ماي ونىمدەرى ونەركاسىبى ءوز پوزيسياسىن نىعايتىپ كەلەدى: وڭدەۋ كولەمى ارتىپ، مايلى داقىلدار القابى كەڭەيىپ، ەكسپورتتىق الەۋەت كۇشەيۋدە.
2025 جىلعى قاڭتار–ناۋرىز قورىتىندىسى بويىنشا وسىمدىك مايى ءوندىرىسى 239،6 مىڭ توننانى قۇرادى. بۇل 2024 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 23،4%-عا كوپ (194،1 مىڭ توننا). اتاپ ايتقاندا، كۇنباعىس مايىنىڭ ءوندىرىسى 23،1%-عا ارتىپ، 170،8 مىڭ توننادان 210،2 مىڭ تونناعا جەتتى.
2024 جىلى مايلى داقىلدار ەگىلگەن القاپ كولەمى 2،9 ملن گەكتارعا جەتتى. بۇل كورسەتكىش بويىنشا سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى الدىڭعى ورىندا – جالپى ەگىس كولەمىنىڭ 23،3%-ى، ودان كەيىن قوستاناي وبلىسى – 23%، پاۆلودار – 12،5%، اباي وبلىسى – 10،2%، اقمولا – 9،2%، شىعىس قازاقستان وبلىسى – 7،7%.
ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتىنشە، 2024 جىلى ەلدە 3،3 ملن توننا مايلى داقىل جينالدى. بۇل 2023 جىلمەن سالىستىرعاندا 53%-عا كوپ (2،1 ملن توننا).
ەل اۋماعىندا جىلىنا 4،7 ملن توننا شيكىزات وڭدەۋگە قاۋقارلى 88 وڭدەۋ كاسىپورنى جۇمىس ىستەيدى. 2024 جىلى بۇل كاسىپورىندار 753 مىڭ توننا وسىمدىك مايىن ءوندىردى. بۇل 2023 جىلعى كولەممەن سالىستىرعاندا (672،1 مىڭ توننا) 12%-عا ارتىق.
2024 جىلى وسىمدىك مايىنىڭ ەكسپورتى 29%-عا ارتتى. نەگىزگى يمپورتتاۋشى ەلدەر: جۇڭگو – 42،4%، وزبەكستان – 35،4%، تاجىكستان – 12،7%، اۋعانستان – 3،2%، قىرعىزستان – 1،4%، لاتۆيا مەن تۇرىكمەنستان – 1،8%. ال كەرىسىنشە، يمپورت 6،8%-عا ازايدى.
شيكىزاتپەن ىشكى وڭدەۋدى قامتاماسىز ەتۋ جانە ءونىمنىڭ قوسىلعان قۇنىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2021–2030 جىلدارعا ارنالعان اوك دامىتۋ تۇجىرىمداماسى اياسىندا مايلى داقىلدار القاپتارىن 3،3 ملن گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋ جوسپارلانعان.
ەكسپورتتى رەتتەۋ شەڭبەرىندە 2023 جىلعى 1 اقپاننان باستاپ كۇنباعىس ەكسپورتىنا 20% كولەمىندە، ءبىراق ءبىر تونناسىنا كەمىندە 100 ەۋرو مولشەرىندە كەدەندىك باج سالىعى ەنگىزىلدى. سونىمەن قاتار، ەكسپورتتىق الەۋەتتى كەڭەيتۋ ماقساتىندا قىتايمەن مايلى داقىلداردى وڭدەۋ ونىمدەرىن ەكسپورتتاۋ بويىنشا سانيتارلىق جانە فيتوسانيتارلىق تالاپتار جونىندەگى حاتتامالارعا قول قويىلدى.
وڭدەۋشى كاسىپورىنداردى قولداۋ ءۇشىن مەملەكەت اوك-تى قولداۋ باعدارلامالارى اياسىندا اينالىم قاراجاتىن تولىقتىرۋعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەر، سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سالىق كودەكسىنىڭ 411-بابىنا سايكەس ققس-تىڭ 70%-عا تومەندەتىلگەن مولشەرلەمەسىن ۇسىنادى.
مۇنداي شارالار ماي ونىمدەرى ونەركاسىبىنىڭ پوزيسياسىن كۇشەيتىپ، ءونىمنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرىپ، ونى سىرتقى نارىقتارعا ىلگەرىلەتۋگە ىقپال ەتەدى.