ءقادىر ءتۇنى قاشان؟

ءقادىر ءتۇنى – رامازان ايىنىڭ سوڭعى ون ءتۇنىنىڭ ءبىرى. ياعني، ون ءتۇننىڭ بىرىنە جاسىرىلعان. ال 27ء-شى ءتۇن – ءقادىر ءتۇنى بولۋى ەڭ ىقتيمال ءتۇن.

بيىل 23 ناۋرىزدا باستالعان قاسيەتتى رامازان ايى 20 ساۋىردە اياقتالادى. ال مىڭ ايدان دا قايىرلى ءقادىر ءتۇنى ءساۋىر ايىنىڭ 17-نەن 18-نە قاراعان تۇنگە ءتۇسىپ تۇر، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz

ايلاردىڭ سۇلتانى رامازان ايى بولسا، تۇندەردىڭ ەڭ قاسيەتتىسى ءقادىر ءتۇنى سانالادى. ويتكەنى بۇل ءتۇنى قۇران كارىمنىڭ اياتتارى تۇسە باستاعان.

ءقادىر ءتۇنى جاسالعان عيبادات 83 جىلدىق ساۋاپقا پارا-پار. جالپى، «ءقادىر» دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى اراب تىلىنەن «تاعدىر» دەگەن ماعىنا بەرەدى. سول سەبەپتى بۇل تۇندە ادامنىڭ ءبىر جىلدىق تاعدىرى عانا ەمەس، ريزىق-نەسىبەسى دە جازىلادى.

ءقادىر ءتۇنىنىڭ بەلگىلەرى

ءقادىر ءتۇنىنىڭ بەلگىلەرى جايىندا پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ءقادىر تۇنىندە اسپان اشىق بولادى. ىستىق تا، سۋىق تا بولمايدى. كۇن قىزىل بولىپ شىعادى»[1]، – دەگەن.

تاعى ءبىر ريۋاياتتا: «ءقادىر ءتۇنى تۇنىق ءارى جارىق بولىپ، ايدىڭ ءوزى بەينە ءبىر نۇرعا تولى بولادى. ول ءتۇن، سۋىق تا ىستىق تا ەمەس، تىنىش تا جايلى بولىپ، تاڭ اتقانشا جۇلدىزداردىڭ اعىپ تۇسۋىنە تىيىم سالىنادى. بۇل ءتۇننىڭ تاعى ءبىر بەلگىسى، تاڭەرتەڭ كۇن ساۋلەسى، تولعان اي سەكىلدى ءتۇزۋ بولىپ شىعادى ءارى شايتاندارعا كۇنمەن بىرگە جارىسا شىعۋلارىنا رۇقسات ەتىلمەيدى» [2]، – دەپ سيپاتتاعانى ريۋايات ەتىلگەن. 

كەلەسى حاديستە: «بۇلت تا، جاڭبىر دا، جەل دە بولمايدى...»[3] دەلىنگەن.

ءقادىر ءتۇنى نە ىستەۋ كەرەك؟

ءقادىر ءتۇنى مىنا تومەندەگى نارسەلەردى ورىنداۋ مۋستاحاب بولادى: 

ناماز وقۋ. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن):

مَن قَامَ لَيْلَةَ القَدْرِ إيمَانًا واحْتِسَابًا، غُفِرَ له ما تَقَدَّمَ مِن ذَنْبِهِ

«كىم ءقادىر ءتۇنىن يمانمەن جانە ساۋاپ تىلەپ، (نامازدا) تۇرۋمەن وتكىزسە، وتكەن كۇنالارى كەشىرىلەدى»[1]، – دەيدى.

دۇعا جاساۋ.

ايشا انامىزدان جەتكەن ريۋاياتتا ول بىلاي دەيدى: «ۋا، اللانىڭ ەلشىسى! مەن ءقادىر تۇنىنە ساكەس كەلىپ جاتسام نە دەپ دۇعا ەتەيىن؟» – دەپ سۇرادىم. پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) سوندا بىلاي دەيدى:

اللهمَّ إنك عفوٌّ تُحبُّ العفوَ فاعفُ عنِّي

«ءاللاھۋمما ينناكا افۋۋن ءتۋحيببۋل-افۋا فاعفۋ ءانني (اللاھىم! سەن كەشىرىمدىسىڭ، كەشىرگەندى جاقسى كورەسىڭ. مەنىڭ كۇنالارىمدى كەش)» – دەپ ايت»[2].

سونىمەن قاتار، قۇران وقۋ، اللانى زىكىر ەتۋ، پايعامبارىمىزعا (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) سالاۋات ايتۋ، ساداقا بەرۋ ت.ب. ىزگى امالداردى ىستەگەن جاقسى بولادى.

ءقادىر ءتۇنى ۇيىقتاماي وتكىزۋ كەرەك پە؟

ءقادىر ءتۇنىن بارىنشا قۇلشىلىقپەن وتكىزگەن دۇرىس. ءبىراق ۇيىقتاماي وتكىزۋ شارت ەمەس. سەبەبى ايشا انامىز:

ولا قام ليلة حتى أصبح

«(اللا ەلشىسى) تاڭ اتقانشا ءتۇندى (بارلىق بولىگىن) نامازبەن وتكىزگەن ەمەس»[1]، – دەيدى.

پايعامبارىمىز (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) تاعى ءبىر حاديسىندە:

إن هذا الشهر قد حضركم، وفيه ليلة خير من ألف شهر، من حرمها فقد حرم الخير كله، ولا يحرم خيرها إلا محروم

«سەندەرگە مىنا اي كەلدى. بۇل ايدا مىڭ ايدان ارتىق ءتۇن بار. كىمدە-كىم وسى ءتۇننىڭ جاقسىلىعىنان ماقۇرىم قالسا، جاقسىلىق اتاۋىنان قۇر قالعانى. ونىڭ جاقسىلىعىنان تەك قانا ناعىز ماقۇرىم ادام عانا قۇر قالادى»[2]، – دەگەن.

سوندىقتان مۇسىلمان ادام بارىنشا وسى ءتۇندى قۇلشىلىقپەن وتكىزىپ، ساۋاپتان قۇر قالماۋعا تىرىسۋى قاجەت. ال شارشاسا كىشكەنە تىنىعىپ، كەيىن ارى قاراي قۇلشىلىعىن جالعاستىرۋدىڭ وقاسى جوق.

 *ماتەريال قمدب سايتىنان الىنعان.