الماتىدا كيكشەرينگ قىزمەتىن دامىتۋ جانە رەتتەۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى. جيىنعا قالالىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى، «رەسپۋبليكا» پارتياسىنىڭ وكىلدەرى، سونداي-اق ساموكاتتاردى جالعا بەرۋ قىزمەتىن ۇسىناتىن كومپانيالاردىڭ باسشىلارى قاتىستى.
كەزدەسۋدە قالا كوشەلەرىندەگى ەكى دوڭگەلەكتى كولىكتەردى پايدالانۋ ءتارتىبى، قاۋىپسىزدىك شارالارى جانە ينفراقۇرىلىم ماسەلەلەرى جان-جاقتى تالقىلاندى.
«رەسپۋبليكا» پارتياسى الماتى قالالىق فيليالىنىڭ ءتورايىمى شولپان اسقار قىزى ساموكاتتاردى شەكتەۋ ماسەلەسىنە قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، مۇنداي قادامنىڭ قالالىق موبيلدىككە تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، الماتى – كولىك جۇكتەمەسى جوعارى مەگاپوليس. ەگەر ساموكاتتاردى شەكتەسە، قوعامدىق كولىك پەن اۆتوجولدارعا تۇسەتىن سالماق ودان ءارى ارتىپ، ەكولوگيالىق جاعداي دا ناشارلاۋى ىقتيمال. وسى رەتتە پارتيا وكىلدەرى ساموكاتتاردى قالا ومىرىنەن ىعىستىرۋدى ەمەس، ولاردى ءقاۋىپسىز ءارى رەتتەلگەن جاعدايدا قولدانۋعا مۇمكىندىك بەرۋدى ۇسىندى.
الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ دەپۋتاتى سالتانات باحتيار قىزى دا بۇل ماسەلەنىڭ قالالىق كۇن تارتىبىندە وزەكتى ورىن الىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، قالا تۇرعىندارىنان ساموكاتتاردىڭ بەيبەرەكەت قويىلۋى، تروتۋارلاردا بوگەت جاساۋى جانە كەيبىر جاعدايلاردا جول-كولىك وقيعالارىنا سەبەپ بولۋى تۋرالى شاعىمدار ءجيى تۇسەدى.
«بۇگىنگى دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا كيكشەرينگ كومپانيالارى تاراپىنان ءبىرقاتار ماڭىزدى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتقانىن بايقادىق. قالا بويىنشا 50 سكاۋتتان تۇراتىن ارنايى توپ قۇرىلىپ، ساموكاتتاردى جيناۋ، رەتتەۋ جانە قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىندا جۇيەلى جۇمىس ىستەپ جاتىر. الايدا بۇل باستامالاردىڭ تولىق ىسكە اسۋى ءۇشىن قالادا جەتكىلىكتى ينفراقۇرىلىم – ارنايى تۇراق ورىندارى مەن باقىلاۋ الاڭدارى قاجەت»، – دەيدى دەپۋتات.
ول ساموكاتتاردى تولىقتاي جولدىڭ كولىك جۇرەتىن بولىگىنە كوشىرۋ جونىندەگى ۇسىنىسقا دا پىكىر ءبىلدىردى:
«قازىرگى جاعدايدا مۇنداي وزگەرىس ءقاۋىپتى بولۋى مۇمكىن. ستاتيستيكالىق دەرەكتەر بويىنشا ساموكاتتاردىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن جول-كولىك وقيعالارى باسقا كولىك تۇرلەرىمەن سالىستىرعاندا الدەقايدا از. الماتىدا كۇنىنە 100 مىڭعا جۋىق ساموكات ساپارى تىركەلەدى، بۇل – ايتارلىقتاي ۇلكەن اعىن. سوندىقتان بۇل باعىتتا اسىعىس شەشىم قابىلداماي، جان-جاقتى سارالانعان رەگۋلياسيا قاجەت»، – دەپ ناقتىلادى ول.
دەپۋتات جسن ارقىلى تىركەۋ، نومىرلىك بەلگىلەر ەنگىزۋ جانە «سەرگەك» جۇيەسىمەن ينتەگراسيا سياقتى ۇسىنىستاردى قولداپ، كيكشەرينگ كومپانيالارى مەن «رەسپۋبليكا» پارتياسى اراسىندا جاسالعان مەموراندۋم قالاداعى ميكروموبيلدىكتى رەتتەۋگە وڭ اسەر ەتەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
كەزدەسۋدە كيكشەرينگ ينفراقۇرىلىمىن رەتتەۋدىڭ ناقتى تەتىكتەرى قاراستىرىلدى. قالا اكىمدىگىنەن ساموكاتتارعا ارناپ 5 مىڭ تۇراق ورنىن بەلگىلەۋ جۇمىستارى باستالعانى ايتىلدى. سالا ماماندارىنىڭ ايتۋلارىنشا، بۇل تروتۋارلارعا بەيبەرەكەت تاستالعان ساموكاتتار سانىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن بىرگە 18 جاسقا دەيىنگى ازاماتتارعا ساموكات جالداۋعا تىيىم سالۋ، ءار كولىككە نومىرلىك بەلگى بەرۋ، پايدالانۋشىلاردى جسن ارقىلى تىركەۋ، سونداي-اق جاساندى ينتەللەكت پەن كامەرالار ارقىلى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ۇسىنىلدى.
جيىن بارىسىندا كيكشەرينگ سالاسىنداعى ءىرى وپەراتورلاردىڭ ءبىرى – JET كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مەيرامبەك ءابىلقاسىموۆ پروبلەمالاردى ناقتى دەرەكتەرمەن ءتۇسىندىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، وقىس وقيعالاردىڭ باسىم بولىگى — كامەلەتكە تولماعانداردىڭ ءجۇرۋى، ءبىر ساموكاتقا ەكى ادامنىڭ ءمىنۋى جانە جول وتكەلدەرىنەن تۇسپەي ءوتۋ سياقتى ءۇش نەگىزگى سەبەپتەن تۋىندايدى. سوندىقتان جسن ارقىلى تىركەۋ مەن نومىرلىك بەلگىلەر ءتارتىپتى جاقسارتۋعا جانە بۇزۋشىلىقتاردى انىقتاۋدى جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. كومپانيا دەرەگىنە سايكەس، الماتىدا كۇنىنە 100 مىڭعا جۋىق ساموكات ساپارى جاسالادى. بۇل كورسەتكىش ساموكاتتاردىڭ قالا موبيلدىگىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالعانىن كورسەتەدى.
جيىن سوڭىندا قاتىسۋشىلار بىرلەسكەن مەموراندۋمعا قول قويىپ، ۇسىنىستاردى جۇيەلەۋگە كەلىستى. ودان كەيىن قورىتىندى ۇسىنىستار ماجىلىسكە جولدانادى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇگىنگى تاڭدا ساموكاتتار – قالانىڭ قالىپتى كورىنىسى مەن ينفراقۇرىلىمىنىڭ ءبىر بولىگى. سوندىقتان ەڭ ءتيىمدى جول – تىيىم سالۋ ەمەس، رەتتەلگەن، ءقاۋىپسىز جانە مادەنيەتتى قولدانۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ دەيدى ماماندار.
