نەسيە الا بەرۋ ادەت پە، دەرت پە؟ پسيحولوگ "قارىزعا باتۋ" كۇيى تۋرالى ءتۇسىندىردى

ءقازىر الەۋمەتتىك جەلىدەگى "جىلتىراق" ءومىر شىنايى بولمىستان دا ماڭىزدىراق بولىپ بارادى. ادەمى سۋرەتتەر، قىمبات كولىك پەن ءساندى ساياحات – بارلىعى دا ادامعا ءوزىن قوعامدا مويىنداتۋدىڭ قۇرالىنا اينالعانداي. ءبىراق مۇنداي كورىنىستىڭ ارتىندا قانداي پسيحولوگيالىق تۇيتكىلدەر جاتىر؟ بۇدان بولەك قانداي ماسەلەلەرگە اكەلۋى مۇمكىن؟ اqshamnews.kz ءتىلشىسى وقىرمان وقيعاسىن نەگىزگە الىپ، پسيحولوگپەن تىلدەستى. 

"ادەمى ءومىر" ءۇشىن ميلليونداپ قارىزعا كىرگەندەر

ترەدس جەلىسىندە قولدانۋشى ءوزىنىڭ تانىسىنىڭ وقيعاسىن باياندادى. ول الگى ادامنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى "يدەالدى ءومىردىڭ" سوڭىنان ەرىپ، قارىزعا بەلشەسىنەن باتقانىن جازدى. بلوگەرلەردىڭ "ادەمى ومىرىنە" ىلەسىپ، نەسيەگە كولىك الىپ، نەسيەگە ساياحاتتاپ، قارىزعا قىمبات كيىمدەر كيگەن. ناتيجەسىندە ەرلى-زايىپتىلار ءقازىر قارىزدارىن تولەي الماي، بىلىققا باتىپ وتىر. 

وقيعا كوپتىڭ الاڭداۋشىلىعىن تۋعىزدى. جەلى قولدانۋشىلارى مۇنداي جاعدايدا نە ىستەۋگە بولاتىنىن ايتىپ، پىكىرلەرىن ءبولىسىپ جاتىر. 

جەلىدەگى "يدەالدى ومىرگە" ادامدار نەگە قىزىعادى؟

پسيحولوگ ۇلمەكەن ساندىبەك قىزىنىڭ ايتۋىنشا، ادامنىڭ "كورىنبەيتىن بايلىق" جاساۋعا ۇمتىلۋىنىڭ ءتۇپ-تامىرى – قوعامدا ءوزىن مويىنداتۋعا دەگەن قاجەتتىلىك. بۇل – تۇلعانىڭ ءوز بولمىسىن تولىق قابىلداي الماۋى مەن بالا كەزدەن قالىپتاسقان نارسيسستىك جاراقاتتىڭ سالدارى بولۋى مۇمكىن.

"الەۋمەتتىك جەلىدە "يدەالدى ادامنىڭ" نۇسقاسىن جاساپ شىعارعىسى كەلەدى. كەدەيلىك پەن جەتىسپەۋشىلىك جاراقاتى ،وزگەلەرمەن ءوزىن ۇنەمى سالىستىرىپ،  قىزعانىش سەزىمدەرىنىڭ ەپكىنىمەن جاساۋى دا ىقتيمال. ادامنىڭ ءوز باعالاۋىنىڭ تومەندىگىنە دە بايلانىستى. سەبەبى الەۋمەتتىك جەلدىە لايك، پىكىرلەر ونىڭ كوڭىل-كۇيىنىڭ، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىگىن كوتەرەدى" دەيدى ول. 

قارىزعا باتۋ مەحانيزمى

پسيحولوگ ادامنىڭ قارىز الا بەرۋىن بەلگىلى ءبىر پسيحولوگيالىق كۇيمەن بايلانىستىردى. ونىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي ادامدار كوبىنە تاۋەكەلشىل جانە تىم باتىل بولىپ كەلەدى. 

"ادەمى ءومىردى ۇستاپ تۇرۋ ءۇشىن كەي ادامدار قارىزعا باتۋدان تايىنبايدى. ءبىر نەسيەنى جابۋ ءۇشىن ەكىنشىسىن الۋ – پسيحولوگيالىق تۇرعىدان ءيمپۋلسيۆتى شەشىمنىڭ ناتيجەسى. مۇنداي ساتتە ءۇمىت پەن يلليۋزيا باسىم ءتۇسىپ، سىني ويلاۋ السىرەيدى. ادام سترەسس جاعدايىندا تەك ماسەلەنى شەشۋدى ويلايدى. ول ءۇشىن قارىز الۋ – جالعىز جول سەكىلدى كورىنەدى. ءبىراق كەڭىنەن ويلاۋ قابىلەتى شەكتەلىپ، بولاشاقتى كورۋگە رەسۋرس قالمايدى"، – دەيدى مامان.

قازاق قوعامىنداعى "ابىروي ساقتاۋ" فەنومەنى

قازاق مەنتاليتەتىنىڭ دە مۇنداي ماسەلەلەرگە اسەرى بولۋى مۇمكىن. ۇلمەكەن حانىمنىڭ ايتۋىنشا، تۋىستار اراسىنداعى اڭگىمە جانە "ۇيات بولادى"، "ءوزىن جاقسى كورسەتۋ" ۇعىمدارى دا قارىزعا باتۋعا يتەرمەلەيتىن فاكتور. 

"ميلليونداپ قارىزعا كىرگەن ادام بويىندا ۇيات، قورقىنىش، كىنا، كۇيزەلىس قاتار جۇرەدى. بۇل پسيحوەموسيونالدىق قىسىم جاعدايعا سالقىنقاندى قاراۋعا مۇمكىندىك بەرمەيدى. كەيدە ادام ءوزىن اقتاپ، بارلىعىن "قالىپتى جاعداي" دەپ قابىلداي باستايدى. مۇندايدا ەڭ اۋەلى ادامعا قورقىنىش پەن ۇياتپەن جۇمىس جاساۋ، قولداۋ ورتاسىن تابۋ، قۇندىلىقتارىن قايتا قاراۋ قاجەت. ادامنىڭ بولمىسى اقشا مەن بايلىقپەن ولشەنبەيتىنىن ۇعىندىرۋ – باستى قادام"، – دەيدى ۇلمەكەن ساندىبەك قىزى.

مۇنداي جاعدايدا نە ىستەۋ كەرەك؟

الەۋمەتتىك جەلىدەگى "يدەالدى ومىردەن" باس تارتۋ ءۇشىن:

• ءوزىڭدى وزگەلەرمەن ەمەس، وزىڭمەن عانا سالىستىرۋ؛

• شىنايى قارىم-قاتىناس ورناتۋ؛

• جەتىستىكتەرىڭدى باعالاۋ؛

• الەۋمەتتىك جەلىنى شەكتەۋ؛

• تەراپيا ارقىلى بالا كەزدەگى جاراقاتتارمەن جۇمىس جاساۋ ماڭىزدى.

بۇل - پسيحولوگ بەرگەن كەڭەس. سونداي-اق، مامان بالا كەزدە جەتپەگەن ماقۇلداۋ، ماداقتاۋ، قابىلداۋ سەزىمدەرىن وزىنە-وزى بەرسە ول دا جاقسى ناتيجە بەرەتىنىن ايتتى.