ديەۆالۆاسيا نان باعاسىنىڭ قىمباتتاۋىنا اسەر ەتپەۋ كەرەك
ەكونوميست ماقسات حالىق قاراجاتتى قانداي ۆاليۋتامەن ساقتاۋ قاجەتتىگى تۋرالى كەڭەس بەردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Baq.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
«ەگەر قولدارىڭىزدا دوللار بولسا سولاي تۇرا بەرسىن، ءبىرازىن ەۋرو، تەڭگەمەن ساقتاڭىز. دەپوزيتتەن اقشانى شەشكىڭىز كەلسە ءبارىن ەمەس، ءبىراز بولىگىن عانا الىپ قويىڭىز، ياعني قولما-قول اقشادا بولسىن»، – دەيدى ساراپشى.
سونىمەن قاتار ول ەلدەگى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىنە كوپ كوڭىل ءبولۋ قاجەتتىگىن ايتادى. ديەۆالۆاسيا ەلدەگى نان باعاسىنا اسەر ەتپەۋى كەرەك.
«ءقازىر ناننىڭ باعاسى ءوسىپ جاتقانىن بايقاپ وتىرمىز. ءبىراق ول وسپەۋى كەرەك. تەڭگەنىڭ ديەۆالۆاسيا بولعانى تەك يمپورتتىق تاۋارلارعا اسەر ەتەدى. ۇننىڭ 95 پايىزى وزىمىزدە وندىرىلەدى، ول نە ءۇشىن قىمباتتاۋ كەرەك؟ وسى ماسەلەگەن ءمان بەرۋ قاجەت»، – دەيدى ەكونوميست.
ونىڭ ايتۋىنشا، رەسەي مەن ۋكراينا الەمدەگى بيداي ەكسپورتىنىڭ 30%-ىن قۇرايدى ەكەن. دەگەنمەن ءبىزدىڭ ەلدە بيداي ونىمدەرىنە تاپشىلىق بولاتىنداي سەبەپ جوق.
«سوعىس جاعدايىنا بايلانىستى بۇل ەلدەردىڭ بيدايى سىرتقا شىقپايتىن بولدى. ونىڭ ىشىندە رف تامىز ايىنا دەيىن بيداي ونىمدەرىن ورتالىق ازياعا ەكسپورتتاۋعا ۋاقىتشا تىيىم سالدى. ءبىراق بۇل بىزدە بيداي تاۋسىلىپ قالادى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ءوزىمىز دە شەتەلگە بيداي ەكسپورتتايمىز، سوندىقتان رەسەيدەن كەلەتىن 3،5 ملن توننا بيدايدىڭ ورنىن ءوزىمىز دە قامتاماسىز ەتە الامىز. سوندىقتان وسى جاعىنا ءمان بەرىپ، ازىق-تۇلىكتەن قيىندىق بولادى دەگەنگە ەرمەۋ قاجەت»، – دەدى ماقسات حالىق.
سونىمەن قاتار ول ۇلتتىق بانك تەڭگەنىڭ رۋبلگە بايلانۋىن تەجەگەنىن، ەندى تەڭگە ءوز الدىنا جەكە كەمە رەتىندە جۇزەتىنىن جەتكىزدى.
«تەڭگە رۋبلگە قاراعاندا قۇنسىزدانا باستادى، سوندىقتان رەسەيدەن كەلەتىن تاۋارلار بىزدە قاتتى قىمبات بولمايدى. الايدا، كوپتەگەن ازاماتتار رەسەيدەن كەلەتىن تاۋارلار قىمباتتايدى دەگەنگە سەنىپ جاتىر. سولتۇستىك قازاقستاندا رەسەيدەن كەلەتىن ءسۇت، ەت ونىمدەرى ءبۇنىننىڭ وزىندە قىمباتتاپ جاتىر. ءبىراق بۇل تاۋارلار رۋبلمەن كەلەدى، ال رۋبل قۇنسىزدانىپ جاتىر، سوندىقتان بۇل تاۋارلار بەلگىلى دارەجەدە ارزانىراق بولۋ كەرەك. وسى ماسەلەگە كوڭىل ءبولۋىمىز قاجەت. كاسىپكەرلەرىمىز دە رەسەيمەن دوللار ەمەس، رۋبلدىك كەلىسىمگە ءوتۋ كەرەك. سوندا تاۋارلار قاتتى قىمبات بولمايدى»، – دەدى ول.
ءسوز اراسىندا ول ۇزاق مەرزىمگە شىدايتىن ازىق-تۇلىك پەن يمپورتتىق تاۋارلاردى ساتىپ الىپ قويۋعا كەڭەس بەردى.
«كوبىندە شەتتەن كەلەتىن يمپورتتىق تاۋارلاردى الىپ قويۋعا بولادى. ماسەلەن، گيگەنالىق، تۇرمىستىق تاۋارلاردىڭ كوبى بىزگە رەسەي ارقىلى كەلگەن. ءقازىر ول جاقتاعى زاۋىتتار جابىلىق كەتىپ قالدى نەمەسە شەتەلدەن دە الا الماي وتىر. ءبىزدىڭ كاسىپكەرلەر سول تاۋاردى شەتەلدەن باسقا ارنالار ارقىلى الىپ كەلگەنشە تاپشىلىق بولادى»،-دەيدى ەكونوميست.