ماقتا شارۋاشىلىعى – قازاقستاننىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنىندەگى ماڭىزدى سالالاردىڭ ءبىرى. بۇل سالا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا جانە وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ وتىر، دەپ حابارلايدى aqshamnews.kz
ماقتا ەگىلەتىن نەگىزگى القاپتار تۇركىستان وبلىسىندا ورنالاسقان. مۇندا 25 مىڭنان استام اۋىل شارۋاشىلىعى قۇرىلىمى جۇمىس ىستەيدى، ولاردا شامامەن 70 مىڭ ادام ەڭبەك ەتەدى.
2024 جىلى ماقتا ەگىسىنىڭ كولەمى 106،4 مىڭ گەكتاردى قۇراپ، گەكتارىنا 28،3 سەنتنەر ءونىم الىنعان. ناتيجەسىندە 301،7 مىڭ توننا ماقتا شيكىزاتى جينالدى. بيىل زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ەسەبىنەن ەگىس كولەمىن 135،2 مىڭ گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
سالا مەملەكەتتىك قولداۋ مەن سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىنىڭ ەنگىزىلۋى ارقاسىندا تۇراقتى دامىپ كەلەدى.
مىسالى، تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگياسى قولدانىلاتىن القاپ كولەمى 50 مىڭ گەكتارعا دەيىن ۇلعايىپ، ءداستۇرلى تاسىلمەن ەگىلەتىن ەگىستىك كولەمى 19،3 مىڭ گەكتارعا ازايماق. بۇل سۋ رەسۋرستارىن ۇنەمدەۋگە جانە كليماتتىق وزگەرىستەرگە بەيىمدەلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
مەملەكەت تاراپىنان ماقتا وندىرۋشىلەرگە كەشەندى قولداۋ كورسەتىلۋدە. اتاپ ايتقاندا: ماقتا ءوسىرۋدىڭ تولىق سيكلىنە سۋبسيديا بەرىلەدى؛ مينەرالدى تىڭايتقىشتار قۇنىنىڭ 60%-نا دەيىن؛ پەستيسيدتەردىڭ 50%-نا دەيىن؛ بيولوگيالىق اگەنتتەر مەن بيوپرەپاراتتاردىڭ 40%-نا دەيىن؛ ءتۇپنۇسقا جانە ەليتالىق تۇقىم ساتىپ الۋعا 70%-نا دەيىن؛ ماقتا تۇقىمىنا – 100% كولەمدە (باسقا داقىلدار ءۇشىن 15–50%)؛ سۋارمالى سۋ جەتكىزۋ شىعىندارىن وتەۋ – تەحنولوگيا تۇرىنە بايلانىستى 50–85%؛ سونداي-اق ينۆەستيسيالىق سۋبسيديالار قاراستىرىلعان.
قازاقستان جىل سايىن 300 مىڭ توننادان استام ماقتا شيكىزاتىن جانە 70–75 مىڭ توننا ماقتا تالشىعىن وندىرەدى. ءونىمنىڭ 85%-ى لاتۆيا، تۇركيا، رەسەي، جۇڭگو جانە وزگە ەلدەرگە ەكسپورتتالادى. الايدا، قوسىلعان قۇندى ارتتىرۋ جانە سىرتقى نارىققا تاۋەلدىلىكتى ازايتۋ ءۇشىن تەرەڭ وڭدەۋدى دامىتۋ باستى نازاردا.
ماقتا سالاسىن دامىتۋ جونىندەگى جول كارتاسى جانە ماقتا-توقىما كلاستەرىن قولداۋ اياسىندا تۇركىستان وبلىسىندا «تۇركىستان ماقتا اگروونەركاسىپتىك كەشەنى» ج ش س مەن «تۇركىستان الەۋمەتتىك-كاسىپكەرلىك كورپوراسياسى» اق-نىڭ قاتىسۋىمەن ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبا ىسكە اسىرىلىپ جاتىر.
جوبانىڭ جالپى قۇنى – 146،8 ملرد تەڭگە. اياسىندا 50 مىڭ گەكتار ەگىستىك يگەرىلىپ، سونىڭ 32 مىڭ گەكتارى بيىل تامشىلاتىپ سۋارىلاتىن بولادى. 4 مىڭنان استام جۇمىس ورنى اشۋ كوزدەلگەن.
زاماناۋي تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ، مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن كۇشەيتۋ جانە ءىرى ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ – قازاقستاندا ماقتا شارۋاشىلىعىنىڭ ۇزاق مەرزىمدى ءارى تۇراقتى دامۋىنا، سونداي-اق ەلدىڭ ەكسپورتتىق الەۋەتىنىڭ ارتۋىنا بەرىك نەگىز قالايدى.