تۇراقتى ەپيدەميولوگيالىق جاعداي بايقالادى.
قازاقستان تۋبەركۋلەز دەرتىنىڭ ايتارلىقتاي تومەندەۋ قارقىنىن كورسەتىپ وتىر. بۇل تۋرالى الماتى قالاسىنىڭ وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىنىڭ باسپا ءسوز كونفەرەنسياسى بارىسىندا ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ ۇلتتىق فتيزيوپۋلمونولوگيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى مالىك ادەنوۆ حابارلادى. ول سونداي-اق تۋبەركۋلەزبەن كۇرەس ايلىعىنىڭ باستالۋى تۋرالى ايتتى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
جالپى، سوڭعى 10 جىلدا تۋبەركۋلەزبەن سىرقاتتانۋ كورسەتكىشى 2،3 ەسەگە تومەندەدى. ەگەر 2011 جىلى 100 مىڭ ادامعا شاققاندا 81-دەن استام جۇقتىرعان جاعداي انىقتالسا، 2021 جىلى – 35،9. سونىمەن قاتار، پروفيلاكتيكالىق تەكسەرۋلەردىڭ ارقاسىندا 0-دەن 17 جاسقا دەيىنگى بالالاردىڭ اۋرۋشاڭدىعى تومەندەدى، سونداي-اق تۋبەركۋلەزدەن بولاتىن ءولىم-جىتىم دەڭگەيىن ايتارلىقتاي تومەندەتۋگە مۇمكىندىك تۋدى.
مالىك ادەنوۆ اتاپ وتكەندەي، قازاقستاندا تۋبەركۋلەز بويىنشا تۇراقتى ەپيدەميولوگيالىق جاعداي بايقالادى.
«ءبىزدىڭ ەلىمىزدە تۋبەركۋلەزدىڭ الدىن الۋ، دياگنوستيكالاۋ جانە ەمدەۋ تەگىن جۇرگىزىلەدى. قازاقستان بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس تۋبەركۋلەزدى ەرتە دياگنوستيكالاۋدىڭ، ەمدەۋدىڭ جانە الدىن الۋدىڭ ەڭ زاماناۋي ادىستەرىن ەنگىزگەن ساناۋلى ەلدەردىڭ قاتارىنا جاتادى. تۋبەركۋلەزدى ەرتە انىقتاۋ ءۇشىن ددۇ ۇسىنعان جانە حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس كەلەتىن تۋبەركۋلەزدى جانە دارىگە ءتوزىمدى تۋبەركۋلەزدى باكتەريولوگيالىق جانە مولەكۋليارلىق-گەنەتيكالىق دياگنوستيكالاۋدىڭ جەدەلدەتىلگەن ادىستەرى ەنگىزىلدى»، - دەپ اتاپ ءوتتى ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ ۇلتتىق فتيزيوپۋلمونولوگيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى.
سپيكەر بۇگىندە اۋرۋدى تەز دياگنوستيكالاۋعا ارنالعان جابدىقپەن بارلىق ايماقتىق تۋبەركۋلەزگە قارسى مەكەمەلەر مەن اۋداندىق دەڭگەيدەگى زەرتحانالار (بارلىعى 128 xpertmtb/RIF اپپاراتتارى) قامتاماسىز ەتىلگەنىن حابارلادى. تۋبەركۋلەز جاعدايلارىنىڭ 99،9%-ى دياگنوستيكانىڭ جاڭا جەدەل ءادىسىنىڭ ارقاسىندا انىقتالادى.
«ەلىمىزدە تۋبەركۋلەزبەن اۋىراتىن ناۋقاستاردى ەمدەۋدىڭ تيىمدىلىگى الەمدەگى ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، 2021 جىلى سەزىمتال تۋبەركۋلەزبەن العاش انىقتالعان ناۋقاستار اراسىندا ول 87،5%-دى، ال دارىگە ءتوزىمدى تۋبەركۋلەز – 82،5%-دى قۇرادى، بۇل الەمدىك ستاندارتتارعا سايكەس كەلەدى»، - دەپ تولىقتىردى مالىك ادەنوۆ.
سپيكەردىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي كورسەتكىشتەرگە تۋبەركۋلەزدىڭ تارالۋىنا جول بەرمەۋ جونىندەگى نەگىزگى شارالاردى كۇشەيتۋ ارقاسىندا قولجەتتى. ۇلتتىق فتيزيوپۋلمونولوگيا عىلىمي ورتالىعىنىڭ الدىن الۋ جانە ەمدەۋدەن باسقا، ولار قوعامدا ناۋقاستاردى كەمسىتپەۋگە قامقورلىق جاسايدى.
ماسەلەن، 24 اقپاندا باستالىپ، 24 ناۋرىزدا - دۇنيەجۇزىلىك تۋبەركۋلەزبەن كۇرەس كۇنى اياقتالاتىن ايلىق شەڭبەرىندە فتيزياتر، فتيزيوپەدياترلاردىڭ كونسۋلتاسيالارى، ەل حالقىن فليۋوروگرافيالىق تەكسەرۋلەر، كەڭ اۋقىمدى اكسيالار جوسپارلانعان.
ءسوزىنىڭ سوڭىندا مالىك ادەنوۆ ەل حالقىن اۋرۋدىڭ العاشقى بەلگىلەرى كەزىندە دەرەۋ مەديسينالىق كومەككە جۇگىنۋگە شاقىردى. ۋاقتىلى انىقتاۋ جانە ۇزدىكسىز ەمدەۋ كەزىندە تۋبەركۋلەزدى تولىق ەمدەۋگە بولادى. تۋبەركۋلەزبەن اۋىرعان ادامدار باسقالارعا ءقاۋىپ توندىرمەي، وقي الادى، جۇمىس ىستەي الادى، دەنى ساۋ بالالار تۋا الادى جانە تولىققاندى ءومىر سۇرە الادى.