ق ر وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل ارۋجان سايننىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى سىنىنا جاۋاپ بەردى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz Inform.kz-كە سىلتەمە جاساپ.
«قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلدىڭ رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا قاتىستى ۇندەۋىنە وراي مىنانى تۇسىندىرگىمىز كەلەدى. بارلىق مەملەكەتتىك ورگان بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىلمەن تۇراقتى ءوزارا ءىس-قيمىلدا جۇمىس ىستەيدى. ۇكىمەت، الەۋمەتتىك بلوك ءمينيسترى دەڭگەيىندە جۇيەلى نەگىزدە جۇمىس كەڭەسى وتكىزىلىپ، بارلىق وزەكتى ماسەلە بويىنشا شارالار قابىلدانىپ جاتىر. عالامتورداعى زاڭعا قايشى كونتەنتكە قارسى تۇرۋ، مەكتەپ پسيحولوگتارىنىڭ قىزمەتىن وڭتايلاندىرۋ ءۇشىن جاڭا ستاندارتتار ەنگىزىلدى. پسيحولوگيالىق قىزمەت ترانسفورماسيالانۋدا. ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ تۋرالى زاڭناماعا وزگەرتۋلەر ەنگىزىلدى. مەكتەپتەردە پەداگوگيكالىق كومەكشىلەر شتاتى ەنگىزىلدى. ءقازىردىڭ وزىندە 1500-دەن استام قىزمەتكەر ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار بالالارمەن جۇمىس ىستەيدى. پسيحولوگيالىق-مەديسينالىق-پەداگوگيكالىق كونسۋلتاسيالاردى (پمكپ) اشۋ ءنورماتيۆى قىسقارتىلدى. بۇل اۋرۋلاردى ەرتە انىقتاۋ ءۇشىن وڭىرلەردە تاعى 40 پمپك اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ۇلتتىق مونيتورينگ قۇرالى رەتىندە العاش رەت بالالاردىڭ ءال-اۋقات يندەكسى ەنگىزىلدى»، دەپ اتاپ وتەدى كوميتەت Facebook پاراقشاسىندا جاريالاعان جاۋابىندا.
سونداي-اق، ۆەدومستۆو مالىمەتىنشە، بيىل العاش رەت اۋىلداعى بالالاردى ءقاۋىپسىز تاسىمالداۋ ءۇشىن 515 جاڭا اۆتوبۋس ساتىپ الىنىپ جاتىر. كوللەدجدەردە ءبىلىم الۋعا بەرىلەتىن گرانتتار سانى ءبىر جىلدا 45 مىڭ ورىنعا، ال جوعارى وقۋ ورىندارىندا 15 مىڭ ورىنعا ۇلعايتىلدى. وقۋشىلاردى تەگىن تاماقپەن، مەكتەپ فورماسىمەن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى باستامالار كەزەڭ-كەزەڭىمەن شەشىلۋدە. جىل ىشىندە باستاۋىش سىنىپ وقۋشىلارىن تەگىن ىستىق تاماقپەن قامتۋ 10 پايىزعا ارتتى.
ءقازىردىڭ وزىندە 1-11 سىنىپتار ارالىعىنداعى جەكەلەگەن ساناتتاعى 475 000 وقۋشى جەرگىلىكتى بيۋدجەت ەسەبىنەن ءبىر جولعى ىستىق تاماقپەن جانە مەكتەپ فورماسىمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. مۇنان بولەك، الەۋمەتتىك وسال ازاماتتار ساناتىنا كىرمەيتىن ستۋدەنتتەردىڭ باسقا ساناتتارىن ىستىق تاماقپەن قامتۋ كەزەڭ-كەزەڭىمەن ۇلعايىپ كەلەدى. 6 وبلىستا 1-4 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بارلىعىنا جانە تاعى 2 وڭىردە 1-سىنىپ وقۋشىلارى، ال جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ الماتى قالاسىنىڭ 1-4 سىنىپ وقۋشىلارى ىستىق تاماقپەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
جالپى، بۇگىندە 1-4 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ 41 پايىزى ىستىق تاماقپەن قامتىلعان. بالالار ۇيلەرىن دەينستيتۋسيوناليزاسيالاۋ جۇمىسى جالعاسىپ جاتىر. ەگەر 2010 جىلى 14 مىڭ بالا تاربيەلەنەتىن 210 بالالار ءۇيى بولسا، 2022 جىلعا قاراي ولاردىڭ سانى 96 بولادى. ولاردا 4 مىڭ بالا ءتالىم الۋدا. كاسىبي پاتروناتتىق وتباسىلار ينستيتۋتى زاڭمەن ەنگىزىلگەن. بالالارعا قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ ماسەلەسىندە 1500-دەن استام وقۋشىلار سارايىندا، ونەر جانە مۋزىكا مەكتەپتەرىندە، ونەر مەكتەپتەرىندە جانە باسقا دا ۇيىمداردا 1،4 ميلليون وقۋشى قامتىلعان. سونىمەن قاتار، جاقىندا بالالاردى قوسىمشا سەكسيالارمەن جانە ۇيىرمەلەرمەن قامتۋدىڭ ەكى قوسىمشا قۇرالى ىسكە قوسىلدى: ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا مەملەكەتتىك تاپسىرىستاردى ورنالاستىرۋ (روبوتوتەحنيكا، عىلىمي، IT، ءتىل كۋرستارى جانە ت.ب.) جانە سپورتتىق-شىعارماشىلىق تاپسىرىستار (ارتسپورت: بي، سپورت، ونەر، تەاتر جانە باسقا سەكسيالار مەن ۇيىرمەلەر).
بالالار جىلىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ بار بولعانى 6 ايىندا وڭىرلەردە بالالارعا ارنالعان 265 نىسان اشىلدى: اۋتيستتەردى وڭالتۋ ورتالىقتارى، وقۋشىلار سارايلارى، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى، سپورت جانە تۋريستىك نىساندار، پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ كابينەتتەرى جانە تاعى باسقالارى بار.
«قابىلدانعان شارالاردىڭ، تاربيە جۇمىسىن كۇشەيتۋدىڭ، قوسىمشا بىلىممەن قامتۋدى ارتتىرۋدىڭ ارقاسىندا بالالاردىڭ سۋيسيد جانە كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىق كورسەتكىشتەرى تومەندەپ كەلەدى. 2022 جىلدىڭ 6 ايىندا بالالاردىڭ سۋيسيد كورسەتكىشى 38 پايىزعا ازايدى. دەگەنمەن، بۇل ءالى دە ۇلكەن ماسەلە بولىپ قالا بەرەدى. 2021 جىلى كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قىلمىس دەڭگەيى دە 18،4 پايىزعا تومەندەدى. سونىمەن قاتار، ەرەسەكتەردىڭ بالالارعا قارسى قىلمىس جاساۋى كۇردەلى ماسەلە بولىپ وتىر: 2021 جىلدىڭ قورىتىندىسىندا ولاردىڭ سانى 15 پايىزعا ءوستى. بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا قاتىستى بارلىق ماسەلە تۇراقتى باقىلاۋدا. ءالى دە تۇيتكىلدى ماسەلە بار جانە ونى بىرگە شەشەمىز»، - دەپ اتاپ وتەدى كوميتەتتەن.