ەكىجاقتى كەلىسسوزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قاسىم-جومارت توقايەۆ پەن ۆلاديمير پۋتين بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ وكىلدەرى ءۇشىن بىرلەسكەن مالىمدەمە جاسادى، دەپ حابارلايدى اlmaty-akshamy.kz
قازاقستان پرەزيدەنتى ءوز سوزىندە ماسكەۋگە ساپارمەن كەلۋگە شاقىرعانى ءۇشىن ۆلاديمير پۋتينگە ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
– كەلىسسوز وتە مازمۇندى جانە ءتيىمدى بولدى. وسى مۇمكىندىكتى پايدالانا وتىرىپ، بۇگىنگى كەلىسسوزگە كوڭىلىم تولاتىنىن ايتقىم كەلەدى. بيىل مەملەكەتتەرىمىز ءۇشىن اتاۋلى جىل بولماق. ەلدەرىمىزدىڭ اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناستاردىڭ 30 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز. وسى ۋاقىت ىشىندە دوستىققا، ورتاق تاريحقا جانە حالىقتارىمىزدىڭ مەنتالدىق تۇرعىدان جاقىندىعىنا سۇيەنە وتىرىپ، مەملەكەتارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ ۇلگىسىن قالىپتاستىردىق. ءتيىمدى ساياسي ديالوگتىڭ ارقاسىندا بارلىق باعىت بويىنشا زور جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدىك. ءبىزدىڭ قۇرلىقتاعى شەكارامىز – الەمدەگى ەڭ ۇزىن شەكارا. بۇل بۇكىل حالىقارالىق قوعامداستىققا ناعىز تاتۋ كورشىلىكتىڭ، سەنىمدى وداقتاستىق پەن ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ جارقىن ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىر، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ وتە مازمۇندى جانە جەمىستى كەلىسسوز جۇرگىزىلگەنىن مالىمدەدى. ەكى ەل باسشىلارى قازىرگى قازاق-ورىس ماسەلەلەرىن اشىق ءارى ءوزارا سەنىم نەگىزىندە تالقىلادى.
– ەلدەرىمىز اراسىنداعى جان-جاقتى بايلانىستاردىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى تابىستى دامۋىنا كوڭىلىمىز تولاتىنىن اتاپ وتتىك. ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتىڭ زور الەۋەتىن ەسكەرە وتىرىپ، ساياسي، ەكونوميكالىق، ينۆەستيسيالىق جانە مادەني-گۋمانيتارلىق قارىم-قاتىناستاردى تەرەڭدەتۋگە نيەتتى ەكەنىمىزدى ناقتىلادىق. ءبىز ءوزارا ساۋدا-ساتتىقتىڭ وڭ قارقىنىن ساقتاۋعا ۋاعدالاستىق. پاندەميا شارالارىنا قاراماستان، جوعارى ناتيجەگە قول جەتكىزىلدى. بىلتىر تاۋار اينالىمى 21 ميلليارد دوللاردان استى، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ايتۋىنشا، رەسەي كومپانيالارى قازاقستان ەكونوميكاسىنداعى جەتەكشى ينۆەستورلاردىڭ بەستىگىنە كىرەدى جانە ولاردىڭ سالعان قارجىلارىنىڭ جالپى كولەمى 17 ميلليارد دوللاردان اسادى. ەلىمىزدە شەتەلدىك كاپيتالدىڭ ۇلەسى بار ءاربىر ءۇشىنشى كاسىپورىن رەسەي كومپانيالارىنىڭ قاتىسۋىمەن قۇرىلعان. ولاردىڭ ورتاق ينۆەستيسيالىق پورتفەلى بارلىق سالانى قامتىدى.
– ءبىز ءوندىرىس كووپەراسياسىن كەڭەيتۋدىڭ پەرسپەكتيۆالارىن ەگجەي-تەگجەيلى تالقىلادىق. بۇل باعىتتا ەلدەرىمىز ءقازىردىڭ وزىندە 13 ءىرى جوبانى ىسكە اسىردى. بۇگىندە قۇنى 2،5 ميلليارد دوللاردان اساتىن 8 جوبا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. بۇدان بولەك ينۆەستيسيالىق قۇنى شامامەن 1،5 ميلليارد دوللار بولاتىن تاعى 11 جوبا ازىرلەنۋدە. كەلىسسوز كەزىندە قۇرمەتتى ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچكە بۇل جوبالاردىڭ ءبارى مەنىڭ جەكە باقىلاۋىمدا ەكەنىن ايتتىم. ولاردىڭ ءبارى جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋعا، ەلدەرىمىزدىڭ ونەركاسىپ جانە تەحنولوگيالىق الەۋەتىن نىعايتۋعا باعىتتالعان. ءوڭىرارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ دا پايداسى زور. ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا اينالىمىنىڭ شامامەن 70 پايىزىن وڭىرلەرىمىز اراسىنداعى ءوزارا ءتيىمدى ساۋدا-ساتتىقتىڭ ۇلەسى قۇرايدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى تابىستى سەرىكتەستىكتىڭ جاڭا يننوۆاسيالىق ءوسىم نۇكتەلەرى ەسەبىنەن كەڭەيىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. بۇگىن سيفرلاندىرۋ، عارىشتى يگەرۋ سياقتى وزەكتى ماسەلەلەر مەن اتوم ەنەرگەتيكاسى سالاسىندا ماماندار دايارلاۋ بويىنشا ەلدەرىمىزدىڭ ىلگەرىلەۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىن ءبىرقاتار قۇجاتقا قول قويىلدى.
– قازاقستاندا ينجەنەرلىك-تەحنيكالىق سالا بويىنشا جوعارى بىلىكتى مامانداردىڭ قاجەتتىگىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىققا ەرەكشە ءمان بەرىلدى. كەلىسسوز بارىسىندا ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچكە قازاقستاندا رەسەيدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ فيليالدارىن اشۋعا كەلىسكەنى ءۇشىن ريزاشىلىعىمدى ءبىلدىردىم. بۇل قادام ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋعا سۇبەلى ۇلەس قوسادى دەپ ويلايمىن، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ ەكى تاراپتىڭ دا حالىقارالىق باستامالاردى ىلگەرىلەتۋگە ءوزارا قولداۋ كورسەتەتىنىن مالىمدەدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، قازاقستان حالىقارالىق ەكسپو كورمەسىن 2030 جىلى ماسكەۋدە وتكىزۋ باستاماسىن قولدايدى.
قازاقستان پرەزيدەنتى رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ايماقتاعى تۇراقتىلىق پەن قاۋىپسىزدىكتى قاماتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى ءرولىن جوعارى باعالادى. قاسىم-جومارت توقايەۆ ەۋرازيا كەڭىستىگىندەگى قاۋىپسىزدىكتىڭ تۇتاستىعىنا قاتىستى رەسەيدىڭ ۇستانىمىن قولدادى. اتالعان قۇجات 2010 جىلى ەقىۇ-نىڭ استانا فورۋمىندا قول قويىلعان دەكلاراسيادا بەكىتىلگەنىن ەسكە سالدى.
– قازىرگى الەمدە باسقا مەملەكەتتەردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە زالال كەلتىرە وتىرىپ، ءوز قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ مۇمكىن ەمەس جانە ءتيىمسىز ەكەنىمەن كەلىسەمىز. سوندىقتان حالىقارالىق اۋقىمداعى قاۋىپسىزدىككە قاتىستى رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ۇسىنىستارى تابىستى ديپلوماتيالىق كەلىسسوز وتكىزۋگە جاقسى نەگىز بولادى. كەلىسسوزدەردىڭ تەك ءسوز ءۇشىن ەمەس، ناتيجەگە قول جەتكىزۋ ءۇشىن جۇرگىزىلگەنىن قالايمىز. تۇپتەپ كەلگەندە، «جاقسى جانجالدان، جامان بولسا دا ءبىتىم ارتىق»، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.
پرەزيدەنت ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، وتكىزىلگەن كەلىسسوزگە كوڭىلى تولاتىنىن اتاپ ءوتىپ، قوناقجايلىق كورسەتكەنى ءۇشىن رەسەي تاراپىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.