
Сүйек оюы және инстациясы
Сүйек оюы (сүйек инкурациясы): Т.Бегімбет, Қ.Тасов, С.Рыстан, С.Көкенов, Ә.Мұстафаев, Б.Атамқұлов т.б.
Басқа қолөнер
Ат әбзелдері мен әскери киімдерді өндіру: Есенов Асқар, ағайынды Құлманов, Айдархан Молдаханов, Дәулет Шоқпаровтың шеберханасы.
Дәстүрлі басқұр мен алаша тоқу – Қап Бұлбұл.
Ұсталық – көшпелілер өміріндегі халықты тұрмыстық және тұрмыстық заттармен қамтамасыз ететін ең көне кәсіп. Ұсталар «селебе» жартылай қылыштарды, «жекеуыз» ұзын пышақтарын, үшбұрышты найза ұштарын, екі және тетраэдрлік жебелердің ұштарын, тіпті «мылтық» сіріңке мылтықтарын соғып, құйған. Ағайынды Күлменовтердің шеберханасы және Дәулет Шоқпаровтың шеберханасы.
Ағаш оюы – Нағи Иманбаев және ұлдары Мадияр Жапабаев, Еркебұлан Уалиев, Нұржан Орынбасаров және т.б. ыдыс-аяқ, төсек, сандық жасайды.